ETV Bharat / sukhibhava

ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਾਜੁਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ: ਵਿਸ਼ਵ ਨਵਜਾਤ ਦੇਖਭਾਲ ਹਫ਼ਤਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼

ਨੈਸ਼ਨਲ ਹੈਲਥ ਪੋਰਟਲ ਯਾਨੀ ਐਨਐਚਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ 28 ਦਿਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਊ ਨੈਟਲ ਪੀਰੀਅਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ, ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਅਣਜਾਣਤਾ ਅਤੇ ਅਣਗਹਿਲੀ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਤਸਵੀਰ
ਤਸਵੀਰ
author img

By

Published : Nov 21, 2020, 1:57 PM IST

ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਘਾਟ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦੇ 28 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਜਾਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ​​ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਵਜਾਤ ਦੇਖਭਾਲ ਹਫ਼ਤਾ 15 ਤੋਂ 21 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ, ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਉਸਦੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ, ਅਤੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ

ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਲਾਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਨਮ ਤੋਂ 28 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਬਾਹਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਸੰਕਰਮਣ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵਜੰਮੇ ਮੌਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

  • ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਭਾਵ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ
  • ਜਣੇਪੇ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਹਾਦਸੇ
  • ਬੱਚੇ ਜਨਮ ਦੇ 28 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਾਗ
  • ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
  • ਇੱਕ ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਐਚਆਈਵੀ ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਲਾਗ ਦਾ ਹੋਣਾ
  • ਜਨਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਮੂਨੀਆ, ਦਸਤ ਅਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਹੋਣਾ

ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ

ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਸ਼ਰੀਰਕ ਸਫ਼ਾਈ, ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਨੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਗਾਈਡਲਾਈਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

  • ਥਰਮਲ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਭਾਵ ਕਿ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚਮੜੀ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚਾ ਘਬਰਾਹਟ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਕਰੇ।
  • ਨਾਭੀਨਾਲ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਨਾਭੀ(ਧੁੱਨ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
  • ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਦੁੱਧ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਮਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੁੱਧ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  • ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੋਡੇ ਫ਼ੜਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
  • ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਘੱਟ ਭਾਰ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੰਕਰਮਣ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਘਾਟ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦੇ 28 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਜਾਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ​​ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਵਜਾਤ ਦੇਖਭਾਲ ਹਫ਼ਤਾ 15 ਤੋਂ 21 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ, ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਉਸਦੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ, ਅਤੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ

ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਲਾਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਨਮ ਤੋਂ 28 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਬਾਹਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਸੰਕਰਮਣ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵਜੰਮੇ ਮੌਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।

  • ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਭਾਵ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ
  • ਜਣੇਪੇ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਹਾਦਸੇ
  • ਬੱਚੇ ਜਨਮ ਦੇ 28 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਾਗ
  • ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
  • ਇੱਕ ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਐਚਆਈਵੀ ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਲਾਗ ਦਾ ਹੋਣਾ
  • ਜਨਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਮੂਨੀਆ, ਦਸਤ ਅਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਹੋਣਾ

ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ

ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਸ਼ਰੀਰਕ ਸਫ਼ਾਈ, ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਨੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਗਾਈਡਲਾਈਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

  • ਥਰਮਲ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਭਾਵ ਕਿ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚਮੜੀ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚਾ ਘਬਰਾਹਟ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਕਰੇ।
  • ਨਾਭੀਨਾਲ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਨਾਭੀ(ਧੁੱਨ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
  • ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਦੁੱਧ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਮਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੁੱਧ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  • ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੋਡੇ ਫ਼ੜਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
  • ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਘੱਟ ਭਾਰ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੰਕਰਮਣ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.