ETV Bharat / city

ਜਾਣੋ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ 400 ਸਾਲਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਲੁਧਿਆਣਾ 'ਚ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਬੇਹਦ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਤਕਰੀਬਨ 400 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਹਨ। ਜਾਣੋ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
author img

By

Published : Dec 19, 2020, 7:50 PM IST

ਲੁਧਿਆਣਾ : ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਬਣੇ ਨੌਹਰਿਆਂ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਤਕਰੀਬਨ 400 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੁਮਾਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਹੈ। ਇਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਲਈ ਲਗਭਗ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ।

ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਗੋਰਵਦਾਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਜਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ 12 ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 400 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਵੀ ਸਥਾਪਤ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਮੁਤਾਬਕ ਮਹਿਜ਼ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਥੇ ਸਥਿਤ ਰਾਮ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਇਥੇ ਸਾਂਵਲੇ ਰੂਪ 'ਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਹਿਜ਼ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ 'ਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਕੀਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਪੰਡਤ ਮੁਤਾਬਕ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੈਅੰਤੀ ਮੌਕੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਤੇ ਜੇਕਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ 2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਥੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਮੇਂ ਇਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਤਾਂਤਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਥੋਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਸਿੰਦੂਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ, ਚਮੇਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਤੇ ਸਿੰਗਰਫ ਦਾ ਘੋਲ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦੌਰਾਨ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਰੂਪ 'ਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ। ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇ ਦਿਨ 8 ਹਫ਼ਤੇ ਇੱਥੇ ਚੌਂਕੀ ਭਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਨਚਾਹੀ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਹਦ ਸ਼ਰਧਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਮੰਦਰ ਆ ਕੇ ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ ਆ ਕੇ ਹਰ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਰੂਪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਹੋਰ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।

ਲੁਧਿਆਣਾ : ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਬਣੇ ਨੌਹਰਿਆਂ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਤਕਰੀਬਨ 400 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੁਮਾਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਹੈ। ਇਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਲਈ ਲਗਭਗ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ।

ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਹਨੁਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਗੋਰਵਦਾਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਜਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ 12 ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 400 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਵੀ ਸਥਾਪਤ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਮੁਤਾਬਕ ਮਹਿਜ਼ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਥੇ ਸਥਿਤ ਰਾਮ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਇਥੇ ਸਾਂਵਲੇ ਰੂਪ 'ਚ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਹਿਜ਼ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ 'ਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਕੀਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਪੰਡਤ ਮੁਤਾਬਕ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੈਅੰਤੀ ਮੌਕੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਤੇ ਜੇਕਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ 2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਥੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਚ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਮੇਂ ਇਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਤਾਂਤਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਡਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਥੋਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਸਿੰਦੂਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ, ਚਮੇਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਤੇ ਸਿੰਗਰਫ ਦਾ ਘੋਲ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦੌਰਾਨ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਰੂਪ 'ਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ। ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇ ਦਿਨ 8 ਹਫ਼ਤੇ ਇੱਥੇ ਚੌਂਕੀ ਭਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਨਚਾਹੀ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਹਦ ਸ਼ਰਧਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਮੰਦਰ ਆ ਕੇ ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ ਆ ਕੇ ਹਰ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਨੁਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਰੂਪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਹੋਰ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.