ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ 2008 ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੋਵੇਂ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਰਮਿਆਨ ਤੁਲਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨੀਤੀਗਤ ਸਮਝ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਸਮਾਨਤਾ
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸਭ ਲੇਮਨ ਬ੍ਰਦਰਜ਼ ਦੀ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਕਾਰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗਲੋਬਲ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਆਲਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਖਰਕਾਰ, ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ 1929 ਦੇ ਮਹਾਂ ਮੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਸੀ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਵਿਡ-19 ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਗਲੋਬਲ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ 2008 ਅਤੇ 2020 ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸੰਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘੁਟਣੇ ਟੇਕਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
2008 ਅਤੇ 2020 ਦੀ ਮੰਦੀ ਕਿਵੇਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ?
ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੀਤੀਗਤ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਉਚਿਤ ਹੈ। 2008 ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਅੰਤਰ ਯੁੱਗ ਰਾਹੀਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਤੋਂ ਵਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਅਰਥਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰਿਤ ਹੋਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਲੱਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਠੱਪ ਹੋ ਗਈ।
ਖ਼ਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੈ। 2008 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੰਦੀ ਕਾਰਨ ਖ਼ਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਘੱਟੀ, ਪਰ 2020 ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ।
2008 ਦੇ ਸੰਕਟ ਨੇ ਆਲਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਦੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਖਪਤ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਿਰਾਵਟ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਸਹੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੋਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਸਾਬਕਾ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ
