ETV Bharat / lifestyle

ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ 2020: ਭਗਤਾ ਦੀ ਮਨਚਾਹੀ ਕਾਮਨਾ ਹੋਵੇਗੀ ਪੂਰੀ

ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਹਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਲਈ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋੋਟੋ
author img

By

Published : Feb 21, 2020, 5:25 AM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਿਨ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਲਈ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਭ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਮਹਾਦੇਵ ਤੇ ਪਾਰਬਤੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਫ਼ਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਦਿਨ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਤ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦੀ ਪੂਜਾ ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ 'ਚ ਗੋਣ ਲਾਸਾ ਮਹਾਰੂਦਰ ਸਵਾਹਾਕਰ ਦਾ ਸ਼ੁੱਭ ਆਰੰਭ 20 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇਂ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। 21 ਫਰਵਰੀ ਦੁਪਹਿਰ ਅਣਗਿਣਤ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਵਿਸਰਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਭਾਰਤੀ ਮਿਥ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਵਰਤ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੱਖ ਦੀ ਚੌਦਸ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਹਰ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਨਿਰਜਲ ਰਹਿ ਕੇ ਵਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਰਾਤ ਭਰ ਜਗਰਾਤਾ ਕਰ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਲੋਕ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਮਾਨਤਾ
ਹਿੰਦੂ ਪੰਚਾਂਗ ਮੁਤਾਬਕ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚੌਥ ਨੂੰ ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਾਰਬਤੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ਾਸ਼ਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਤੀਜ ਯੁਕਤ ਚੌਥ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਇਸ ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਇਕ ਕਥਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਥਾ ਮੁਤਾਬਕ ਇਕ ਵਾਰ ਪਾਰਬਤੀ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ,'ਅਜਿਹਾ ਕਿਹੜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉਤਮ ਅਤੇ ਸਰਲ ਵਰਤ ਪੂਜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਹਿਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ?' ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵਜੀ ਨੇ ਪਾਰਬਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਉਪਾਅ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। 21 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਿਨ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਲਈ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਭ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਮਹਾਦੇਵ ਤੇ ਪਾਰਬਤੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਫ਼ਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਦਿਨ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਤ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦੀ ਪੂਜਾ ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ 'ਚ ਗੋਣ ਲਾਸਾ ਮਹਾਰੂਦਰ ਸਵਾਹਾਕਰ ਦਾ ਸ਼ੁੱਭ ਆਰੰਭ 20 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇਂ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। 21 ਫਰਵਰੀ ਦੁਪਹਿਰ ਅਣਗਿਣਤ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਵਿਸਰਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਭਾਰਤੀ ਮਿਥ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਵਰਤ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੱਖ ਦੀ ਚੌਦਸ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਹਰ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਨਿਰਜਲ ਰਹਿ ਕੇ ਵਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਰਾਤ ਭਰ ਜਗਰਾਤਾ ਕਰ ਕੇ ਸਤਿਸੰਗ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਲੋਕ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਮਾਨਤਾ
ਹਿੰਦੂ ਪੰਚਾਂਗ ਮੁਤਾਬਕ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚੌਥ ਨੂੰ ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਾਰਬਤੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ਾਸ਼ਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਤੀਜ ਯੁਕਤ ਚੌਥ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

brief story of shivratri
ਫ਼ੋਟੋ

ਇਸ ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਇਕ ਕਥਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਥਾ ਮੁਤਾਬਕ ਇਕ ਵਾਰ ਪਾਰਬਤੀ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ,'ਅਜਿਹਾ ਕਿਹੜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉਤਮ ਅਤੇ ਸਰਲ ਵਰਤ ਪੂਜਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਹਿਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ?' ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵਜੀ ਨੇ ਪਾਰਬਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਉਪਾਅ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.