ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ(Breast Cancer Awareness) ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਲਾਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਡਾਕਟਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਡਰ ਅਜੇ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਾਅ ਅਤੇ ਥੈਰੇਪੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੀੜਤ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨੇ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੀਨਾ ਵੀ ਪਿੰਕਟੋਬਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1985 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਨ ਕੈਂਸਰ ਸੁਸਾਇਟੀ ਅਤੇ ਐਸਟਰਾਜ਼ੇਨੇਕਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅੰਕੜੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ। ਇੰਡੀਅਨ ਕੈਂਸਰ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ 28 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ(Breast Cancer Awareness) ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1,62,468 ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 87,090 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਉਲਝਣ: ਹਾਲਾਂਕਿ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਅਸਧਾਰਨ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੈੱਲ ਇੱਕ ਗੱਠ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਕੈਂਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਛਾਤੀ 'ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੰਢ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੰਢ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਕੈਂਸਰ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਬਾਹਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਗੰਢਾਂ
- ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਸੋਜ
- ਛਾਤੀ ਦੇ ਨਿੱਪਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
- ਛਾਤੀ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣਾ
- ਨਿੱਪਲ 'ਤੇ ਖੁਜਲੀ
- ਨਿੱਪਲ ਤੋਂ ਖੂਨ ਜਾਂ ਤਰਲ ਆਉਣਾ
ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਸਰੀਰਕ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸਿਰਫ 5-10% ਕੇਸ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ।
- ਛਾਤੀ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦਾ ਅਸਧਾਰਨ ਵਿਕਾਸ
- ਹਾਰਮੋਨ ਅਸੰਤੁਲਨ
- ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਜਾਂ ਘੱਟ ਕਰਨਾ
- ਅਨਿਯਮਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ
- ਮੋਟਾਪਾ
- ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ
- ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ 'ਤੇ
- ਸ਼ਰਾਬੀ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ
- ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰਨਾ
- ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣਾ
- ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਸ ਡਕਟਲ ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ ਇਨ ਸਿਟੂ (ਡੀਸੀਆਈਐਸ), ਇਨਵੈਸਿਵ ਡਕਟਲ ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ, ਇਨਵੈਸਿਵ ਲੋਬੂਲਰ ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ, ਟ੍ਰਿਪਲ ਨੈਗੇਟਿਵ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਨਿੱਪਲ ਦਾ ਪੇਗੇਟ ਰੋਗ ਵੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਲੱਛਣ ਪਹਿਲੀ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਹੀ ਫੜੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:World Heart Day 2022: ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਚੁਸਤ-ਦੁਰਸਤ
