বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১৫ মাৰ্চ :ভাৰত-মালদ্বীপৰ সম্পৰ্কৰ বাবে আন এক মোক্ষম আঘাত । বিনামূলীয়া সামৰিক সাহায্যৰ বাবে শেহতীয়া প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা চুক্তি আৰু মালদ্বীপৰ ৰাষ্ট্ৰপতি মহম্মদ মুইজজুৱে হাইড্ৰ'গ্ৰাফিক জৰীপ কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ সৈতে এক চুক্তি নৱীকৰণ নকৰাৰ সিদ্ধান্তই চীন-মালদ্বীপ সম্পৰ্কৰ বিকাশৰ পথত ভাৰতৰ ধাৰণা অধিক তীব্ৰ কৰি তুলিছে ।
ভাৰত মহাসাগৰত সামুদ্ৰিক প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে নতুন দিল্লী ভাৰতীয় বাণিজ্যৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় জলসীমাত নৌ-চলাচলৰ স্বাধীনতাৰ বিষয়ে চিন্তিত হৈ পৰিছে । উড মেকেঞ্জিৰ মতে, ভাৰতে সাগৰীয় আমদানিৰ জৰিয়তে ইয়াৰ তেলৰ চাহিদাৰ 88% পূৰণ কৰে, যিটো সাগৰীয় পথত যিকোনো বাধাৰ বাবে অত্যন্ত অসুৰক্ষিত ।
ইয়াৰ বাণিজ্য পাৰ হৈ যোৱা সাগৰীয় পথবোৰ সুৰক্ষিত কৰা আৰু অঞ্চলটোত চীনৰ বৰ্ধিত উপস্থিতি প্ৰতিহত কৰাটো নতুন দিল্লীৰ বাবে মুখ্য চিন্তাৰ বিষয় হৈ পৰিছে ।
আৰব সাগৰৰ ওচৰত থকা পাকিস্তানৰ গোৱাদৰত চীনৰ ঘাটি আৰু ভাৰতৰ দক্ষিণ-পশ্চিম উপকূলৰ মালদ্বীপৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰে, তাৰ পিছত শ্ৰীলংকাৰ হাম্বানটোটা বন্দৰৰ সৈতেও স্থাপন কৰিব পাৰে ।
ইয়াৰ উপৰি ভাৰত মহাসাগৰ অঞ্চলত (আইঅ'আৰ) ভাৰতক পিছলৈ ঠেলি দিব । কিয়নো বেইজিঙে ভাৰত মহাসাগৰৰ বিভিন্ন স্থানত সাগৰৰ তথ্য সংগ্ৰহ কৰাৰ বাবে নিয়মীয়াকৈ গৱেষণা আৰু জৰীপ জাহাজ আৰু মানৱবিহীন পানীৰ তলৰ বাহন (ইউইউভি) প্ৰেৰণ কৰে । সেয়েহে ভাৰতে মালদ্বীপত চীনা গৱেষণা জাহাজ জিয়াং য়াং হং 3-ৰ ডকিঙত আপত্তি জনাইছে ।
দেশ দুখনৰ মাজৰ বন্ধনৰ ফলত ভৱিষ্যতে অধিক জৰীপ হ'ব পাৰে, যিয়ে দীৰ্ঘম্যাদী সময়ত ভাৰতৰ বাবে সুৰক্ষাৰ ভাবুকি সৃষ্টি কৰিব । তদুপৰি, ৰাজধানী মালেৰ নিকটতম মালদ্বীপ দ্বীপ ফেধু ফিনোলহুক 50 বছৰৰ বাবে চীনা কোম্পানী এটাক লীজ দিয়াটোৱে ভাৰতক সতৰ্ক কৰি তুলিছে ।
মিনিকয় দ্বীপৰ পৰা ৯০০ কিলোমিটাৰ আৰু ভাৰতৰ মূল ভূখণ্ডৰ পৰা ১০০০ কিলোমিটাৰ দূৰৈত থকা ফেধু ফিনোলহু দ্বীপপুঞ্জত চীনা সামৰিক ঘাটি স্থাপন কৰাটোৱে ভাৰতৰ নিৰাপত্তাৰ প্ৰতি পোনপটীয়া ভাবুকি সৃষ্টি কৰিছে । কিয়নো এই ঘাটিটো ভাৰত মহাসাগৰত ভাৰতীয় নৌ-চলাচল আৰু পাৰমাণৱিক ছাবমেৰিনৰ বাবে সামৰিক চকী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব পাৰে ।
আইঅ'আৰত ভাৰতৰ কোনো সামৰিক ঘাটি নাই আৰু কেৱল চিচিলি, মাদাগাস্কাৰ আৰু মৰিচাছত নিৰীক্ষণ প্ৰণালী স্থাপন কৰিছে।
এক কথাত এনে লাগে যেন ভাৰতে মালদ্বীপত চীনা আঁচনি আৰু কৌশলৰ বাবে ইয়াৰ সুৰক্ষিত স্থিতি হেৰুৱাইছে ।
ফলস্বৰূপে আইঅ'আৰত চীনৰ সম্প্ৰসাৰণবাদী কাৰ্যকলাপ প্ৰতিহত কৰিবলৈ ভাৰতে মালদ্বীপৰ বিকল্প হিচাপে আৰব সাগৰত অৱস্থিত লাক্ষাদ্বীপ দ্বীপপুঞ্জত ইয়াৰ প্ৰতিৰক্ষা শক্তিশালী কৰি সঁহাৰি জনাই আহিছে ।
আইঅ'আৰত নিজৰ দখল ৰাখিবলৈ, ভাৰতীয় নৌসেনাই 6 মাৰ্চত মিনিকয় দ্বীপত ইয়াৰ নতুন নৌ সেনা ঘাটি আইএনএছ জটায়ু মালদ্বীপৰ উত্তৰে প্ৰায় 125 কিলোমিটাৰ (78 মাইল) দূৰত্বত অৱস্থিত আৰু কোচিত নৌ-বায়ু স্কোয়াড্ৰনত মাল্টিৰোল এমএইচ 60 হেলিকপ্টাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে ।
লাক্ষাদ্বীপত ভাৰতৰ দ্বিতীয় ঘাটি হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰা আইএনএছ জাটায়ুৱে কাভাৰাট্টিত আইএনএছ দ্বীপৰক্ষকৰ পিছত লাক্ষাদ্বীপৰ দক্ষিণতম দ্বীপ মিনিকয় দ্বীপত কৌশলগতভাৱে অৱস্থিত, ই ভাৰতীয় নৌসেনাৰ কাৰ্যকৰী ক্ষমতা আৰু সামুদ্ৰিক নিৰীক্ষণ অধিক তীব্ৰ কৰে ।
যিহেতু লাক্ষাদ্বীপ মালদ্বীপৰ ওচৰত আছে, সেয়ে যুঁজাৰু বিমান, যুদ্ধজাহাজ আৰু অন্যান্য নৌ-সম্পদেৰে গঠিত এটা নৌবহৰ মোতায়েন কৰাৰ সামৰ্থ্য থকা নতুন ঘাটিটোৱে ভাৰতীয় নৌসেনাক আইঅ'আৰৰ পশ্চিম সীমান্তত চীনে নিয়ন্ত্ৰণ দাবী কৰাৰ বিপদাশংকা হ্ৰাস কৰিবলৈ অধিক উৎসাহিত কৰিব ।
ই গুৰুত্বপূৰ্ণ সামুদ্ৰিক পথবোৰ সুৰক্ষিত কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব । বিশেষকৈ, লক্ষদ্বীপ আৰু মিনিকয়ৰ মাজেৰে যোৱা পথ, 9 ডিগ্ৰী চেনেল, চুৱেজ খাল আৰু পাৰস্য উপসাগৰলৈ যোৱা পথত মুখ্য বাণিজ্যিক জাহাজ চলাচল পথবোৰ আন্তঃসংযোগ কৰা ।