ETV Bharat / international

ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਲਾਂਚ

author img

By

Published : Aug 25, 2020, 7:27 AM IST

ਟਾਈਪ -054 ਕਲਾਸ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਚੀਨ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਜੰਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਹਡੋਂਗ ਝੋਂਗੁਆ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਡਾਰ ਨੂੰ ਚਕਮਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਣਡੁੱਬੀ ਹਵਾ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਸ਼ੋਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

China launches advanced warship for Pakistan Navy
ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਲਾਂਚ

ਬੀਜਿੰਗ: ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਈ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਚਾਰ ਉੱਨਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲਾਂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਡੂੰਘੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਪਹਿਲੇ ਜੰਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਹਡੋਂਗ ਝੋਂਗੁਆ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜ-ਏਪੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਚੀਨ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਨੇ ਟਾਈਪ -054 ਕਲਾਸ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਨਾਲ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਲਿਆ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ -054 ਕਲਾਸ ਨਵੀਂ ਸਤਹ, ਉਪ-ਸਤਹ, ਹਵਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਲੜਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਦੇ ਬੇੜੇ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਡੀਜ਼ਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਚੀਨ ਦੀ ਇਸ ਪਨਡੂਬੀ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ ਸ਼ਿੱਪ ਕਰੂਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਨਡੂਬੀ ਏਅਰ ਇੰਡੀਪੇਂਸੈਂਟ ਪ੍ਰਪਲਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸ਼ੋਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।

China launches advanced warship for Pakistan Navy
ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਲਾਂਚ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਦੋ ਟਾਈਪ -054 ਏ / ਪੀ ਫ੍ਰੀਗੇਟਾਂ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਲਈ ਚਾਈਨਾ ਸ਼ਿਪਬਿਲਡਿੰਗ ਟ੍ਰੇਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਲਿਮਟਿਡ (ਸੀਐਸਟੀਸੀ) ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਡੀਲ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੰਗਠਨ ਚੀਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਚਾਰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ।

ਡੀਲ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵੈਂਗ ਯੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਸ਼ਾਹ ਮਹਿਮੂਦ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦਰਮਿਆਨ 21 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹੈਨਾਨ ਦੇ ਚਾਈਨੀਜ਼ ਹੋਲੀਡੇਅ ਰਿਜੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਦੂਜੀ ਰਣਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਚੀਨ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਡਰਾਉਣੇ ਸੁਪਨੇ ਬਣਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੀਜਿੰਗ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ:

ਚੀਨ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਖੇਤਰੀ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੇਐੱਫ -17 ਲੜਾਕੂ:

ਜੇਐੱਫ -17 ਥੰਡਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਲਟੀਰੋਲ ਲੜਾਕੂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਰਾਡਾਰ ਏਅਰ-ਟੂ-ਏਅਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਵਿਮਾਨ ਹੈ।

A-100 ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚਰ:

A-100 ਐਮਆਰਐਲ ਇੱਕ ਲਾਂਚਰ ਵਾਹਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਠ ਮਿੰਟ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਸਥਿਰ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਡਾਰ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ, ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰਾਂ, ਏਅਰਫੀਲਡਾਂ ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ 40 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ 120 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।

ਅਲ-ਖਾਲਿਦ ਟੈਂਕ:

ਵੀਟੀ -1 ਏ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਅਲ-ਖਾਲਿਦ ਟੈਂਕ ਵੀ ਹੈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਟੀ-72 ਐਮ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ।

HQ-16 ਮਿਜ਼ਾਈਲ:

HQ-16 ਹਵਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਇੱਕ ਸਤਹ ਹੈ, ਜੋ ਰੂਸੀ ਬੁਕ-ਐਮ 2 ਦਾ ਰਿਵਰਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਮਾਡਲ ਹੈ। ਇਹ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬੀਜਿੰਗ: ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਈ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਚਾਰ ਉੱਨਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲਾਂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਡੂੰਘੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਪਹਿਲੇ ਜੰਗੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਹਡੋਂਗ ਝੋਂਗੁਆ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜ-ਏਪੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਚੀਨ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧਾਂ ਨੇ ਟਾਈਪ -054 ਕਲਾਸ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਨਾਲ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਲਿਆ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ -054 ਕਲਾਸ ਨਵੀਂ ਸਤਹ, ਉਪ-ਸਤਹ, ਹਵਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਲੜਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਦੇ ਬੇੜੇ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਡੀਜ਼ਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਚੀਨ ਦੀ ਇਸ ਪਨਡੂਬੀ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ ਸ਼ਿੱਪ ਕਰੂਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਨਡੂਬੀ ਏਅਰ ਇੰਡੀਪੇਂਸੈਂਟ ਪ੍ਰਪਲਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸ਼ੋਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।

China launches advanced warship for Pakistan Navy
ਚੀਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਲਾਂਚ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਦੋ ਟਾਈਪ -054 ਏ / ਪੀ ਫ੍ਰੀਗੇਟਾਂ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਲਈ ਚਾਈਨਾ ਸ਼ਿਪਬਿਲਡਿੰਗ ਟ੍ਰੇਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਲਿਮਟਿਡ (ਸੀਐਸਟੀਸੀ) ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਡੀਲ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੰਗਠਨ ਚੀਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇਵੀ ਲਈ ਚਾਰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਫ੍ਰੀਗੇਟ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ।

ਡੀਲ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵੈਂਗ ਯੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਸ਼ਾਹ ਮਹਿਮੂਦ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦਰਮਿਆਨ 21 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹੈਨਾਨ ਦੇ ਚਾਈਨੀਜ਼ ਹੋਲੀਡੇਅ ਰਿਜੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਦੂਜੀ ਰਣਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਚੀਨ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਡਰਾਉਣੇ ਸੁਪਨੇ ਬਣਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੀਜਿੰਗ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ:

ਚੀਨ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਖੇਤਰੀ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੇਐੱਫ -17 ਲੜਾਕੂ:

ਜੇਐੱਫ -17 ਥੰਡਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਲਟੀਰੋਲ ਲੜਾਕੂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਰਾਡਾਰ ਏਅਰ-ਟੂ-ਏਅਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਵਿਮਾਨ ਹੈ।

A-100 ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚਰ:

A-100 ਐਮਆਰਐਲ ਇੱਕ ਲਾਂਚਰ ਵਾਹਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਠ ਮਿੰਟ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਸਥਿਰ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਡਾਰ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ, ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰਾਂ, ਏਅਰਫੀਲਡਾਂ ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ 40 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ 120 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।

ਅਲ-ਖਾਲਿਦ ਟੈਂਕ:

ਵੀਟੀ -1 ਏ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਅਲ-ਖਾਲਿਦ ਟੈਂਕ ਵੀ ਹੈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਟੀ-72 ਐਮ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ।

HQ-16 ਮਿਜ਼ਾਈਲ:

HQ-16 ਹਵਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਇੱਕ ਸਤਹ ਹੈ, ਜੋ ਰੂਸੀ ਬੁਕ-ਐਮ 2 ਦਾ ਰਿਵਰਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਮਾਡਲ ਹੈ। ਇਹ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.