ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ: ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿੱਤੀ ਐਕਸ਼ਨ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ (FATF) ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 88 ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋ ਨਾਟਕ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਫ਼ਸ ਗਿਆ।
ਦਰਅਸਲ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੰਚ ਅੰਡਰਵਰਲਡ ਡੌਨ ਦਾਊਦ ਇਬਰਾਹਿਮ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਾਊਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ਼ (ਪੀਟੀਆਈ) ਪਾਰਟੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਮਾਤ-ਉਦ-ਦਾਵਾ (ਜੇਯੂਡੀ), ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ (ਜੇਈਐੱਮ.), ਤਾਲਿਬਾਨ, ਦਾਸ਼, ਹੱਕਾਨੀ ਨੈਟਵਰਕ, ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। 18 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਦੋ ਨੋਟੀਫਿ਼ਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਤੇ ਬੈਂਕ ਖ਼ਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੱਲ ਅਤੇ ਅਚੱਲ ਸੰਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖ਼ਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਫਿਜ਼ ਸਈਦ, ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ, ਮੁੱਲਾ ਫਜ਼ਲਉੱਲਾ (ਉਰਫ਼ ਮੁੱਲਾ ਰੇਡੀਓ), ਜ਼ਕੀਉਰ ਰਹਿਮਾਨ ਲਖਵੀ, ਮੁਹੰਮਦ ਯਾਹੀਆ ਮੁਜਾਹਿਦ, ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਮੁਰਾਦ, ਨੂਰ ਵਲੀ ਮਹਿਸੁਦ, ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਮੁਕਤੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਫ਼ਜ਼ਲ ਰਹੀਮ ਸ਼ਾਹ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਆਗੂ ਜਲਾਲੂਦੀਨ ਹੱਕਾਨੀ, ਖ਼ਲੀਲ ਅਹਿਮਦ ਹੱਕਾਨੀ, ਯਹਾ ਹੱਕਾਨੀ ਅਤੇ ਦਾਊਦ ਇਬਰਾਹਿਮ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਭਾਰਤ 1993 ਦੇ ਮੁੰਬਈ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦਾਊਦ ਇਬਰਾਹਿਮ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਮਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ 257 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਖਵੀ ਦਾ ਨਾਂਅ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2008 ਦੇ ਮੁੰਬਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੈਰਿਸ ਸਥਿਤ ਐੱਫ.ਏ.ਟੀ.ਐੱਫ. ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੇਅ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸਾਲ 2019 ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਤਰੀਕ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਲਈ 2019 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਗਲੋਬਲ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਵਿੱਤੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।
ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਧਾਨਕ ਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਰਾਜਸੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਾਲੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਨੇ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜੋ ਸੰਗਠਿਤ ਜ਼ੁਰਮ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਗਲੋਬਲ ਜਵਾਬ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਜਨਤਕ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਲਈ ਫੰਡ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿੱਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਵੇਂ ਖ਼ਤਰੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਚੁਅਲ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦਾ ਬੇਨਿਯਮੀ, ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕੁਰੰਸੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਫ਼ੈਲਿਆ ਹੈ, ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਐੱਫ਼ਏਟੀਐੱਫ਼ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇਸਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਯਮਿਤ ਸੰਗਠਨ (ਐਸਆਰਓ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ, ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ, ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਝਾਂਗਵੀ, ਤਾਰਿਕ ਗਦਾਰ ਗਰੁੱਪ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਟੀਟੀਪੀ ਦੇ ਹਰਕਤੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ, ਅਲ ਰਾਸ਼ਿਦ ਟਰੱਸਟ, ਅਲ ਅਖ਼ਤਰ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਤਨਜੀਮ ਜੈਸ਼-ਅਲ ਮੋਹਜਰੀਨ ਅੰਸਾਰ, ਜਮਾਤ-ਉਲ-ਅਹਹਰ, ਤਨਜੀਮ ਖੁੱਤਬਾ ਇਮਾਮ ਬੁਖਾਰੀ, ਰਬੀਤਾ ਟਰੱਸਟ ਲਾਹੌਰ, ਰਿਵਾਇਲ ਆਫ਼ ਇਸਲਾਮਿਕ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਅਲ-ਹਰਮਨ ਫ਼ਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ, ਹਰਕਤ ਜੇਹਾਦ ਅਲ-ਇਸਲਾਮੀ, ਇਸਲਾਮ ਜੇਹਾਦ ਸਮੂਹ, ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਇਸਲਾਮਿਕ ਤਹਿਰੀਕ, ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਮੀਰਾਤ ਤਨਜ਼ੀਮ ਕਾਫ਼ਕ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਚੀਨ ਦੇ ਅਬਦੁੱਲ ਹੱਕ ਉਯੂਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਯੂਐੱਨਐੱਸਸੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਇੱਕ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਸੰਗਠਨ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਲੋਕਾਂ `ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਐੱਸਆਰਓ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ 'ਤੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ ਫ੍ਰੀਜ਼, ਹਥਿਆਰਾਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਤੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਮਨਜੂਰੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਾਬੰਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ 18 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਐਸਆਰਓ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਐੱਸਆਰਓ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਧੀਗਤ ਉਪਾਅ ਵਜੋਂ ਇਕੱਤਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨਜੂਰੀ ਸੂਚੀ ਜਾਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
(ਅਰੁਣਿਮ ਭੁਯਾਨ)
