ETV Bharat / business

Tomato price : ...ਤਾਂ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਾਬੂ !

Tomato price : ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਕੀਮਤਾਂ ਅਸਮਾਨੇ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। NBRI ਦੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਨੇ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

indian-government-importing-tomatoes-from-nepal-in-up-tomatoes-will-sell-rs-50
Tomato price : ਤਾਂ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਾਬੂ !
author img

By

Published : Aug 21, 2023, 12:24 PM IST

ਲਖਨਊ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸੁਆਦ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਅਸਮਾਨ ਛੂਹ ਰਹੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਲਖਨਊ ਦੀ ਇੱਕ ਲੈਬ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਉਂਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉਤੇ ਠੱਲ੍ਹ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ CSIR ਦੀ ਲਖਨਊ ਸਥਿਤ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ 'ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ' NBRI ਲਖਨਊ ਦੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ: ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੋਜ ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਹਾਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਪਜ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪੱਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟੋਰੇਜ ਲਈ ਗੋਦਾਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। NBRI ਲਖਨਊ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਜੀਤ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਸ਼ਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜਲਦੀ ਪਕਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਟਮਾਟਰ ਮੰਡੀ 'ਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਹ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

12 ਸਾਲ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਕਲਿਆ ਹੱਲ : ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ‘ਆਰਕਾਵਿਕਾਸ’ ਅਤੇ ‘ਏਲਸੈਕ੍ਰੇਟ’ ਕਿਸਮਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਟਮਾਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਬਸਿਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਜੀਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ, ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਮਾਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐਬਸੀਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਥੀਲੀਨ ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਐਬਸੀਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੇ ਹੌਲੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਈਥੀਲੀਨ ਦੇ ਗਠਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੱਕਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 10-15 ਦਿਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।'' ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਖੋਜ 'ਚ 12 ਸਾਲ ਲੱਗੇ ਹਨ।

ਲਖਨਊ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸੁਆਦ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਅਸਮਾਨ ਛੂਹ ਰਹੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਲਖਨਊ ਦੀ ਇੱਕ ਲੈਬ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਉਂਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉਤੇ ਠੱਲ੍ਹ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ CSIR ਦੀ ਲਖਨਊ ਸਥਿਤ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ 'ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ' NBRI ਲਖਨਊ ਦੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ: ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੋਜ ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਹਾਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਪਜ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪੱਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟੋਰੇਜ ਲਈ ਗੋਦਾਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। NBRI ਲਖਨਊ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਜੀਤ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਸ਼ਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜਲਦੀ ਪਕਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਟਮਾਟਰ ਮੰਡੀ 'ਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਹ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

12 ਸਾਲ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਕਲਿਆ ਹੱਲ : ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਟਮਾਟਰ ਦੀਆਂ ‘ਆਰਕਾਵਿਕਾਸ’ ਅਤੇ ‘ਏਲਸੈਕ੍ਰੇਟ’ ਕਿਸਮਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਟਮਾਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਬਸਿਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਜੀਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ, ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਮਾਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐਬਸੀਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਥੀਲੀਨ ਬਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਐਬਸੀਸਿਕ ਐਸਿਡ ਦੇ ਹੌਲੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਈਥੀਲੀਨ ਦੇ ਗਠਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੱਕਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 10-15 ਦਿਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।'' ਅਨਿਰੁਧ ਸਾਨੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਖੋਜ 'ਚ 12 ਸਾਲ ਲੱਗੇ ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.