ETV Bharat / science-and-technology

ਇਸਰੋ ਦੇ ਨਾਂਅ ਜੁੜੇਗੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉਪਲਬਧੀ, ਸੋਲਰ ਮਿਸ਼ਨ ਅਦਿਤਿਆ ਐਲਵਨ ਅੱਜ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਆਖਰੀ ਮੰਜਿਲ 'ਤੇ

ISROs Aditya L1 Final Destination : ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਜੀ ਮਿਸ਼ਨ 'ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ ਵਨ' ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਯਾਨੀ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਚੱਕਰ 'ਤੇ ਭੇਜਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਹਨ। ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।

ISROS ADITYA L1 SPACECRAFT TO BE PLACED IN ITS FINAL DESTINATION ORBIT TODAY
ਇਸਰੋ ਦੇ ਨਾਂਅ ਜੁੜੇਗੀ ਇੱਕ ਉੱਪਲੱਬਧੀ, ਸੋਲਰ ਮਿਸ਼ਨ ਅਦਿਤਿਆ ਐਲਵਨ ਅੱਜ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਆਖਰੀ ਮੰਜਿਲ 'ਤੇ
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jan 6, 2024, 12:44 PM IST

ਬੈਂਗਲੁਰੂ: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਿਤ ਮਿਸ਼ਨ 'ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ1' ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅੰਤਿਮ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੂਰਜ-ਧਰਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ 1' (L1) ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। 'L1 ਬਿੰਦੂ' ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁੱਲ ਦੂਰੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਰਜ ਨੂੰ 'ਐਲ1 ਬਿੰਦੂ' ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸੂਰਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਅਸਲ ਸਮੇਂ 'ਚ ਦੇਖਣ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲੇਗਾ। 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ' ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿਚਕਾਰ ਗੁਰੂਤਾ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ L1, L2 ਜਾਂ L3 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਬਿੰਦੂਆਂ' ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਆਵਰਤੀ, ਤਿੰਨ-ਅਯਾਮੀ ਔਰਬਿਟ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਕਰੀਬ 4 ਵਜੇ ਐਲ1 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।

ਇਸਰੋ ਦੇ ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (PSLV-C57) ਨੇ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਵਿੱਚ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ (SDSC) ਦੇ ਦੂਜੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। 63 ਮਿੰਟ ਅਤੇ 20 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਨੇ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ। 'ਆਦਿਤਿਆ L1' ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਰਿਮੋਟ ਨਿਰੀਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ 'L1' (ਸੂਰਜ-ਧਰਤੀ ਲੈਗ੍ਰਾਂਜੀਅਨ ਪੁਆਇੰਟ) 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਦੇ ਅਸਲ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ: ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸੂਰਜੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ, ਸੂਰਜ ਦੇ ਕਰੋਨ ਦੀ ਗਰਮੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ 'ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ' (ਸੀਐਮਈ), ਸੂਰਜੀ ਭੜਕਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਬੈਂਗਲੁਰੂ: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਿਤ ਮਿਸ਼ਨ 'ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ1' ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅੰਤਿਮ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੂਰਜ-ਧਰਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ 1' (L1) ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। 'L1 ਬਿੰਦੂ' ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁੱਲ ਦੂਰੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਰਜ ਨੂੰ 'ਐਲ1 ਬਿੰਦੂ' ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸੂਰਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਅਸਲ ਸਮੇਂ 'ਚ ਦੇਖਣ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲੇਗਾ। 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ' ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿਚਕਾਰ ਗੁਰੂਤਾ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ L1, L2 ਜਾਂ L3 'ਲੈਗਰੇਂਜ ਬਿੰਦੂਆਂ' ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਆਵਰਤੀ, ਤਿੰਨ-ਅਯਾਮੀ ਔਰਬਿਟ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਕਰੀਬ 4 ਵਜੇ ਐਲ1 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਹਾਲੋ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।

ਇਸਰੋ ਦੇ ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (PSLV-C57) ਨੇ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਵਿੱਚ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ (SDSC) ਦੇ ਦੂਜੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। 63 ਮਿੰਟ ਅਤੇ 20 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਨੇ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ। 'ਆਦਿਤਿਆ L1' ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਰਿਮੋਟ ਨਿਰੀਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ 'L1' (ਸੂਰਜ-ਧਰਤੀ ਲੈਗ੍ਰਾਂਜੀਅਨ ਪੁਆਇੰਟ) 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਹਵਾ ਦੇ ਅਸਲ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ: ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸੂਰਜੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ, ਸੂਰਜ ਦੇ ਕਰੋਨ ਦੀ ਗਰਮੀ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ 'ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ' (ਸੀਐਮਈ), ਸੂਰਜੀ ਭੜਕਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.