ETV Bharat / bharat

World Photography Day: ਜਾਣੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ - history of World Photography Day

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਆਓ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ...

ਜਾਣੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ
ਜਾਣੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ
author img

By

Published : Aug 19, 2021, 6:47 AM IST

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਇੱਕ ਕਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਸ ਕਲਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਿਛਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਾਇਨੀਅਰ ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਲਾ ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: Muharram 2021: ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕਿਉਂ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਮੁਹੱਰਮ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲੂਈਸ ਡਾਗੁਏਰੇ ਅਤੇ ਜੋਸੇਫ ਨਾਈਸਫੋਰ ਨੀਪਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਢ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ 1837 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਉਸ ਕਾਢ ਨੂੰ ਡਾਗੂਏਰੇਟਾਇਪ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਹੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਲਾਘਾ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਕਲਾਕਾਰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਆਪ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਧਾਰਣ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਪੇਖ ਤੋਂ ਦਿਖਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਧਾਰਣ ਪੱਖ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤੇ ਵੱਖ ਨਜ਼ਰੀਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ, ਲੋਕ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਤੇ ਸਮਝਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਹੈ। ਕਈ ਸੌ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਤਸਵੀਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹੀਂ ਹੀ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹੀ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਯਾਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਸੁਰਜੀਤ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।

ਇਸ ਕਲਾ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਲੰਬਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰਾ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਫੋਟੋਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਖ਼ਾਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਖਿੱਚੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸੀ। ਕਿਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅਖਾਂ ਦੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਫੋਟੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਿਲੀਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ, ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣੀ, ਖਿੱਚਵਾਉਣਾ ਜਾਂ ਸੈਲਫੀ ਲੈਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਭੁੱਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਉਹ ਕਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰਿਆਂ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਅੱਜ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਸਤੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਹਨ, ਜੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਣ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਕੀ ਹੈ ?

ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲ, ਯਾਦਾਂ, ਅਣਗਿਣਤ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਤੋਂ ਖੁੰਝਿਆ ਇਸਰੋ, EOS-03 ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਲਾਂਚ ਅਸਫ਼ਲ

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੇ ਤੱਤ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਚਾਨਣ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕਲਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋਆਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-

• ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਪੋਰਟਰੇਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਟ੍ਰੈਵਲ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਸਟ੍ਰੀਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਮੈਕਰੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ

  • ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1837 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਢ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੀ।
  • 1826 ਵਿੱਚ ਹੀਲਿਓਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਂਅ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਸੀ ਜਾਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਫੋਟੋ ਨੀਪਸ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਲਈ ਸੀ। ਸ਼ਾਟ ਲਈ 8 ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 'View from the Window at Le Gras' ਦੇ ਨਾਂਅ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  • ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਰ ਜੋਹਨ ਹਰਸ਼ੈਲ ਨੇ 1839 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
  • 9 ਜਨਵਰੀ 1839 ਨੂੰ ਫ੍ਰਾਂਸ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇ ਡਾਗੁਏਰੇਟਾਇਪ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਾਲ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ, ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
  • ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰੰਗੀਨ ਤਸਵੀਰ 1861 ਵਿੱਚ ਥੌਮਸ ਸਟੋਨ ਨੇ ਲਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਲ, ਹਰੇ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਫਿਲਟਰਾਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਲਈਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਫੋਟੋ ਇੰਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
  • ਸਾਲ 1839 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੈਲਫ਼ੀ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਸੈਲਫੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੌਬਰਟ ਕੋਰਨੇਲੀਅਸ ਨੇ ਲਈ ਸੀ।
  • ਕੋਡੈਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1957 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਡਿਜੀਟਲ ਫੋਟੋ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਫਿਲਮ ਤੇ ਲਈ ਗਈ ਫੋਟੋ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਕੈਨ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਰੇਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ 176x176 ਸੀ।
  • ਕੋਡੈਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਟੀਵ ਸੈਂਸਨ ਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦਾ ਭਾਰ 8 ਪੌਂਡ ਜਾਂ 3.6 ਕਿੱਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੀ। 0.01 ਮੈਗਾਪਿਕਸਲ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਨੇ 23 ਸੈਕੰਡ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਲਈ ਸੀ।
  • 19 ਅਗਸਤ, 2010 ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਆਨਲਾਈਨ ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 270 ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ।
  • ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 350 ਅਰਬ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  • ਐਂਟੀਕ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਦਿਲੀਸ਼ ਪੈਰੇਖ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਪਾਰੇਖ ਦੇ ਕੋਲ 4425 ਐਂਟੀਕ ਕੈਮਰੇ ਹਨ।
  • ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ 250 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੋਟੋਆਂ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਰੀਬ 58,000,000 ਫੋਟੋਆਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ 2020

ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਸਰਬੋਤਮ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 1917 ਤੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਜੋਸਫ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਲ 2020 ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਭਾਰਤੀ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਰ ਯਾਸੀਨ, ਮੁਖਤਾਰ ਖਾਨ ਅਤੇ ਚੰਨੀ ਆਨੰਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੁਤਬਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਆਰਟੀਕਲ 370 ਅਤੇ 35 ਏ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰੇਜ ਲਈ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਨਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਨਾਮ

ਇਸ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਐਂਸਲ ਐਡਮਜ਼

ਅਮਰੀਕੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਐਂਸਲ ਐਡਮਜ਼ ਬਲੈਕ ਐਂਡ ਵ੍ਹਾਈਟ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐਡਮਜ਼ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮਹਾਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਉਚਾਈਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ।

ਹੈਨਰੀ ਕਾਰਟੀਅਰ-ਬ੍ਰੇਸਨ

ਹੈਨਰੀ ਕਾਰਟਰ-ਬ੍ਰੇਸਨ ਨੂੰ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪੋਰਟਰੇਟ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੀਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਡੋਰੋਥੀਆ ਲੇਂਜ

ਲੇਂਜ ਦਾ ਨਾਮ ਮਹਿਲਾ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਲੇਂਜ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਇੱਕ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਜ਼ੋਇਆ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀ ਫਿਲਮ ਨਾਲ ਸੁਹਾਨਾ ਖਾਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ?

ਐਲਫ੍ਰੈਡ ਸਟਿਗਲਿਟਜ਼

ਐਲਫ੍ਰੈਡ ਸਟੀਗਲਿਟਜ਼ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੂੰ ਕਲਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਇਆ। ਉਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੋਰਟਰੇਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਇੱਕ ਕਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਸ ਕਲਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਿਛਲੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਾਇਨੀਅਰ ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਲਾ ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: Muharram 2021: ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕਿਉਂ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਮੁਹੱਰਮ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲੂਈਸ ਡਾਗੁਏਰੇ ਅਤੇ ਜੋਸੇਫ ਨਾਈਸਫੋਰ ਨੀਪਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਢ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ 1837 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਉਸ ਕਾਢ ਨੂੰ ਡਾਗੂਏਰੇਟਾਇਪ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਹੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਲਾਘਾ ਲਈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਕਲਾਕਾਰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਆਪ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਧਾਰਣ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਪੇਖ ਤੋਂ ਦਿਖਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਧਾਰਣ ਪੱਖ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤੇ ਵੱਖ ਨਜ਼ਰੀਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ, ਲੋਕ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਤੇ ਸਮਝਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਹੈ। ਕਈ ਸੌ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਤਸਵੀਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹੀਂ ਹੀ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹੀ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਯਾਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਸੁਰਜੀਤ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।

ਇਸ ਕਲਾ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਲੰਬਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰਾ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਫੋਟੋਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਖ਼ਾਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਖਿੱਚੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸੀ। ਕਿਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅਖਾਂ ਦੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਫੋਟੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਿਲੀਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ, ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣੀ, ਖਿੱਚਵਾਉਣਾ ਜਾਂ ਸੈਲਫੀ ਲੈਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਭੁੱਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਉਹ ਕਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੈਮਰਿਆਂ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਅੱਜ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਸਤੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਹਨ, ਜੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਣ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਕੀ ਹੈ ?

ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਪਲ, ਯਾਦਾਂ, ਅਣਗਿਣਤ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਤੋਂ ਖੁੰਝਿਆ ਇਸਰੋ, EOS-03 ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਲਾਂਚ ਅਸਫ਼ਲ

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੇ ਤੱਤ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਚਾਨਣ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕਲਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋਆਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-

• ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਪੋਰਟਰੇਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਟ੍ਰੈਵਲ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਸਟ੍ਰੀਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

• ਮੈਕਰੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ

ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ

  • ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1837 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਢ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੀ।
  • 1826 ਵਿੱਚ ਹੀਲਿਓਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਂਅ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਸੀ ਜਾਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਫੋਟੋ ਨੀਪਸ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਲਈ ਸੀ। ਸ਼ਾਟ ਲਈ 8 ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ 'View from the Window at Le Gras' ਦੇ ਨਾਂਅ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
  • ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਰ ਜੋਹਨ ਹਰਸ਼ੈਲ ਨੇ 1839 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
  • 9 ਜਨਵਰੀ 1839 ਨੂੰ ਫ੍ਰਾਂਸ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇ ਡਾਗੁਏਰੇਟਾਇਪ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਾਲ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ, ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
  • ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰੰਗੀਨ ਤਸਵੀਰ 1861 ਵਿੱਚ ਥੌਮਸ ਸਟੋਨ ਨੇ ਲਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਲ, ਹਰੇ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਫਿਲਟਰਾਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਲਈਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਫੋਟੋ ਇੰਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
  • ਸਾਲ 1839 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੈਲਫ਼ੀ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਸੈਲਫੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੌਬਰਟ ਕੋਰਨੇਲੀਅਸ ਨੇ ਲਈ ਸੀ।
  • ਕੋਡੈਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1957 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਡਿਜੀਟਲ ਫੋਟੋ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਫਿਲਮ ਤੇ ਲਈ ਗਈ ਫੋਟੋ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਕੈਨ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਰੇਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ 176x176 ਸੀ।
  • ਕੋਡੈਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਟੀਵ ਸੈਂਸਨ ਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦਾ ਭਾਰ 8 ਪੌਂਡ ਜਾਂ 3.6 ਕਿੱਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੀ। 0.01 ਮੈਗਾਪਿਕਸਲ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਨੇ 23 ਸੈਕੰਡ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਲਈ ਸੀ।
  • 19 ਅਗਸਤ, 2010 ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਆਨਲਾਈਨ ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 270 ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਵਿਸ਼ਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ।
  • ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 350 ਅਰਬ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  • ਐਂਟੀਕ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਦਿਲੀਸ਼ ਪੈਰੇਖ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਪਾਰੇਖ ਦੇ ਕੋਲ 4425 ਐਂਟੀਕ ਕੈਮਰੇ ਹਨ।
  • ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ 250 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੋਟੋਆਂ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਰੀਬ 58,000,000 ਫੋਟੋਆਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ 2020

ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਸਰਬੋਤਮ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 1917 ਤੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਜੋਸਫ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਲ 2020 ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਭਾਰਤੀ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਰ ਯਾਸੀਨ, ਮੁਖਤਾਰ ਖਾਨ ਅਤੇ ਚੰਨੀ ਆਨੰਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੁਤਬਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਆਰਟੀਕਲ 370 ਅਤੇ 35 ਏ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰੇਜ ਲਈ ਪੁਲੀਟਜ਼ਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਨਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਨਾਮ

ਇਸ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਐਂਸਲ ਐਡਮਜ਼

ਅਮਰੀਕੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਐਂਸਲ ਐਡਮਜ਼ ਬਲੈਕ ਐਂਡ ਵ੍ਹਾਈਟ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਐਡਮਜ਼ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮਹਾਨ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਉਚਾਈਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ।

ਹੈਨਰੀ ਕਾਰਟੀਅਰ-ਬ੍ਰੇਸਨ

ਹੈਨਰੀ ਕਾਰਟਰ-ਬ੍ਰੇਸਨ ਨੂੰ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪੋਰਟਰੇਟ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੀਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਡੋਰੋਥੀਆ ਲੇਂਜ

ਲੇਂਜ ਦਾ ਨਾਮ ਮਹਿਲਾ ਫੋਟੋ-ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਲੇਂਜ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਇੱਕ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਜ਼ੋਇਆ ਅਖ਼ਤਰ ਦੀ ਫਿਲਮ ਨਾਲ ਸੁਹਾਨਾ ਖਾਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ?

ਐਲਫ੍ਰੈਡ ਸਟਿਗਲਿਟਜ਼

ਐਲਫ੍ਰੈਡ ਸਟੀਗਲਿਟਜ਼ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੂੰ ਕਲਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਇਆ। ਉਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੋਰਟਰੇਟ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.