এই বছৰৰ বাজেটত বিত্ত মন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে ভাৰতক উচ্চ বিকাশৰ পথলৈ লৈ যাবৰ বাবে নগৰ উন্নয়নক ছয়টা পৰিৱৰ্তনশীল সংস্কাৰ খণ্ডৰ ভিতৰত এটা হিচাপে প্ৰাথমিকতা প্ৰদান কৰিছে । ইয়াক বহনক্ষম আৰু সামগ্ৰিক চহৰ নিৰ্মাণৰ ওপৰত চৰকাৰৰ নিৰন্তৰ গুৰুত্বৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ বুলিব পাৰি ।
গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ে 96,777 কোটি টকাৰ আৱণ্টন লাভ কৰিছে । এই পৰিমাণ 63,670 কোটি টকাৰ বাজেট আৱণ্টন (revised estimate - RE) তকৈ প্ৰায় 52 শতাংশ বৃদ্ধিৰ সমান ।
মুঠ কেন্দ্ৰীয় বাজেটত গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ৰ আৱণ্টনৰ অংশ 2023-24 বৰ্ষত 1.5 শতাংশৰ (actual estimate - AE) পৰা 2025-26 বৰ্ষত 1.9 শতাংশলৈ বৃদ্ধি হৈছে । চহৰসমূহক 'অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ ইঞ্জিন' হিচাপে কল্পনা কৰা হৈছে । সেই অনুসৰি, এই বৰ্ধিত বাজেট আৱণ্টন অতি আশাব্যঞ্জক যেন লাগিছে ।
কিন্তু প্ৰশ্নটো হ'ল, আমাৰ চহৰসমূহত বৰ্তমানৰ মৌলিক সুবিধা আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত অসমতাবোৰ সমাধান কৰাত সেইবোৰ কিমান পৰিমাণে কাৰ্যকৰী হ'ব ।
স্মাৰ্ট চিটি মিছনক (Smart Cities Mission, SCM) পুনৰ গঠন
কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতাৰ তত্ত্বাৱধানত থকা আঁচনিসমূহৰ বাবে বাজেট আৱণ্টন ২০২৪-২৫ বৰ্ষত ২৬,৩৭৩.১২ কোটি টকাৰ (RE) পৰা ২০২৫-২৬ বৰ্ষত ৫৬,৩০৪ টকালৈ (BE) বৃদ্ধি পাইছে । এই আঁচনিবোৰৰ ভিতৰত এছ চি এম বন্ধ কৰা হৈছে । ৰেট্ৰোফিটিং, পুনৰ্বিকাশ আৰু গ্ৰীণফিল্ড প্ৰকল্পৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি বৰ্তমানৰ মহানগৰ আন্তঃগাঁথনি আৰু ক্ষেত্ৰ-ভিত্তিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত স্মাৰ্ট সমাধান প্ৰয়োগ কৰাৰ লক্ষ্যৰে সমগ্ৰ চহৰ উন্নয়নৰ জৰিয়তে নগৰায়নৰ নতুন ক্ষেত্ৰ সৃষ্টি কৰাৰ বাবে 2015 চনত এছ চি এম প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল ।
মুঠ প্ৰকল্প ব্যয়ৰ প্ৰায় 45 শতাংশ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য/মহানগৰ প্ৰশাসনৰ পৰা অহাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল । আনহাতে, আঁচনিসমূহৰ একত্ৰীকৰণৰ পৰা প্ৰস্তাৱিত অৱদান (AMRUT, SBM, HRIDAY), পিপিপি আৰু ঋণ ক্ৰমান্বয়ে 21 শতাংশ, 21 শতাংশ আৰু 5 শতাংশ আছিল ।
এগৰাকী মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াৰ নেতৃত্বত আৰু কোম্পানী আইন, 2013-ৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত Special Purpose Vehicles (SPVs)ক মহানগৰ উন্নয়ন পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰা আৰু সেইবোৰ ৰূপায়ণৰ দায়িত্ব অৰ্পণ কৰা হৈছে । অন্তৰ্নিহিত গুৰুত্ব হৈছে বেংকযোগ্য নগৰীয়া প্ৰকল্প সৃষ্টি কৰা আৰু ব্যক্তিগত অংশগ্ৰহণ আকৰ্ষিত কৰা । নগৰ নিৰ্মাণৰ এছ পি ভিৰ নেতৃত্বত প্ৰক্ৰিয়াটোৱে নিৰ্বাচিত মহানগৰ প্ৰশাসনক শাসন ব্যৱস্থাত দক্ষতা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত উপেক্ষা কৰিছে ।
তথাপিও সামগ্ৰিক নগৰ উন্নয়নৰ সম্ভাৱনা অস্পষ্ট যেন লাগিছে । কিয়নো গড় হিচাপত অঞ্চল ভিত্তিক উন্নয়ন প্ৰকল্পবোৰ এছ চি এম পুঁজিৰ 80% লৈকে হয়, কিন্তু চহৰৰ জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ 5 ৰ পৰা 10 শতাংশহে ইয়াৰ দ্বাৰা লাভান্বিত হৈছে ।
বেছিভাগ চহৰতে উপেক্ষিত শ্ৰেণীৰ লোকসকলে নগৰ উন্নয়ন পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে আলোচনাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ কোনো সুযোগ নাপায় । বৃহত্তৰ আৰু ব্যয়বহুল আন্তঃগাঁথনিৰ দিশত অগ্ৰাধিকাৰে নগৰীয়া বঞ্চিত সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰয়োজনীয়তাক বঞ্চিত কৰে ।
বিত্তীয় ব্যৱস্থাৰ ক্ষেত্ৰত, গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ৰ স্থায়ী সমিতিৰ প্ৰতিবেদন (2023-24) অনুসৰি, 50 খন স্মাৰ্ট চিটিয়ে পিপিপি মডেলৰ অধীনত কোনো প্ৰকল্প হাতত ল'ব নোৱাৰিলে । দৰাচলতে, এছ চি এমৰ অধীনত প্ৰকল্পবোৰৰ ব্যয়ৰ মাত্ৰ 6 শতাংশ হৈছে পিপিপি মডেল । একেদৰে, স্মাৰ্ট চিটি প্ৰকল্পৰ বাবে ঋণৰ জৰিয়তে কেৱল ছয়খন চহৰেহে ধন লাভ কৰিব পাৰে ।
'নগৰ প্ৰত্যাহ্বান পুঁজি' (Urban Challenge Fund, UCF) আৰু ইয়াৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা উদ্বেগ
চলিত বাজেটত 1 লাখ কোটি টকাৰ 'নগৰ প্ৰত্যাহ্বান পুঁজি' (ইউ চি এফ) স্থাপনৰ বাবে 10,000 কোটি টকাৰ বাজেট আৱণ্টন কৰা হৈছে । অৱশ্যে এছ চি এমৰ ভয়ানক বাস্তৱতাই এই ক্ষেত্ৰত গুৰুতৰ উদ্বেগ সৃষ্টি কৰে । কিয়নো ইউ চি এফ আৰু এছ চি এমৰ উদ্দেশ্য আৰু কাৰ্যকৰী নিৰ্দেশনাবোৰ মুখ্যতঃ একে যেন লাগিছে ।
ইউ চি এফৰ লক্ষ্য হৈছে চহৰসমূহক বিকাশ কেন্দ্ৰ হিচাপে বিকশিত কৰাৰ লগতে চহৰসমূহৰ সৃষ্টিশীল পুনৰ্বিকাশৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা আৰু লগতে পানী আৰু অনাময় প্ৰকল্প ৰূপায়ণ কৰা । এই পুঁজিয়ে বেংকযোগ্য প্ৰকল্পসমূহৰ সৰ্বাধিক ২৫ শতাংশ ব্যয় সামৰি লোৱাৰ প্ৰস্তাৱ দিছে । ইয়াৰ উপৰি ইউ চি এফে ঋণ, পৌৰ নিগমৰ বণ্ড আৰু ৰাজহুৱা-ব্যক্তিগত অংশীদাৰিত্বৰ (পিপিপি) জৰিয়তে নিম্নতম 50 শতাংশ পুঁজি নিৰ্ধাৰণ কৰে ।
বেংকযোগ্য প্ৰকল্পবোৰে ব্যয় পুনৰুদ্ধাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । উন্নত বিত্তীয় সাৰ্থকতা থকা চহৰৰ এলেকাবোৰ বেংকযোগ্য প্ৰকল্পৰ দ্বাৰা সামৰি লোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক আৰু ই পানীৰ দৰে মৌলিক নগৰীয়া সেৱা লাভৰ ক্ষেত্ৰত বৰ্তমানৰ সামাজিক স্থানৰ অসমতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে ।
পৌৰ নিগমৰ বণ্ডৰ সুবিধা লোৱাৰ সম্ভাৱনাও সীমিত, কিয়নো মহানগৰ প্ৰশাসনবোৰত অপৰ্যাপ্ত পৰিচালনা আৰু কাৰিকৰী ক্ষমতাৰ লগতে অপৰ্যাপ্ত ৰাজহ সংগ্ৰহৰ বাবে ঋণযোগ্যতাৰ অভাৱ আছে ।
470 খন চহৰৰ ভিতৰত মাত্ৰ 36 খনে এ বা ততোধিক ৰেটিঙেৰে বিনিয়োগ গ্ৰেড ৰেটিং লাভ কৰিছে । বাণিজ্যিকভাৱে লাভজনক প্ৰকল্পৰ বাবে কেৱল কেইখনমান চহৰেহে তেনে ক্ষেত্ৰত ইউ চি এফ আৱণ্টন ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব ।
দুৰ্বল পৌৰ নিগমৰ অৱস্থা আৰু ক্ষমতাৰ অভাৱৰ ফলত চহৰসমূহৰ বাবে ব্যক্তিগত বিনিয়োগকাৰীসকলক আকৰ্ষিত কৰা আৰু পিপিপি প্ৰকল্প গঠন কৰাটো বাস্তৱত কঠিন হৈ পৰে । আনকি এছ চি এমৰ ক্ষেত্ৰতো ব্যক্তিগত পৰামৰ্শদাতাৰ নেতৃত্বত স্মাৰ্ট চিটি প্ৰস্তাৱবোৰ কেৱল চহৰ-নিৰ্দিষ্ট অগ্ৰাধিকাৰক উপেক্ষা কৰি সাধাৰণ প্ৰকৃতিৰ হোৱাই নহয়, বৰং প্ৰয়োজনীয় পুঁজি সৃষ্টি কৰিবলৈও সংগ্ৰাম কৰিছে ।
ভাৰতত নগৰ পৰিকল্পনা ক্ষমতাৰ সংস্কাৰৰ ওপৰত নীতি আয়োগৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি (2021) ৰাজ্যিক নগৰ আৰু দেশ পৰিকল্পনা বিভাগত প্ৰতিখন চহৰ বা নগৰত এজনকৈ পৰিকল্পনাকাৰী নাই আৰু নগৰ পৰিকল্পনাকাৰীসকলৰ 42 শতাংশ অনুমোদিত পদ খালী হৈ আছে । 2022-23 চনৰ বিত্ত মন্ত্ৰীৰ বাজেট ভাষণৰ পিছত এখন উচ্চ-স্তৰীয় সমিতি গঠন কৰা হৈছিল ।
সমিতিৰ প্ৰতিবেদনত (2023) নগৰ পৰিকল্পনাৰ বাবে ক্ষমতা নিৰ্মাণৰ বাবে নগৰ পৰিকল্পনাকাৰী আৰু বহুমুখী বিশেষজ্ঞ নিয়োগ কৰাৰ বাবে নগৰ পৰিকল্পনা আৰু উন্নয়ন আৰু ৰাজ্যসমূহক সম্পদ আৱণ্টনৰ ওপৰত সকলো মন্ত্ৰণালয় আৰু বিভাগৰ বাবে এক শীৰ্ষ উপদেষ্টা সংস্থা হিচাপে 'ৰাষ্ট্ৰীয় নগৰ আঞ্চলিক পৰিকল্পনা প্ৰাধিকৰণ' (National Urban Regional Planning Authority, NURPA) স্থাপনৰ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে । চৰকাৰে ক্ষমতাৰ ঘাটি দূৰ কৰিবলৈ জৰুৰী ভিত্তিত এই পৰামৰ্শসমূহৰ ওপৰত কাম কৰা উচিত ।
ইউ চি এফৰ অধীনত, নিযুততকৈ অধিক নগৰীয়া গোট আৰু অন্যান্য চহৰৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰাটোও গুৰুত্বপূৰ্ণ । ইয়াত পানী যোগান আৰু অনাময়ৰ ওপৰত নিৰ্দিষ্ট গুৰুত্ব দিয়া নিযুততকৈ অধিক নগৰীয়া গোটৰ বাবে 100 শতাংশ ফলাফল ভিত্তিক পুঁজি আৰু অন্যান্য চহৰৰ বাবে মৌলিক অনুদান সম্পৰ্কে ষোড়শ বিত্ত আয়োগৰ পৰামৰ্শ ভাৰতত নগৰায়নৰ প্ৰায়োগিক আৰ্হিৰ বাবে উপযোগী হ'ব ।
গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে এই বছৰৰ বাজেটে প্ৰতিটো আন্তঃগাঁথনি সম্পৰ্কীয় মন্ত্ৰণালয়ক পিপিপি মোডৰ অধীনত ৰূপায়ণৰ বাবে প্ৰকল্পৰ তিনি বছৰীয়া পাইপলাইন প্ৰস্তুত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে । মূলধন ব্যয় আৰু সংস্কাৰৰ উদগনিৰ বাবে ৰাজ্যসমূহক 50 বছৰৰ সুতমুক্ত ঋণৰ বাবে 1.5 লাখ কোটি টকাৰ ব্যৱস্থাও আছে । যিহেতু স্থানীয় প্ৰশাসনবোৰ ৰাজ্যৰ তালিকাৰ অধীনত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে, ৰাজ্য চৰকাৰবোৰে প্ৰয়োজনীয় নগৰ সংস্কাৰৰ সুবিধাৰ বাবে এই পুঁজি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে ।
AMRUT আৰু SBM (U)-ৰ সংখ্যা
কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতা থকা আঁচনিসমূহৰ ভিতৰত, অম্ৰুতৰ (AMRUT) বাবে বাজেট আৱণ্টন 25 শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে । যাৰ ফলত পানী যোগান, নৰ্দমা, নিষ্কাশন, সেউজ স্থান আৰু অনা-মটৰচালিত পৰিবহণসহ (এন এম টি) মৌলিক সেৱাৰ উপলব্ধতা উন্নত কৰাৰ সুযোগ আছে ।
স্বচ্ছ ভাৰত মিছনৰ (নগৰ) বাবে বাজেট আৱণ্টনত কোনো পৰিৱৰ্তন হোৱা নাই । 2024-25 চনত বাজেট আকলনৰ তুলনাত সংশোধিত আকলনত অম্ৰুত 25 শতাংশ হ্ৰাস পাইছে । এছ বি এম (ইউ)ৰ বাবে সংশ্লিষ্ট হ্ৰাস 57 শতাংশৰ সমান । এইটো কাৰ্যসূচী পুঁজিৰ কম ব্যৱহাৰৰ পৰিচায়ক, যিয়ে নগৰীয়া সেৱাৰ উপলব্ধতাৰ ওপৰত প্ৰতিক্ৰিয়াশীল প্ৰভাৱ পেলাব ।
নগৰীয়া আৱাস দৃশ্যপট প্ৰস্তুত কৰা
বিগত বাজেটৰ তুলনাত পি এম এ ৱাই (ইউ) 2.0 সহ আন এক ফ্লেগশ্বিপ কাৰ্যসূচী পি এম এ ৱাই (ইউ)ত বাজেট আৱণ্টন প্ৰায় 23 শতাংশ হ্ৰাস হোৱা দেখা গৈছে । বাজেটত স্থগিত গৃহ প্ৰকল্পসমূহ সম্পূৰ্ণ কৰা আৰু সুলভ গৃহ নিৰ্মাণৰ যোগান বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্যৰে ১৫,০০০ কোটি টকাৰ SWAMIH 2 (Special Window for Affordable & Mid-income housing) পুঁজি স্থাপন কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে ।
অৱশ্যে এই পুঁজিটো ভুল অগ্ৰাধিকাৰ যেন লাগিছে, কিয়নো সাম্প্ৰতিক সময়ত হাউছিং বজাৰত গৃহ বিক্ৰী বৃদ্ধি হৈছে, বিশেষকৈ প্ৰিমিয়াম ঘৰৰ বিক্ৰী । ঘৰৰ মূল্যৰ ঊৰ্ধ্বমুখী প্ৰৱণতা আৰু আৱাসিক প্ৰকল্পবোৰক সমৰ্থন কৰাৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠানিক বিনিয়োগকাৰীসকলৰ আগ্ৰহ বৃদ্ধি হৈছে ।
আমাৰ চহৰবোৰত এম আই জি আৰু এল আই জি/ই ডব্লিউ এছ পৰিয়ালবোৰৰ বাবে গৃহ নিৰ্মাণৰ সামৰ্থ্য এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় হৈ আছে । 13 খন চহৰত (2019) ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেঙ্কৰ আৱাসিক সম্পদ মূল্য নিৰীক্ষণ জৰীপ অনুসৰি, ঘৰৰ মূল্য আৰু উপাৰ্জনৰ অনুপাত 61.5 হৈছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে ঘৰৰ শতকৰা মূল্য মধ্যবিত্তৰ মাহিলি শতকৰা ঘৰুৱা উপাৰ্জনতকৈ 61.5 গুণ অধিক ।
ৰাষ্ট্ৰসংঘ-বাসস্থানে মাহিলি উপাৰ্জনৰ 30 শতাংশ অতিক্ৰম কৰা গৃহ ব্যয়ক গ্ৰহণযোগ্য নহয় বুলি বিবেচনা কৰে । ই ডব্লিউ এছ/এল আই জি আৰু এম আই জি শ্ৰেণীৰ বাবে পি এম এ ৱাই (ইউ) 2.0-ৰ সুত ৰাজসাহায্য আঁচনিৰ উপাদানৰ অধীনত 2500 কোটি টকা আৰু 1000 কোটি টকাৰ বাজেট আৱণ্টনে তেওঁলোকৰ সামৰ্থ্য উন্নত কৰিব পাৰে ।
ইয়াৰ উপৰি ঔদ্যোগিক শ্ৰমিকসকলৰ বাবে আৱাস প্ৰদানৰ বাবে 2500 কোটি টকা আৱণ্টন কৰা হৈছে । এই বাজেটীয় ব্যৱস্থাবোৰৰ সত্ত্বেও 2024-25 চনত পি এম এ ৱাই (ইউ)ৰ বাবে আৰ ইত প্ৰায় 50 শতাংশ হ্ৰাস কৰিলে 'সকলোৰে বাবে গৃহ' সপোনত উপনীত হোৱাটো সহজ নহ'ব । সেয়েহে নিম্ন আয়ৰ পৰিয়ালবোৰৰ সুলভ গৃহ নিৰ্মাণৰ সুবিধাৰ বাবে পি এম এ ৱাই (ইউ) পুঁজিৰ দক্ষ আৰু দ্ৰুত ব্যৱহাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া উচিত ।
নগৰীয়া পৰিবহণৰ সমস্যা
এম আৰ টি এছ আৰু মেট্ৰ' প্ৰকল্পবোৰ গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰণালয়ৰ মুঠ বাজেট আৱণ্টনৰ প্ৰায় ৩৬ শতাংশ আৰু যোৱা বছৰৰ বাজেটৰ আকলনতকৈ ৪০ শতাংশ বৃদ্ধি হৈছে । ব্যৱহাৰিক ক্ষেত্ৰত মেট্ৰ' প্ৰকল্পবোৰে ভাৰতৰ বেছিভাগ চহৰত নগৰীয়া গতিশীলতাৰ সমস্যা সমাধান কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে ।
মুম্বাই আৰু বেংগালুৰুৰ দৰে চহৰত যাত্ৰীৰ সংখ্যা সেইবোৰৰ সম্ভাৱ্য ক্ষমতাৰ ক্ৰমান্বয়ে ৩০ আৰু ৬ শতাংশ । দুখন ৰে'লৰ মাজত অন্তিম গন্তব্য স্থানৰ সংযোগ স্থাপনত বিফলতা আৰু দীঘলীয়া অপেক্ষাৰ সময়ৰ বাবে মানুহে মেট্ৰ' সেৱা গ্ৰহণ কৰিবলৈ কম আগ্ৰহ দেখুৱাইছে ।
মেট্ৰ' নেটৱৰ্কৰ অপৰিকল্পিত সম্প্ৰসাৰণ যাত্ৰী বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নিম্নতম নেটৱৰ্কৰ সীমাত উপনীত হোৱাৰ বাবে উপযুক্ত নহয় । একেদৰে প্ৰধানমন্ত্ৰী ই-বাছ সেৱা আঁচনিৰ অধীনত ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ বাবে বাজেট আৱণ্টন ১৩০০ কোটি টকাৰ পৰা ২০২৫-২৬ বৰ্ষত ১৩১০ কোটি টকালৈ সামান্য বৃদ্ধি কৰা হৈছে । মানুহৰ গতিশীলতা উন্নত কৰাৰ বাবে চিটি বাছ সেৱা আৰু এন এম টি উন্নত কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া উচিত আছিল ।
তথ্যৰ অপৰ্যাপ্ততাৰ সৈতে মোকাবিলা
যিকোনো ভাল আঁচনিৰ বাবে সঠিক তথ্যৰ প্ৰয়োজন । চহৰৰ প্ৰদৰ্শন নিৰীক্ষণ, তথ্য প্ৰচাৰ আৰু মহানগৰৰ বিষয়াসকলৰ বাবে ক্ষমতা বৃদ্ধি প্ৰশিক্ষণৰ বাবে নগৰকেন্দ্ৰিক ডাটা প্লেটফৰ্মবোৰ সুসংগত কৰাৰ বাবে 2021 চনত ৰাষ্ট্ৰীয় নগৰ ডিজিটেল মিছন (এন ইউ ডি এম) আৰম্ভ কৰা হৈছিল । 2025-26 বৰ্ষৰ বাবে এন ইউ ডি এমে 1250 কোটি টকাৰ বাজেট আৱণ্টন লাভ কৰে ।
অৱশ্যে চলিত বিত্তীয় বৰ্ষত সংশোধিত আকলন 1150 কোটি টকাৰ আৱণ্টিত পৰিমাণৰ বিপৰীতে 108.7 কোটি টকাও যথেষ্ট কম । ইয়াৰ ফলত পৌৰ সেৱাৰ ডিজিটেলকৰণ আৰু সমগ্ৰ দেশতে নাগৰিককেন্দ্ৰিক নগৰ প্ৰশাসন আৰু সেৱা প্ৰদানৰ প্ৰতিষ্ঠানিককৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া বিপদত পৰিব ।
তদুপৰি, লোকপিয়লৰ তথ্যই মৌলিক নগৰীয়া সেৱা প্ৰদান সম্পৰ্কীয় বহুতো গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্তৰ আধাৰ গঠন কৰে । উদাহৰণ স্বৰূপে, অম্ৰুতৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি, সমগ্ৰ চহৰখনত পানী আৰু নৰ্দমা ব্যৱস্থা স্থাপন সম্পৰ্কীয় সিদ্ধান্তবোৰ লোকপিয়লৰ তথ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি হয় ।
২০২৫-২৬ বৰ্ষৰ বাজেটত লোকপিয়ল সম্পৰ্কীয় কামৰ বাবে ৫৭৪.৮০ কোটি টকা আৱণ্টন কৰা হৈছে । এই আৱণ্টন ২০২১-২২ বৰ্ষত ৩,৭৬৮ কোটি টকাৰ বাজেট আৱণ্টনতকৈ যথেষ্ট কম । এইটো দশকজোৰা লোকপিয়ল কাৰ্যত অধিক বিলম্ব হোৱাৰ পৰিচায়ক ।
উন্নীত জনগাঁথনি আৰু আৰ্থ-সামাজিক তথ্যৰ অভাৱে জনসাধাৰণক বিশেষকৈ দৰিদ্ৰ শ্ৰেণীৰ লোকসকলক নগৰীয়া সেৱাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত কৰিব পাৰে । ক্ৰমান্বয়ে অসামঞ্জস্য হৈ পৰা চহৰসমূহৰ বাবে কাৰ্যকৰীভাৱে পৰিকল্পনা কৰিবলৈ লোকপিয়লৰ তথ্য সংগ্ৰহক পুনৰ প্ৰাথমিকতা দিয়া প্ৰয়োজন ।
(ঘোষণা : এই নিবন্ধত প্ৰকাশ কৰা মতামতবোৰ লেখকৰ সম্পূৰ্ণ নিজস্ব । ইয়াত প্ৰকাশ কৰা তথ্য আৰু মতামতে ইটিভি ভাৰতৰ মতামত প্ৰতিফলিত নকৰে)
