ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে মাওবাদী নিৰ্মূল সন্দৰ্ভত শেহতীয়াকৈ দিয়া এক বিবৃতিয়ে বিশেষ চৰ্চা লাভ কৰিছে । মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে ঘোষণা কৰিছিল যে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত ভাৰত চৰকাৰে ২০২৬ চনৰ মাৰ্চৰ ভিতৰত মাওবাদী নিৰ্মূল কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ ।
এনে মন্তব্যই মাওবাদী বিদ্ৰোহৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ চৰকাৰে ব্যৱহাৰ কৰিব লগা বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যৎ দুয়োটা ৰণনীতিৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰভাৱ হিচাপে বিবেচিত হৈছে । ২০২৬ চনৰ মাৰ্চক আটাইতকৈ ডাঙৰ আভ্যন্তৰীণ সুৰক্ষা ভাবুকি হিচাপে গণ্য কৰাৰ সময়সীমা হিচাপে চিহ্নিত কৰা নিৰ্দিষ্ট সময়সীমাই সতৰ্ক আশাবাদ আৰু প্ৰকৃত উদ্বেগৰ দুয়োটা ভিত্তি প্ৰদান কৰে ।
গৃহ মন্ত্ৰীয়ে গুৰুত্ব দিয়াৰ দৰে যোৱা এক দশকত চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত মাওবাদী যথেষ্ট দুৰ্বল হৈ পৰিছে । তেওঁ আঙুলিয়াই দিছিল যে মাওবাদী হিংসাৰ ফলত সাধাৰণ নাগৰিক আৰু নিৰাপত্তা বাহিনীৰ মৃত্যু যোৱা বছৰত হ্ৰাস পাইছে । যদিও এই দাবীটো বিতৰ্কিত কিন্তু এয়া সঁচা যে পূৰ্বৰ বছৰত মাওবাদী কাৰ্যকলাপৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত অঞ্চলবোৰত সৰ্বনিম্ন সংখ্যক হতাহত হৈছে । বিভিন্ন ৰাজ্যৰ ৩০ টা আত্মসমৰ্পণকাৰী মাওবাদীৰ সৈতে তেওঁৰ বৈঠকৰ জৰিয়তে গৃহ মন্ত্ৰীয়ে তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ অস্ত্ৰ সম্বৰণ কৰি ভাৰতৰ বিস্তৃত উন্নয়ন যাত্ৰাত যোগদান কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ।
একে সময়তে তেওঁ সতৰ্ক কৰি দিছে যে যিসকলে আত্মসমৰ্পণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে তেওঁলোকে নিৰাপত্তা বাহিনীৰ সামৰিক পদক্ষেপৰ পৰিণামৰ সন্মুখীন হ'ব । মাওবাদীক অস্ত্ৰ সম্বৰণ কৰিবলৈ এনে আবেদনৰ লগতে তীব্ৰ সামৰিক পদক্ষেপৰ ভাবুকি, গভীৰ বিশ্লেষণৰ বাবে আহ্বান জনাইছে । তদুপৰি ভাৰতৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া সময় ধৰি চলি থকা সশস্ত্ৰ আন্দোলনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম মাওবাদী বিদ্ৰোহে গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰীক্ষাৰ প্ৰমাণ দিয়ে যিহেতু ই অত্যধিক ৰাজ্যিক শক্তিৰ সন্মুখীন হৈ বৰ্তি থকাৰ সৈতে যুঁজি আছে । নিম্নলিখিত শাখাবোৰে যোৱা এক দশকত মাওবাদী আন্দোলনৰ প্ৰতি চৰকাৰৰ সঁহাৰি, লগতে মাওবাদী নেতৃত্বৰ ভিতৰত স্থানান্তৰিত গতিশীলতা আৰু তেওঁলোকৰ কাৰ্যকলাপ পৰীক্ষা কৰে ।
মাওবাদীৰ প্ৰতি চৰকাৰী সঁহাৰি
যোৱা এক দশকত মাওবাদীক প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ চৰকাৰৰ দৃষ্টিভংগীয়ে অতীতৰ নীতি আৰু নতুন পদক্ষেপৰ সৈতে ধাৰাবাহিকতা দেখা গৈছে । চৰকাৰে এক ত্ৰিমুখী ৰণনীতি গ্ৰহণ কৰিছে: মাওবাদী হিংসা নিয়ন্ত্ৰণৰ লক্ষ্যৰে বিদ্ৰোহী বিৰোধী সামৰিক দৃষ্টিভংগী; মাওবাদী প্ৰভাৱিত অঞ্চলসমূহৰ স্থানীয় জনসাধাৰণৰ অভিযোগবোৰ সমাধান কৰা আৰু তেওঁলোকক মাওবাদীৰ প্ৰভাৱৰ পৰা বিচ্ছিন্ন কৰাৰ উদ্দেশ্যে এক উন্নয়নমূলক ৰণনীতি; আৰু মাওবাদীসকলক সমাজৰ মূলসুঁতিলৈ ঘূৰি অহাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰা এক আত্মসমৰ্পণ আৰু পুনৰ্সংস্থাপন নীতি । ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টী (বিজেপি) নেতৃত্বাধীন চৰকাৰে প্ৰৱৰ্তন কৰা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ নতুন সংযোজন হৈছে স্থানীয় জনসাধাৰণৰ অধিকাৰ নিশ্চিত কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া । যদিও স্থানীয় দাবীসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে পূৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এই প্ৰচেষ্টাবোৰৰ সফলতা বিতৰ্কিত হৈ আছে, তেওঁলোকে অনস্বীকাৰ্যভাৱে ৰাজ্যখনৰ ভাবমূৰ্তি উন্নত কৰাত সহায় কৰিছে ।
এন ডি এ চৰকাৰে মাওবাদীক প্ৰতিহত কৰিবলৈ এক নতুন কাৰ্যকৰী ৰণনীতি, 'সমাধান' আৰম্ভ কৰিছে । এই ৰণনীতিত ৮ টা গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষেত্ৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে: স্মাৰ্ট নেতৃত্ব, আক্ৰমণাত্মক সামৰিক ৰণনীতি, অনুপ্ৰেৰণা আৰু প্ৰশিক্ষণ, কাৰ্যকৰী বুদ্ধিমত্তা, ডেচব'ৰ্ড-আধাৰিত মুখ্য প্ৰদৰ্শন সূচক (কেপিআই) আৰু মুখ্য ফলাফল ক্ষেত্ৰ (কেআৰএ), প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ, প্ৰতিটো কাৰ্যকৰী পদক্ষেপৰ বাবে এক কাৰ্য পৰিকল্পনা আৰু মাওবাদীৰ বিত্তীয় প্ৰৱেশাধিকাৰ অৱৰোধ কৰা ।
মাওবাদীৰ হতাহত, গ্ৰেপ্তাৰ আৰু আত্মসমৰ্পণৰ সংখ্যা বৃদ্ধিত 'সমাধান'ৰ কাৰ্যকৰীতা দেখা যায় । দক্ষিণ এছিয়াৰ সন্ত্ৰাসবাদ পৰ্টেল (এছএটিপি)ৰ মতে, ২০১৪ চনৰ পৰা ১,৭০০ টা মাওবাদী নিহত হৈছে, ৬,৪৮৭ টাক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে আৰু ১১,৪১৩ টা মাওবাদীয়ে আত্মসমৰ্পণ কৰিছে । ছত্তীশগড়ত বিজেপি নেতৃত্বাধীন চৰকাৰ গঠনৰ পিছত এটা উল্লেখযোগ্য ঘটনা ঘটিছিল, য'ত সুৰক্ষা বাহিনীয়ে কেইবাটাও লক্ষ্যপূৰ্ণ সংঘৰ্ষ চলাইছিল যাৰ ফলত বহুতো মাওবাদীক নিৰ্মূল কৰা হৈছিল । অৱশ্যে এই সংঘৰ্ষবোৰক সমালোচনা কৰা হৈছে । কিয়নো কিছুমানে যুক্তি দিছে যে চৰকাৰ অধিক মীমাংসামূলক হ'ব পাৰে, বিশেষকৈ ছত্তীশগড়ত মাওবাদীৰ উপস্থিতি সেই সময়লৈকে কেইটামান অংশত সীমাবদ্ধ আছিল ।
এনে সমালোচনা স্বত্বেও, মাওবাদীৰ কাৰ্যকলাপ হ্ৰাস আৰু নিৰাপত্তা অভিযানৰ সফলতাই মন্ত্ৰীজনৰ এই দাবীক বিশ্বাসযোগ্যতা প্ৰদান কৰে যে ২০২৬ চনৰ মাৰ্চৰ ভিতৰত মাওবাদীৰ ভাবুকি নিষ্ক্ৰিয় কৰিব পাৰি ! তথাপিও, মূল বিষয়টো বাকী আছে: মাওবাদী আন্দোলনৰ সমাপ্তি বলপূৰ্বকভাৱে আহিব নে ভৱিষ্যতে চৰকাৰ আৰু মাওবাদীৰ মাজত আলোচনা আৰম্ভ কৰিব পাৰে ? মাওবাদী নেতৃত্ব আৰু কাৰ্যকলাপৰ বৰ্তমানৰ গতিপথৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, আলোচনা আসন্ন বুলি কিছুমান লক্ষণ দেখা গৈছে ।
মাওবাদী: নেতৃত্ব আৰু কাৰ্যকলাপ