ETV Bharat / bharat

ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੀ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ - ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ

ਕੋਰੋਨਾ ਵੇਵ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡੇਢ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਅਜਿਹੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਚ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ‘ਤੇ ਹਨ।

ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ‘ਤੇ ਮੋਦੀ vs ਮਨਮੋਹਨ
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ‘ਤੇ ਮੋਦੀ vs ਮਨਮੋਹਨ
author img

By

Published : May 8, 2021, 11:04 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ 'ਚ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਰੂਸ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਹਾਇਤਾ ਭੇਜੀ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਆਕਸੀਜਨ ਭੇਜਣ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ, ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।

ਸਵਾਲਾਂ ‘ਚ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਦਾ ਨਾਅਰਾ

ਅੱਜ ਤੋਂ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਪੀਪੀਈ ਕਿੱਟਾਂ ਅਤੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਚ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਆਯਾਤ ਨਿਰਯਾਤ ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ਤਹਿਤ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਜਟ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਸ਼ਬਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹਰ ਪਹਿਲ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਘੁੰਮਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮਦਦ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ, ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਡਾਕਟਰੀ ਉਪਕਰਣ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਨਾਅਰਾ ਸਵਾਲ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ।

ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਟੈਂਡ

ਦੇਸ਼ ਚ 2004 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਯੂ.ਪੀ.ਏ ਸਰਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੋ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਿਆਂ ਹਰ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਨਿੱਜਾਠਾਂਗੇ। ਦਸੰਬਰ 2004 ਵਿਚ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ। ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਤੱਟਵਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਤਬਾਹੀ ਮੱਚੀ।ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸਾਲ 2005 ਵਿਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਭੂਚਾਲ ਵਰਗੀ ਬਿਪਤਾ ਆਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਟੈਂਡ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ।

ਜੂਨ 2013 ਦੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੁਖਾਂਤ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਸਹਿਮ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਤਰਾਖੰਡ ਦਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਉਸ ਦੁਖਾਂਤ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ, ਐਨਡੀਆਰਐਫ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੈਨਾ ਤੱਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ਨਹੀਂ ਲਈ।

ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਲਹਿਰ ‘ਚ ਕੀ ਬਦਲਿਆ?

2004 ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਦੌਰਾਨ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵੀ ਆਪਣੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਾਇਮ ਵੀ ਰਹੇ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੇਮਡੇਸਿਵਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਤੱਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ, ਫਿਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਦ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ।ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ, ਭੂਟਾਨ, ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਸਮੇਤ 40 ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਰਾਹਤ ਸਮੱਗਰੀ ਭੇਜੀ ਹੈ ਜਾਂ ਭੇਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੁਖ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਬਦਲ ਗਈ।

16 ਸਾਲ ਦੀ ਨੀਤੀ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ

2004 ਵਿਚ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਨੀਤੀ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਏਗੀ। ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ। ਵੈਸੇ, ਸਾਲ 2018 ਵਿਚ ਕੇਰਲ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਯੂਏਈ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਲਾਗ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲਈ ਮੱਦਦ ਲਈ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਾਮਦਾਂ ਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਅਤੇ ਆਈਜੀਐਸਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਨੇ।ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ।

ਚੀਨ,ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਮੱਦਦ ਦਾ ਹੱਥ

ਪਰ ਚੀਨ ਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ । ਭੂਟਾਨ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਵਾਲ ਚੀਨ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਸਹਾਇਤਾ 'ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਦਰਅਸਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ LAC ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋਏ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਖਟਾਸ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਚੀਨੀ ਐਪਸ ਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮਝੌਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਕਸੀਜਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਜਿਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਚ ਹੈ ਓਧਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ।ਇਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਵੀ ਬਿਆਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਸਤੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।

ਇਸ ਬਦਲੇ ਮਾਹੌਲ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੀ ਤਰਕ?

ਓਧਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਕੱਤਰ ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਸ਼ਰੰਗਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਤਰ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਵਧਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਕਲੋਰੋਕਿਨ ਦਵਾਈ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜੀ ਗਈ ਸੀਅਤੇ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਮਦਦ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦਾਨ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਬਜਾਇ ਤਰਕ ‘ਤੇ ਗੱਲ

ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਬਨਾਮ ਮਨਮੋਹਨ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ' ਤੇ ਮਨਮੋਹਨ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਗੱਲ ਛੱਡ ਜੇ ਤਰਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਿਹਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਘਾਟ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਚ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਅਤੇ ਬਿਆਨ ਜੋ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਇਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਦੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ ,ਪਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੇ ਮੁੱਦੇ' ਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਇਹ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੁਖਾਂਤ ਅਤੇ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨੇ ਇਕ ਰਾਜ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਇਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਕੋਰੋਨਾ ਲਾਗ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 4 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਔਸਤਨ ਹਰ ਰੋਜ਼ 3 ਤੋਂ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ।ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਪੜਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹੁਣ ਉਹੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਰਗੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸੀ।

ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਹੱਥ ਵਧਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੇ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕਮਰ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਮਦਦ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਰਗੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਿਹਤ ਢਾਂਚਾ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ।

ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਵਿਚ, ਇਕ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦਾ ਉਹ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਇਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੈਕਸੀਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਲਗਾਇਆ ਮੁਫ਼ਤ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਲੰਗਰ

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ 'ਚ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ ਰੂਸ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਹਾਇਤਾ ਭੇਜੀ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਆਕਸੀਜਨ ਭੇਜਣ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ, ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।

ਸਵਾਲਾਂ ‘ਚ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਦਾ ਨਾਅਰਾ

ਅੱਜ ਤੋਂ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਪੀਪੀਈ ਕਿੱਟਾਂ ਅਤੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਚ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਆਯਾਤ ਨਿਰਯਾਤ ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ਤਹਿਤ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਬਜਟ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਸ਼ਬਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹਰ ਪਹਿਲ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਘੁੰਮਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮਦਦ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ, ਦਵਾਈਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਡਾਕਟਰੀ ਉਪਕਰਣ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਨਾਅਰਾ ਸਵਾਲ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ।

ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਟੈਂਡ

ਦੇਸ਼ ਚ 2004 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਯੂ.ਪੀ.ਏ ਸਰਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੋ ਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਿਆਂ ਹਰ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਨਿੱਜਾਠਾਂਗੇ। ਦਸੰਬਰ 2004 ਵਿਚ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ। ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਤੱਟਵਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਤਬਾਹੀ ਮੱਚੀ।ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸਾਲ 2005 ਵਿਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਭੂਚਾਲ ਵਰਗੀ ਬਿਪਤਾ ਆਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਟੈਂਡ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ।

ਜੂਨ 2013 ਦੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੁਖਾਂਤ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਸਹਿਮ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਤਰਾਖੰਡ ਦਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਉਸ ਦੁਖਾਂਤ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ, ਐਨਡੀਆਰਐਫ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੈਨਾ ਤੱਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਪਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ਨਹੀਂ ਲਈ।

ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ‘ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਲਹਿਰ ‘ਚ ਕੀ ਬਦਲਿਆ?

2004 ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਦੌਰਾਨ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵੀ ਆਪਣੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਾਇਮ ਵੀ ਰਹੇ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੇਮਡੇਸਿਵਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਤੱਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ, ਫਿਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਦ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ।ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ, ਭੂਟਾਨ, ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਸਮੇਤ 40 ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਰਾਹਤ ਸਮੱਗਰੀ ਭੇਜੀ ਹੈ ਜਾਂ ਭੇਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਾਇਤਾ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੁਖ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਬਦਲ ਗਈ।

16 ਸਾਲ ਦੀ ਨੀਤੀ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ

2004 ਵਿਚ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਨੀਤੀ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਏਗੀ। ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਪਤਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ। ਵੈਸੇ, ਸਾਲ 2018 ਵਿਚ ਕੇਰਲ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਯੂਏਈ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਲਾਗ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲਈ ਮੱਦਦ ਲਈ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਾਮਦਾਂ ਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਅਤੇ ਆਈਜੀਐਸਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਨੇ।ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ।

ਚੀਨ,ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਮੱਦਦ ਦਾ ਹੱਥ

ਪਰ ਚੀਨ ਤੇ ਭੂਟਾਨ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ । ਭੂਟਾਨ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਵਾਲ ਚੀਨ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਸਹਾਇਤਾ 'ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।ਦਰਅਸਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ LAC ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋਏ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਖਟਾਸ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਚੀਨੀ ਐਪਸ ਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮਝੌਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਕਸੀਜਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਜਿਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਚ ਹੈ ਓਧਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ।ਇਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਵੀ ਬਿਆਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਸਤੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।

ਇਸ ਬਦਲੇ ਮਾਹੌਲ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੀ ਤਰਕ?

ਓਧਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਕੱਤਰ ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਸ਼ਰੰਗਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਤਰ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਵਧਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਕਲੋਰੋਕਿਨ ਦਵਾਈ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜੀ ਗਈ ਸੀਅਤੇ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਮਦਦ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦਾਨ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਬਜਾਇ ਤਰਕ ‘ਤੇ ਗੱਲ

ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਬਨਾਮ ਮਨਮੋਹਨ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ' ਤੇ ਮਨਮੋਹਨ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਗੱਲ ਛੱਡ ਜੇ ਤਰਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਿਹਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਘਾਟ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਚ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਅਤੇ ਬਿਆਨ ਜੋ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਇਸਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਦੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ ,ਪਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖਦਿਆਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੇ ਮੁੱਦੇ' ਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੱਦਦ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਇਹ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੁਖਾਂਤ ਅਤੇ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨੇ ਇਕ ਰਾਜ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਇਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਕੋਰੋਨਾ ਲਾਗ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 4 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਔਸਤਨ ਹਰ ਰੋਜ਼ 3 ਤੋਂ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ।ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਪੜਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹੁਣ ਉਹੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਰਗੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸੀ।

ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਦਦ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਹੱਥ ਵਧਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੇ ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕਮਰ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਮਦਦ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਵਰਗੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਿਹਤ ਢਾਂਚਾ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ।

ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਵਿਚ, ਇਕ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦਾ ਉਹ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਇਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੈਕਸੀਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਲਗਾਇਆ ਮੁਫ਼ਤ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਲੰਗਰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.