ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੋਰੋਨਾ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ 'ਚ ਜ਼ੁਕਾਮ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਭਾਫ ਜਾਂ ਭਾਫ ਲੈਣਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਫ ਲੈਣਾ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਥੈਰੇਪੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
ਸੰਕ੍ਰਰਮਣ ਦੇ ਲਾਭ
ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਜਨਰਲ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਦੀ, ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਥੈਰੇਪੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ (hot water steam therapy) ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੰਦ ਨੱਕ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨੱਕ ਦੇ ਰਸਤਿਆਂ ਦੀ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਈਨਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਫ਼ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਭੀੜ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਜੋ ਅਕਸਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਫ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਗਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੰਘ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਫ਼ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਨੱਕ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਅਤੇ ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਭਾਫ਼ ਲੈਣ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਚਮੜੀ ਦੇ ਲਈ ਲਾਭ
ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ 'ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਭਾਫ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਫ਼ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੇ ਪੋਰਸ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਫ ਲੈਣ ਨਾਲ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਫ਼ ਚਮੜੀ ਦੇ ਪੋਰਸ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਸੈੱਲ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰ ਅਸ਼ੁੱਧੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਫ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਨਮੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਿਹਰਾ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੋਰਸ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਬਲੈਕਹੈੱਡਸ ਵੀ ਨਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਫ਼ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਭਾਫ਼ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਭਾਫ਼ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਕਰਨ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜੋ ਵਰਤਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਗਰਮ ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਭਾਫ਼ ਲਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਭਾਂਡੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸੜਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਧੇਰੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਫ਼ ਨੂੰ ਸਟੀਮਿੰਗ ਬਰਤਨ ਜਾਂ ਉਪਕਰਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਭਾਫ਼ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਫ਼ ਲੈਣਾ ਉਦੋਂ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਲਈ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ 'ਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਹ੍ਰਦਯਰੋਗ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ
