মেগনা কাৰ্টা দিৱস : মহান চাৰ্টাৰৰ অনুমোদনক স্মৰণৰ এটা দিন - Magna Carta Day

Magna Carta Day : প্ৰতি বছৰে ১৫ জুনত মেগনা কাৰ্টা দিৱস উদযাপন কৰা হয় । এই দিনটোত 'গ্ৰেট চাৰ্টাৰ'ৰ অনুমোদনৰ কথা স্মৰণ কৰা হয়, যিয়ে ইংৰাজ ৰাজতন্ত্ৰৰ শক্তি সীমিত কৰিছিল ।

বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১৫ জুন : মেগনা কাৰ্টা দিৱস প্ৰতি বছৰে ১৫ জুনত উদযাপন কৰা হয় । 'গ্ৰেট চাৰ্টাৰ'ৰ অনুমোদনৰ কথা স্মৰণ কৰি এই দিৱসটো উদযাপন কৰা হয়, যিয়ে ইংৰাজ ৰাজতন্ত্ৰৰ শক্তি সীমাবদ্ধ কৰিছিল ।

মেগনা কাৰ্টা হৈছে 'গ্ৰেট চাৰ্টাৰ' বা মহান চাৰ্টাৰৰ লেটিন অৰ্থ । এই শব্দাংশ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১২১৭ চনত অৰণ্যৰ চাৰ্টাৰৰ (Charter of the Forest) পৰা পৃথক কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, যি হৈছে ৰজাৰ প্ৰশাসনৰ সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা এক নথি । এই চাৰ্টাৰে ৰজাই কি কৰিব পাৰে আৰু কি কৰিব নোৱাৰে তাক নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল । অৰ্থাৎ মেগনা কাৰ্টাই ৰজা আৰু আন সকলোৱে প্ৰথমবাৰৰ বাবে অনুসৰণ কৰিবলগা আইনবোৰ নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল ।

মেগনা কাৰ্টা হৈছে এক মৌলিক নথি, য'ত ইংৰাজ জনসাধাৰণৰ বাবে নিশ্চিত স্বাধীনতা ৰখা হৈছে । ই ইংৰাজ আইনৰ অংশ হৈ পৰা অধিকাৰৰ কথা ঘোষণা কৰে আৰু এতিয়া প্ৰতিখন ইংৰাজীভাষী দেশৰ সংবিধানৰ ভেঁটি । এই নথিখন কেৱল ব্ৰিটেইনতে নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বতে নাগৰিক স্বাধীনতাৰ আধাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে, যিয়ে সংসদীয়তা, সংবিধানবাদ আৰু স্বাধীনতাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে ।

লগতে পঢ়ক :আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যৌনকৰ্মী দিৱস : লক্ষ্য- তেওঁলোকৰ কষ্টৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰা - International Sex Workers Day

ইতিহাস

ৰজাৰ ক্ষমতা সীমিত কৰিবলৈ ইংৰাজ বেৰন (অভিজাত) আৰু গীৰ্জাৰ নেতাসকলে মেগনা কাৰ্টা প্ৰস্তুত কৰিছিল । ১২১৫ চনত তেওঁলোকে অত্যাচাৰী ৰজা জনক এই চাৰ্টাৰত সন্মত হ'বলৈ বাধ্য কৰাইছিল । ৰজা জনৰ নিষ্ঠুৰতা আৰু লোভে শক্তিশালী সামন্ততান্ত্ৰিক অভিজাত, গীৰ্জাৰ নেতা আৰু তেওঁৰ বিৰুদ্ধে থকা লোকসকলক একত্ৰিত কৰিছিল ।

তেওঁ আৰোপ কৰা কৰত অত্যধিক ধন দাবী কৰিছিল । যেতিয়া ৰজাই ফ্ৰান্সত এক ধ্বংসাত্মক যুদ্ধ চলাই আছিল, ইংলেণ্ডৰ আগশাৰীৰ বেৰনসকলে গোপনে লগ কৰিছিল আৰু তেওঁক নিজৰ প্ৰজাসকলৰ অধিকাৰক সন্মান কৰিবলৈ বাধ্য কৰোৱাৰ বাবে শপত খাইছিল । যুদ্ধৰ পৰা যেতিয়া জন ঘূৰি আহিছিল, তেওঁলোকে তেওঁৰ ওচৰত কেইবাটাও দাবী উপস্থাপন কৰিছিল ।

জনে দাবীবোৰ প্ৰত্যাখ্যান কৰিবলৈ সমৰ্থন সংগ্ৰহ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল । কিন্তু তেওঁৰ প্ৰায় সকলো অনুগামীয়ে তেওঁক এই ক্ষেত্ৰত সমৰ্থন জনোৱা নাছিল । অৱশেষত তেওঁ বাধ্য হৈ টেমছ নদীৰ দক্ষিণ পাৰত ৰনিমেড নামৰ এক ঘাঁহনিত তেওঁলোকৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিছিল । ৰজা জনে ১২১৫ চনৰ ১৫ জুনত মেগনা কাৰ্টাত তেওঁৰ মোহৰ লগাইছিল ।

তাৎপৰ্য

মেগনা কাৰ্টাই ৰজাক তেওঁৰ ক্ষমতাৰ অপব্যৱহাৰ কৰাত বাধা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল আৰু আইনক নিজেই এক শক্তি হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰি ৰাজকীয় কৰ্তৃত্বৰ সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল । এই মহান চাৰ্টাৰে দৃঢ়ভাৱে অন্তৰ্ভুক্ত এই ধাৰণাটো স্বীকাৰ কৰিছিল যে কোনো মানুহ, আনকি ৰজাও আইনৰ ঊৰ্ধ্বত নহয় ।

গণতান্ত্ৰিক শাসনৰ দিশত পৰিৱৰ্তন, আইনী অধিকাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰা আৰু আধুনিক ন্যায় ব্যৱস্থাক প্ৰভাৱিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মেগনা কাৰ্টা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ নথি আছিল । ১৯৪৮ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই আন্তৰ্জাতিক মানৱ অধিকাৰ আইনৰ আধাৰ নথি মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণা-পত্ৰ গ্ৰহণ কৰে । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰ আয়োগৰ অধ্যক্ষতা কৰা এলেনোৰ ৰুজভেল্টে ইয়াক মানৱতাৰ মেগনা কাৰ্টা বুলি উল্লেখ কৰিছিল । তেওঁ এই নথিখনৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ আছিল ।

লগতে পঢ়ক :বিশ্ব চাইকেল দিৱস ২০২৪ - World Bicycle Day

'মেগনা কাৰ্টা' সম্পৰ্কে কিছু তথ্য

• মেগনা কাৰ্টাৰ কোনো মূল নথি নাই । প্ৰায় ৩৬০০ শব্দৰ এই নথিৰ একাধিক প্ৰতিলিপিহে আছে ।
• ১২৯৭ চনৰ মেগনা কাৰ্টাৰ এটা প্ৰতিলিপি ২০০৭ চনত ২১.৩ নিযুত ডলাৰত নিলামত বিক্ৰী হৈছিল । লিখিত নথিৰ এটা পৃষ্ঠাৰ বাবে এইটো হৈছে এতিয়ালৈকে সৰ্বাধিক পৰিশোধ কৰা মূল্য ।
• যদিও বুৰঞ্জীবিদসকলে জানে যে কোনে মেগনা কাৰ্টাত স্বাক্ষৰ কৰিছিল, কিন্তু কোনেও নিশ্চিত নহয় যে প্ৰকৃততে ইয়াক লিখাৰ বাবে কোন দায়বদ্ধ আছিল । সেই সময়ত এইখন কেণ্টাৰবাৰীৰ আৰ্চবিশ্বপে লিখাৰ সম্ভাৱনা বেছি বুলি উল্লেখ কৰিছিল ।
• নথিখনত ৬৩ টা ধাৰা আছে । ই সামন্ততান্ত্ৰিক অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ সৈতে সম্পৰ্কিত আৰু লগতে গীৰ্জা, ব্যৱসায়ী আৰু নগৰবাসীৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰা ব্যৱস্থাও ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত আছে ।
• মেগনা কাৰ্টাই কৈছিল যে ৰজাই আইন অনুসৰণ কৰিব লাগিব আৰু তেওঁ বিচৰা ধৰণে শাসন কৰিব নোৱাৰে । নাগৰিকসকলৰ এনে অধিকাৰ আছে বুলি কোৱা প্ৰথম নথিসমূহৰ ভিতৰত এইখন এখন আছিল ।
• বৰ্তমান বহু লোকে মেগনা কাৰ্টাক ইউৰোপৰ প্ৰথম লিখিত সংবিধান বুলি গণ্য কৰে ।
• মেগনা কাৰ্টাই সম্পত্তিৰ উত্তৰাধিকাৰী হোৱা মহিলা আৰু শিশুসকলৰ অধিকাৰৰ নিশ্চয়তাও দিছিল আৰু ইয়াত কোৱা হৈছিল যে জনসাধাৰণক আইনীভাৱে দোষী সাব্যস্ত নকৰালৈকে অপৰাধৰ বাবে শাস্তি দিব নোৱাৰি ।
• চাৰ্টাৰৰ ব্যৱস্থা অনুসৰণ নকৰিলে মেগনা কাৰ্টাই বেৰনসকলক ৰজাৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা কৰাৰ অধিকাৰ দিছিল ।
• মেগনা কাৰ্টাক ইংৰাজ অধিকাৰ বিধেয়ক, আমেৰিকাৰ স্বাধীনতাৰ ঘোষণা আৰু জনসাধাৰণ আৰু নাগৰিকৰ অধিকাৰৰ ফৰাচী ঘোষণা-পত্ৰৰ অগ্ৰদূত বুলি গণ্য কৰা হয় । আমেৰিকাত ৰাষ্ট্ৰীয় সংবিধান আৰু ৰাজ্যিক সংবিধান দুয়োখনে মেগনা কাৰ্টাৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ অনুসৰণ কৰিব পৰা ধাৰণা আৰু আনকি বাক্যাংশ প্ৰদৰ্শন কৰে ।

১২১৫ চনৰ মেগনা কাৰ্টাৰ চাৰিখন মূল প্ৰতিলিপি আছে । তাৰে দুখন কেথেড্ৰেল গীৰ্জাৰ হাতত আছে আৰু বাকী দুখন লণ্ডনৰ ব্ৰিটিছ লাইব্ৰেৰীত আছে । চাৰ্টাৰৰ সংখ্যাৰ ৮০০ সংখ্যক বাৰ্ষিকী উপলক্ষে ব্ৰিটিছ লাইব্ৰেৰীৰ স্মৰণীয় অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে ২০১৫ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে চাৰিখন 'মূল চাৰ্টাৰ' একে ঠাইতে একত্ৰিত কৰা হৈছিল ।

মেগনা কাৰ্টা দিৱসত কেনেদৰে অংশগ্ৰহণ কৰিব

আজিৰ দিনটোত সকলোকে পুথিভঁৰাললৈ যাবলৈ আৰু এই উপলক্ষে আয়োজিত অনুষ্ঠানত উপস্থিত থাকিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয় । আপুনিও মেগনা কাৰ্টা প্ৰকল্পলৈ গৈ মেগনা কাৰ্টাৰ বিষয়ে অধিক জানিব পাৰে বা বাকী থকা চাৰিটা প্ৰতিলিপি এবাৰ দৰ্শন কৰিব পাৰে । লগতে গ্ৰেট ব্ৰিটেইনত জনসাধাৰণৰ অধিকাৰৰ আঁৰৰ সমৃদ্ধ ইতিহাসৰ বিষয়ে অধিক জানিবলৈ সকলোকে উৎসাহিত কৰিব পাৰে ।

লগতে পঢ়ক :শিশুৰ বেদনা আৰু আক্ৰমণৰ বলি হোৱা নিৰীহ শিশুৰ আন্তৰ্জাতিক দিৱস - Day of Innocent Children Victims