ਸਿਡਨੀ: ਜਦੋਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ? ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ? ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰਾਫਾ ਟਕਸਾਲ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਪਰਥ ਟਕਸਾਲ ਬਾਰੇ ਤਾਜ਼ਾ ਖੁਲਾਸੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੋਨੇ ਦੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਅਤੇ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੰਘਾਈ ਗੋਲਡ ਐਕਸਚੇਂਜ ਨੂੰ ਵੇਚੇ ਗਏ ਕਰੀਬ 9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।ਸੋਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਖੋਜੇ ਗਏ ਹਨ। ਚਲਾ ਗਿਆ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੋਨੇ ਦਾ ਉਦਯੋਗ ਅਜੇ ਵੀ ਭਰੋਸੇ ਅਤੇ ਵੱਕਾਰ 'ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ.
ਯੂਰੇਕਾ ਮੋਮੈਂਟ: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀ ਗਣਿਤ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਨੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਲੱਭਿਆ ਸੀ, ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਕਿ ਸੈਰਾਕਿਊਜ਼ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਗਣਿਤ-ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਾਜ ਸ਼ੁੱਧ ਧਾਤ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਬੇਈਮਾਨ ਸੁਨਿਆਰੇ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਮੱਸਿਆ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਨੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋਇਆ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਹਰ ਛਾਲ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਕਾ (ਜਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ) ਚੀਕਦਾ ਹੋਇਆ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਦੌੜ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਤਾਜ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋ ਕੇ, ਉਸਨੂੰ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਘਣਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀ ਘਣਤਾ ਹੋਰ ਧਾਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤਾਜ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚਾਈ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਫਾਇਰ ਐਂਡ ਲਾਈਟ: ਆਰਕੀਮੀਡੀਜ਼ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਸਰਲਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਹ ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਸੋਨੇ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਫਾਇਰ ਅਸੇ, ਐਕਸ-ਰੇ ਫਲੋਰੋਸੈਂਸ, ਅਤੇ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਮਾਸ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੈਟਰੀ (ICP-MS)। ਫਾਇਰ ਅਸੈਸ ਹਾਲਮਾਰਕਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤਰੀਕਾ ਹੈ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਗਹਿਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਨੌ ਕੈਰਟ ਦਾ ਹੈ ਜਾਂ 18 ਕੈਰਟ) ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਤੂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਧਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਪਿਘਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਗ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸਿਰਫ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਮਾਪਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਮ ਟੈਸਟ ਐਕਸ-ਰੇ ਫਲੋਰਸੈਂਸ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਐਕਸ-ਰੇ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਿਸਦੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੰਗ-ਲੰਬਾਈ ਦੀਆਂ ਐਕਸ-ਰੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਪਦਾਰਥ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ, ਚਾਂਦੀ, ਤਾਂਬੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਜਾਣ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : GOLD HALLMARK: ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ, ਹੁਣ ਛੇ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਹਾਲਮਾਰਕ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਇਜ਼, ਜਲਦ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ ਨਿਯਮ
ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਾਊਡਰ: ਖਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸੁਨਿਆਰੇ ਸੋਨੇ 'ਚ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ-ਸਾਦੇ ਲੋਕ ਸਸਤੇ ਦੇ ਲਾਲਚ 'ਚ ਆ ਕੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਇਹ ਪਾਊਡਰ ਸੋਨੇ 'ਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਾਂਚ 'ਚ ਜਲਦੀ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਕਾਫੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਊਡਰ ਸੀਮੈਂਟ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚੋਂ ਭਾਰਤ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਦੁਆਰਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ :ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ 'ਚ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਗਹਿਣੇ ਨੂੰ ਪਿਘਲਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡਿਸਕਾਊਂਟ ਜਾਂ ਲੱਕੀ ਡਰਾਅ ਦੇ ਲਾਲਚ 'ਚ ਨਾ ਪੈ ਕੇ ਪੂਰੀ ਰਸੀਦ ਅਤੇ ਹਾਲਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣੇ ਹੀ ਲਏ ਜਾਣ। ਮਾਹਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰਫ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੈਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਰ ਬਾਕੀ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ 'ਚ ਵੀ ਇਸ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹਾਲਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣੇ ਹੀ ਖਰੀਦੋ :ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਾਲਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣੇ ਹੀ ਖਰੀਦੋ। ਹਾਲਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਣੇ ਸ਼ੁੱਧ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬਿਊਰੋ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਲਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣੇ ’ਤੇ 999 ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਨਾ 99.9 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਲਮਾਰਕ ਨਾਲ 916 ਦਾ ਅੰਕ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗਹਿਣਾ 22 ਕੈਰੇਟ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 91.6 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ।
