ETV Bharat / bharat

New Parliament Building : ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਸੇਂਗੋਲ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ?

ਸੰਸਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੇਂਗੋਲ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸੇਂਗੋਲ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਨਹਿਰੂ ਨਾਲ ਕੀ ਸਬੰਧ ਸੀ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ।

WHAT IS SANGOLE TRADITION NEW PARLIAMENT BUILDING INAUGURATION CENTRAL VISTA PROJECT
New Parliament Building : ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਸੇਂਗੋਲ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ?
author img

By

Published : May 24, 2023, 5:20 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਅੱਜ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਮੌਰੀਆ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ।

ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ - ਦੌਲਤ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ। ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਨੰਦੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ 14 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਲਾਰਡ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।

ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ: ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਫਿਰ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 14 ਅਗਸਤ 1947 ਦੀ ਰਾਤ ਪੌਣੇ ਗਿਆਰਾਂ ਵਜੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤਾ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਕਰੋਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਭੁੱਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

  1. Wrestlers Protest: ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕੈਂਡਲ ਮਾਰਚ, "ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿਲਾ ਮਹਾਪੰਚਾਇਤ"
  2. New Parliament Building: ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਸਣੇ 19 ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਬਣਾਈ ਦੂਰੀ
  3. ਉੱਤਰਾਖੰਡ 'ਚ ਤੂਫਾਨ ਨੇ ਮਚਾਈ ਤਬਾਹੀ, ਤਿੰਨ ਦੀ ਮੌਤ, ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ

ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਸਬੰਧ ਚੋਲ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ ਕਿ 1947 ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਤਾਮਿਲ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਸਕਣ। ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੇਂਗੋਲ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤ ਭਾਵ ਸੋਨੇ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਰਾਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਮੌਰੀਆ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਂਗੋਲ ਰਾਜਦੰਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ, ਚੋਲ ਅਤੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸੈਂਟਰਲ ਵਿਸਟਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਅੱਜ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਮੌਰੀਆ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ।

ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ - ਦੌਲਤ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ। ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਨੰਦੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ 14 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਲਾਰਡ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।

ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ: ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਫਿਰ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 14 ਅਗਸਤ 1947 ਦੀ ਰਾਤ ਪੌਣੇ ਗਿਆਰਾਂ ਵਜੇ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤਾ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਕਰੋਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਭੁੱਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

  1. Wrestlers Protest: ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕੈਂਡਲ ਮਾਰਚ, "ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿਲਾ ਮਹਾਪੰਚਾਇਤ"
  2. New Parliament Building: ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਸਣੇ 19 ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਬਣਾਈ ਦੂਰੀ
  3. ਉੱਤਰਾਖੰਡ 'ਚ ਤੂਫਾਨ ਨੇ ਮਚਾਈ ਤਬਾਹੀ, ਤਿੰਨ ਦੀ ਮੌਤ, ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ

ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੇਂਗੋਲ ਦਾ ਸਬੰਧ ਚੋਲ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ ਕਿ 1947 ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਤਾਮਿਲ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਸਕਣ। ਸੇਂਗੋਲ ਨੂੰ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੇਂਗੋਲ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤ ਭਾਵ ਸੋਨੇ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਰਾਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਮੌਰੀਆ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਂਗੋਲ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਂਗੋਲ ਰਾਜਦੰਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਗੁਪਤਾ, ਚੋਲ ਅਤੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.