ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ: ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅੱਜ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਤਕਨੀਕੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮਝਣਾ ਵੀ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਦਾਹਰਣ ਗੂਗਲ ਟਰਾਂਸਲੇਟ ਹੈ।
ਗੂਗਲ ਟਰਾਂਸਲੇਟ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ 130 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ 5,000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਗੂਗਲ ਟਰਾਂਸਲੇਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਜਿੰਨੀ ਹੀ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਹਿਰਾਂ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਾਰੇ ਜਾਰਜ ਅਬ੍ਰਾਹਮ ਗ੍ਰੀਨਸਨ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੁਰਾਤਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਗੂਗਲ ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ ਜੋ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਜਵਾਹਰ ਕੁਦੁਸੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਸ਼ਾ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਡਾ. ਜਵਾਹਰ ਕੁਦੁਸੀ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਯਤਨਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕੁਦੁਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਸ਼ਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਛੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਗੂਗਲ ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਅਨੁਵਾਦ ਲਈ ਇੱਕ ਢੁਕਵਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਧਨ ਸੁਝਾਇਆ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋ ਸਕੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਤਮਿਲ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਲਿਖੀ 300 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਬਾਈਬਲ ਲੰਡਨ 'ਚ ਮਿਲੀ