ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜਾਣੇ ਜਾਣੀ ਵਾਲੀ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਈ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।1863 ਵਿਚ ਗਠਿਤ ਹੋਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮੇਟੀ ਆਫ਼ ਦ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ (ਆਈਸੀਆਰਸੀ)ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ Henry Dunantਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ 1864 ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਰਥਾਤ ਉਸ ਦਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਹੈ।ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜੇਨੇਵਾ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿਚ ਹੈ।ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਲੱਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਅਤੇ ਰੈੱਡ ਕਿਰਸੇਂਟ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਸਾਲ 1863 ਦੇ ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਜਨੇਵਾ ਪਬਲਿਕ ਵੈੱਲਫੇਅਰ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਪੰਜ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ।ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਜਨ ਕਲਿਆਣ ਦੇ ਲਈ ਹੈਨਰੀ ਡਿਨੈਂਟ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਸ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿਚ ਜਨਰਲ ਗੁੰਯਮੇ ਹੈਨਰੀ ਡੁਫਰ, ਗੁਸਤਾਵੇ ਮੋਇਨੀਅਰ ਲੁਈ ਏਪੀਆ, ਥਿਓਡੋਰ ਮਾਨੋਇਰ ਅਤੇ ਖੁਦ ਹੈਨਰੀ ਡਿਨੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲਿ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੈਨਰੀ ਦੁਫੁਰ ਜੋ ਕਿ ਸਵਿਜਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਪ ਮੁਖੀ ਦੇ ਪਦ ਉੱਤੇ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਵਿਚ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮੇਟੀ ਫ਼ਾਰ ਰਿਲੀਫ ਟੂ ਦ ਵਾਓਡੇਡ ਦੇ ਨਾਲ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮੇਟੀ ਆਫ਼ ਦ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਹੋ ਗਿਆ।
ਅਕਤੂਬਰ 1863 ਵਿਚ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਦੇਖ ਰੇਖ ਵਿਚ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਿਸ ਵਿਚ 16 ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਕਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੀ ਵੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਸ ਅਵਸਰ ਉੱਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਵਿਚ ਸੰਗਠਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ।ਜੋ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਿਮਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ।ਇਹਨਾਂ ਯੂਨਿਟਾਂ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ 700 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ। ਜੋ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿਚ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸਾਲ 1973 ਵਿਚ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਖੋਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਿਸ ਦੇ ਉਪਰੰਤ ਬਾਰਤ ਵਿਚ ਸਾਲ 1942 ਵਿਚ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹਾਈਜੀਨ ਐਂਡ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਦੇ ਅਧੀਨ ਭਾਰਤੀ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸਾਲ 1977 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਰੈੱਡ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਾ ਹੈੱਡਕਾਪਟਰ ਦੁਆਰਾ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਖੋਲੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਕੁੱਲ 210 ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹੈ।ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਅਤੇ ਮਾਨਵ ਸੇਵਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੈ।ਇਹ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ ਉੱਤੇ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਅਕਾਲੀ ਦਲ(ਅ) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ
