ভাৰত এখন বহুতো ভাষা আৰু লিপি সমৃদ্ধ দেশ । ইয়াত বহুতো ভাষা কোৱা হয় । হিন্দী ভাষাই দেশৰ আধাতকৈও অধিক সংযোগ কৰে । যদিও হিন্দীয়ে ভাৰতত ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষাৰ মৰ্যাদা লাভ কৰা নাই, হিন্দীৰ চৰকাৰী ভাষা হিচাপে এক বিশেষ পৰিচয় আছে ।
হিন্দী ভাষাই ভাৰতীয়সকলৰ লগতে বিদেশত বাস কৰা ভাৰতীয়সকলক একত্ৰিত কৰে । হিন্দী ভাৰতৰ পৰিচয় আৰু গৌৰৱ দুয়োটা । 'বিশ্ব হিন্দী দিৱস' বিশ্বৰ সকলো দেশতে বাস কৰা ভাৰতীয়সকলক হিন্দী ভাষা ব্যৱহাৰ কৰি একত্ৰিত কৰিবলৈ পালন কৰা হয়।
হিন্দী দিৱস উদযাপনৰ ইতিহাস: ১৯৫৩ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰত আনুষ্ঠানিকভাৱে হিন্দী দিৱস উদযাপন আৰম্ভ হৈছিল । ১৯৫৩ চনত ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে ১৪ ছেপ্টেম্বৰক সংসদ ভৱনত ৰাষ্ট্ৰীয় হিন্দী দিৱস হিচাপে উদযাপন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে ।
তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰে এই দিনটো ৰাষ্ট্ৰীয় হিন্দী দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয় । ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা প্ৰচাৰ সমিতিৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি, 1953 চনৰ 14 ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা হিন্দী দিৱস উদযাপন কৰা আৰম্ভ হয় । বিশ্ব হিন্দী দিৱস 10 জানুৱাৰীত সমগ্ৰ বিশ্বতে উদযাপন কৰা হয় । এনেদৰে ভাৰতত দুবাৰকৈ হিন্দী দিৱস পালন কৰা হয়।
- সৰ্বাধিক কথিত ভাষা:
গ্লোবেল হিন্দী ৰিচাৰ্চ ইনষ্টিটিউট, ডেৰাডুনে ইয়াৰ গৱেষণা প্ৰতিবেদন 2023-ৰ 19 তম সংস্কৰণৰ বিষয়ে তথ্য প্ৰদান কৰাৰ সময়ত উল্লেখ কৰে যে এতিয়া হিন্দী বিশ্বৰ আটাইতকৈ কথিত ভাষা হৈ পৰিছে । এই গৱেষণাৰ সত্যতা প্ৰমাণ কৰিবলৈ ইয়াক 31 টা পৰ্যায়ত পৰীক্ষা কৰা হৈছিল য'ত বিশ্ববিদ্যালয়সমূহৰ পণ্ডিতসকলে এই গৱেষণাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিল । এই উদ্দেশ্যৰ বাবে আয়োজিত বিশেষ আলোচনাচক্ৰত তথ্য পৰীক্ষা কৰা হৈছিল আৰু ভাষা কৰ্তৃপক্ষই ইয়াৰ সত্যতা নিশ্চিত কৰিছিল । ভাষাবিদ আৰু হিন্দী পণ্ডিতসকলৰ মতামত বিচৰা হৈছিল। এই ভিত্তিত ভাৰত চৰকাৰৰ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে সকলো চৰকাৰী বেংক, ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বীমা কোম্পানী আৰু বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠানসমূহক নিৰ্দেশনা দিছিল যে এই গৱেষণাটো সকলো হিন্দী কৰ্মশালা/ আলোচনা চক্ৰত বাধ্যতামূলকভাৱে শিকোৱা উচিত আৰু ইয়াক তেওঁলোকৰ জাৰ্নেলতো প্ৰকাশ কৰিব লাগে।
- ৰেংকিং বাই এথনোলগ:
বিশ্বৰ ভাষাবোৰৰ ৰেংকিং আমেৰিকাৰ এক সন্মানীয় সংগঠন "এথনোলগ"ৰ দ্বাৰা কৰা হৈছে । ভাষাটো কোৱা/জনা লোকৰ সংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰত নৃতাত্ত্বিকসকলে হিন্দীক তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ ভাষা হিচাপে স্থান দি আহিছে ।
হিন্দী পাৰ্চী শব্দ হিন্দৰ পৰা উদ্ভৱ: হিন্দী নামটো পাৰ্চী শব্দ হিন্দৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে যাৰ অৰ্থ হৈছে সিন্ধু নদীৰ ভূমি। একাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে গাঙ্গেয় সমভূমি আৰু পাঞ্জাৱ আক্ৰমণ কৰা পাৰ্চী ভাষী তুৰ্কীসকলে সিন্ধু নদীৰ কাষত কোৱা ভাষাক হিন্দী নামেৰে নামকৰণ কৰিছিল । এই ভাষাটো ভাৰতৰ এটা চৰকাৰী ভাষা আৰু সংযুক্ত আৰৱ আমিৰশ্বাহীত এক স্বীকৃত সংখ্যালঘু ভাষা ।
- হিন্দী ভাষাৰ প্ৰচাৰৰ বাবে চৰকাৰী পদক্ষেপ:
কেন্দ্ৰই হিন্দী ভাষাৰ ব্যৱহাৰ আৰু স্থিতি বৃদ্ধিৰ বাবে কেইবাটাও পদক্ষেপ ৰূপায়ণ কৰিছে । মুখ্য প্ৰচেষ্টাবোৰৰ ভিতৰত আছে:
- বঁটা আৰু বৃত্তি:
ৰাজভাষা গৌৰৱ পুৰস্কাৰ আৰু ৰাজবাছা কীৰ্তি পুৰস্কাৰৰ দৰে সন্মানে হিন্দীৰ প্ৰচাৰত তেওঁলোকৰ অৱদানৰ বাবে ব্যক্তি আৰু সংগঠনক স্বীকৃতি দিয়ে ।
- হিন্দী সাহিত্য সন্মিলন (স্বীকৃতি) আইন, ১৯৫৬: