ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਪੰਜਾਬ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਟ ਕਿੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਹੈ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਪਾਵਰ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰ ਲਈ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 10-15 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲੋਕ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਝੋਨੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹਨ। ਕੱਲ੍ਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਾ, ਮੋਗਾ, ਮੁਹਾਲੀ, ਰੋਪੜ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਅੱਜ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੀਸਵਾਂ ਸਥਿਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਦਾ ਕਾਲ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦੋ ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਏਸੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣਗੇ।
ਪੰਜਾਬ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਪੰਜਾਬ, ਜੋ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ 'ਤੇ। ਜਿਥੇ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮੁੱਲ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ 85 ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ 4.44 ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਖਪਤ ਮਾਲੀਆ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
9000 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ
ਪੰਜਾਬ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 9000 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਬਿਜਲੀ ਸਿਰਫ 1699 ਰੁਪਏ ਬਿਜਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਵਜੋਂ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪਾਵਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਵੀ.ਕੇ. ਗੁਪਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਕੋਲ ਸੌਰ ਊਰਜਾ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 5,500 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੈ, ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਗਰਿੱਡ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 7,300 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਲਗਭਗ 12,800 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪਾਵਰ
ਪੀਐਸਪੀਐਲਸੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ 6,840 ਮੈਗਾਵਾਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਸਿਰਫ 5,640 ਮੈਗਾਵਾਟ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਲਾਂਟ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ (210 ਮੈਗਾਵਾਟ) ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੂ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ (990 ਮੈਗਾਵਾਟ) ਵੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਪੀਐਸਪੀਸੀਐਲ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਮੀਂਹ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ. ਭਾਖੜਾ ਬੇਸ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਪਣਬਿਜਲੀ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵੇਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਇਕ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ 0-100 ਯੂਨਿਟ ਲਈ 4.98 ਯੂਨਿਟ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ 0-200 ਯੂਨਿਟ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਨਿਟ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ 0-125 ₹ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਦਰ 3.30 ₹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਿੱਲਤ
ਇਸ ਸਾਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ 14,225 ਮੈਗਾਵਾਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੀਐਸਪੀਸੀਐਲ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ 12,800 ਮੈਗਾਵਾਟ ਨਾਲੋਂ 1,425 ਮੈਗਾਵਾਟ ਘੱਟ ਹੈ। ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਉੱਚ ਘੰਟਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤਨ ਘਾਟ 725 ਮੈਗਾਵਾਟ ਹੈ।
ਬਠਿੰਡਾ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਬੰਦ
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿੱਜੀ ਪਲਾਂਟ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸੀ।
ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮ
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਨਿੱਜੀ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ 20,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨਿਸ਼ਚਤ ਚਾਰਜ ਵਜੋਂ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵਿੱਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ 500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੈਅ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਗਲੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣਿਆ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ, 'ਆਪ' ਨੇ ਸੀਸਵਾਂ ਵਲ ਵਹੀਰਾਂ ਘੱਤੀਆਂ