ਜਲੰਧਰ: ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗੁੜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਬਿਹਾਰ ਵੱਲੋਂ ਆ ਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗੁੜ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ (the molasses business) ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗੰਨੇ ਦੀ ਛੇਤੀ ਅਦਾਇਗੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣਾ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁੜ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਸਾਡੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਰਿਪੋਰਟ ...
ਪਹਿਲੇ ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ ਗੁੜ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ, ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਦੇ ਸੀ ਵੇਲਣੇ
ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਏ ਹੋਏ ਗੰਨੇ ਤੋਂ ਰਸ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਗੁੜ ਬਣਾ ਕੇ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਰਸ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਵੇਲਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਅਤੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਉਸ ਵੇਲੇ ਗੁੜ ਦਾ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ (business of jaggery was done by big farmers of Punjab)। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਇਹ ਗੰਨਾ ਸ਼ੂਗਰ ਮਿੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਸਿੱਧੀ ਅਦਾਇਗੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਗੁੜ ਦਾ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗੁੜ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਇਆ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ
ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਰਸ ਕੱਢਣ ਦੇ ਵੇਲਣੇ ਤੇ ਗੁੜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪੰਜਾਬ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਯੂ.ਪੀ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਗੰਨੇ ਦਾ ਰਸ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਵੇਲਣੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
ਇਹ ਹੁਣ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਲੋਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਆਪਣੇ ਅੱਡੇ ਬਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਗੰਨਾ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਗੁੜ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਵੀ ਰੋਜ਼ੀ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਮੇਲਾ
ਸਰਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੱਕ ਕਰੀਬ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਨੇ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤਿਲ ਗੁੜ ਬਣਾ ਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬਲਕਿ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਚਣ ਦਾ ਧੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਗੁੜ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੇਲਣਿਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਗੁੜ ਦੀ ਭੱਠੀ ਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਧੂੰਏਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਹਗੀਰ ਵੀ ਰੁਕ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਖੋਖਿਆਂ ਤੋਂ ਗੁੜ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕਰ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਆਪਣੇ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਰਾਹਗੀਰ ਅਤੇ ਰੌਕ ਗਾਰਡਨ ਵਾਲੇ ਵੇਲਣੇ ਨੂੰ ਅਤੇ ਗੁੜ ਬਣਦਾ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਜਿਹਾ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਗੁੜ ਦੇ ਇਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਾਇਦਾ
ਸੜਕਾਂ ਕਿਨਾਰੇ ਬੈਠੇ ਗੁੜ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਏਨੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗੰਨਾ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਣ।
ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗੰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗੰਨੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਿੱਲਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਕਈ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਮਿੱਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈਣ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁੜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਗੰਨਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੰਦੇ ਨੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਕਾਇਆ 10-15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜਿਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮੀਲਾਂ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਬਚਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਗੰਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ ਮਿਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Punjab Drugs Case News: ਹਾਈਕੋਰਟ ’ਚ 11 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਸੁਣਵਾਈ ਮੁਲਤਵੀ
