ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਕੋਲ 103 ਸਰਗਰਮ ਜਾਂ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਅਤੇ 114 ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ 'ਸਪੇਸ ਮਲਬੇ' ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਅਜਿਹੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ (PMO) ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸਰਗਰਮ ਮਲਬਾ ਹਟਾਉਣ (ADR) ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਜ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।
ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ 'ਔਰਬਿਟਲ ਡੈਬਰਿਸ ਕੁਆਰਟਰਲੀ ਨਿਊਜ਼' ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਕੋਲ 103 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਿਰਿਆ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਅਤੇ 114 ਪੁਲਾੜ ਮਲਬੇ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਸਰੀਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲ 217 ਪੁਲਾੜ ਸਰੀਰ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਮਲਬਾ ਖੋਜ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਸਪੇਸ ਮਲਬੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਐਕਟਿਵ ਡੈਬਰਿਸ ਰਿਮੂਵਲ (ਏਡੀਆਰ) ਸੀ।
ਪੁਲਾੜ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ: ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਏਡੀਆਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁੱਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਧਿਐਨ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ। ADRs ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ 'ਤੇ ਸਪੇਸ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੰਤਰ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ: ਇਸਰੋ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਚਾਲਨ ਸਪੇਸ ਸੰਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬੇਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਪੁਲਾੜ ਸਥਿਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸਵੈ-ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਵਰਗੀਆਂ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਮਲਬਾ: 'ਔਰਬਿਟਲ ਡੈਬਰਿਸ ਕੁਆਰਟਰਲੀ' ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 4,144 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ (ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਿਰਿਆ), ਅਤੇ 5,126 ਵਸਤੂਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਕੋਲ 517 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਹਨ, ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਿਰਿਆ, ਅਤੇ 3,854 ਵਸਤੂਆਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਏਟੀਐਮ ਮਸ਼ੀਨ ਚੋਂ ਜਲਦ ਹੀ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ATM ਕਾਰਡ ਦੇ ਮਿਲੇਗੀ ਨਕਦੀ ਕੱਢਣ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ: ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ
