ਲੁਧਿਆਣਾ: ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (Shiromani Akali Dal) ਵੱਲੋਂ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ 25 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਗੱਠਜੋੜ ਤੋੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ (Bahujan Samajwadi Party) ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30 ਫੀਸਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁੱਲ ਓਬੀਸੀ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ 42 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਸਪਾ ਨੇ ਨਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ
- 1992 ‘ਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਨੇ 9 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਲਗਭਗ 16.32 ਫੀਸਦੀ ਸੀ।
- 1997 ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 7.48% ਸੀ, ਇਹੀ ਸਾਲ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਰਾਮ ਗੜ੍ਹਸ਼ੰਕਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।
- ਜੇਕਰ 2012 ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਸਪਾ ਦੀ ਵੋਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਿਰਫ 4.29% ਸੀ।
- 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 1.9% ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਲੜੇ ਅਤੇ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ 4 ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਮਿਲੇ।
- 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਘਟਦਾ ਹੋਇਆ ਹੋਰ ਥੱਲੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 1.5% ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।
ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਕਿਉਂ ਘਟਿਆ ?
ਕਾਸ਼ੀ ਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਸਪਾ ਦੀ ਵੋਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਇੱਕ ਸਮੇਂ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਪਰ ਅੱਜ ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ, ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ, ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਗੂ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਬਸਪਾ ਦੀ ਡੁੱਬਦੀ ਬੇੜੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਸਪਾ ਦੇ ਆਗੂ ਵੀ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ, ਬਸਪਾ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਰੈਲੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਸਪਾ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਗੜ੍ਹੀ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਉਸ ਮੁਕਾਮ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਜਿੱਥੇ ਕਾਂਸ਼ੀ ਰਾਮ ਛੱਡ ਕੇ ਗਏ ਸਨ। ਹੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਬਸਪਾ ਵੱਲੋਂ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਰੈਲੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਇਹ ਹੁਣ ਬਸਪਾ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬਸਪਾ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬੀਐਸਪੀ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਹੈ।
ਬਸਪਾ ਦੇ ਵੋਟ ਬੈਂਚ ‘ਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ, ਆਗੂ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਆਜ਼ਾਦ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਲਵਲੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਮੁਹਰ ਲਗਾਈ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਬਸਪਾ ਦੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਸ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਉੱਤੇ ਬਸਪਾ ਚੱਲਦੀ ਸੀ ਉਹ ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਨਾ ਤਾਂ ਬਸਪਾ ਦਾ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ।
ਬਾਗੀ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਬਾਗੀ ਆਗੂ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਬੀਰਮੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ ਵੀ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 117 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਦਲਿਤਾਂ ਅਤੇ ਓਬੀਸੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗਿਣਤੀ 42% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਲਈ ਕੋਈ ਸਹੀ ਆਗੂ ਜਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਲਿਤ ਅਤੇ ਆਮ ਵੋਟਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਫਰਕ ਸਿਰਫ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਦਲਿਤ ਸ਼ਬਦ
ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਵੋਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਲਿਤ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਣਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਭ ਇਨਸਾਨ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਬਣਾਏ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਦਲਿਤ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਖਸ ਵੱਲੋਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:NRI ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਨਵਾਂ ਐਕਟ: ਚਰਨਜੀਤ ਚੰਨੀ
