ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਸਮ 'ਚ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੀਮਾਰੀ, ਤਣਾਅ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਹਾਰਮੋਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ ਆਦਿ। ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਹਾਈਪੋਥੈਲੇਮਸ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ: ਸਿੰਘ ਕਲੀਨਿਕ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨੈਚਰੋਪੈਥਿਕ ਅਤੇ ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਡਾਕਟਰ ਬ੍ਰਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਘੱਟ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪੋਸ਼ਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਧ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖੇ: ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਜਾਂ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿਚ ਦਿਨ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਥੋੜ੍ਹੇ-ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ 'ਚ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਫਲਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਦਹੀਂ, ਮੱਖਣ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਸੂਪ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਰਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖੇ ਵੀ ਅਪਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਅਜਵਾਈਨ ਪੇਟ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਵਾਈਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਬਾ ਕੇ ਜਾਂ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਿਗਲ ਕੇ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਿੰਨ ਚੱਮਚ ਅਜਵਾਈਨ ਦੇ ਬੀਜ, ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਰਸ ਮਿਲਾ ਲਓ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਸੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਛੋਟਾ ਚੱਮਚ ਕਾਲਾ ਨਮਕ ਮਿਲਾ ਲਓ ਅਤੇ ਦਿਨ 'ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਲਸਣ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਲੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਉਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਛਾਣ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਅੱਧਾ ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਰਸ ਨਿਚੋੜ ਲਓ। ਦਿਨ 'ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
- ਧਨੀਏ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਧਨੀਏ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਰਸ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਕਾੜ੍ਹਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਚੱਮਚ ਲੈਣ ਨਾਲ ਵੀ ਪਿੱਤੇ ਦੇ ਰੋਗ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਨੀਏ ਦੇ ਰਸ 'ਚ ਨਿੰਬੂ ਦੇ ਰਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਚੁਟਕੀ ਕਾਲਾ ਨਮਕ ਮਿਲਾ ਕੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਲਾਭ ਵਧਦਾ ਹੈ।
- ਆਂਵਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਸੀ ਅਤੇ ਗੈਸਟ੍ਰੋਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਚੰਗੀ ਪਾਚਨ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਜੂਸ, ਪਾਊਡਰ, ਮੁਰੱਬਾ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀ ਗੁਜ਼ਬੇਰੀ ਕੈਂਡੀ ਸਾਰੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਪਰ ਬਿਹਤਰ ਨਤੀਜਿਆਂ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ 20-30 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਆਂਵਲੇ ਦਾ ਰਸ ਅੱਧਾ ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਅੱਧੇ ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਰਸ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰੋਜ਼ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਛੋਟੀ ਹਰੀ ਇਲਾਇਚੀ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਚਬਾ ਕੇ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਇਸ ਦਾ ਪਾਚਨ ਰਸ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਲਾਇਚੀ ਦੇ ਕਾੜ੍ਹੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਹਰੀ ਇਲਾਇਚੀ, ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟੁਕੜਾ ਅਦਰਕ, ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਲੌਂਗ ਅਤੇ ਇਕ ਚੌਥਾਈ ਚਮਚ ਧਨੀਆ ਪੀਸ ਕੇ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਇਮਲੀ ਇੱਕ ਜੁਲਾਬ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਬੀ1 ਯਾਨੀ ਥਿਆਮੀਨ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਵਿਚ ਕਾਰਮਿਨੇਟਿਵ ਅਤੇ ਲੈਕਸੇਟਿਵ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭੋਜਨ 'ਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਮਲੀ ਦੇ ਗੁੱਦੇ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਦਾਲਚੀਨੀ ਅਤੇ ਲੌਂਗ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ਉਬਾਲੋ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਨਰਮ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।
- ਅਦਰਕ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਐਂਟੀ-ਹਾਈਪਰਟੈਂਸਿਵ, ਗਲੂਕੋਜ਼-ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਉਤੇਜਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਗੈਸਟਰਾਈਟਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਅਦਰਕ ਮਿਲਾ ਕੇ ਅਤੇ ਧਨੀਆ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਉਬਾਲ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਲੌਂਗ, ਸੁੱਕਾ ਅਦਰਕ ਅਤੇ ਧਨੀਆ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਗੁੜ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਇੱਕ ਚਮਚ ਸੌਂਫ ਦੇ ਬੀਜ ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਮੇਥੀ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲੋ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਦ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਭੁੱਖ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਉਪਾਅ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦਿਨ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪੀੜਤ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਵਧ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭਾਰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਫਿਰ...
