ਸੁਗਾਨੂ (ਮਣੀਪੁਰ): ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਸਲਾਖਾਨੇ ਤੋਂ ਲੁੱਟੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਉਖੜੇ ਹੋਏ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭਿਆਂ ਜਾਂ ਗੈਲਵੇਨਾਈਜ਼ਡ ਆਇਰਨ (ਜੀਆਈ) ਪਾਈਪ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਹਥਿਆਰ ਸਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਕੋਲ ਏਕੇ ਰਾਈਫਲਾਂ ਅਤੇ ਇੰਸਾਸ ਰਾਈਫਲਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਨਿਯਮਤ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਹਨ।
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨਾਮ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ: ਦੱਖਣੀ ਮਣੀਪੁਰ ਦੇ ਕਾਕਚਿੰਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨਾਮ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਕੁਝ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭੇ ਗਾਇਬ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਚੂਰਾਚੰਦਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਪਾਈਪਾਂ ਉਖੜ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਝੜਪਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੂਜੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਈਚਾਰਾ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ, ਬਰਛੇ, ਕਮਾਨ ਅਤੇ ਤੀਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਥਿਨੰਗ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਖੜੇ ਹੋਏ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇਸੀ ਬੰਦੂਕਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਪੰਪੀ' ਜਾਂ 'ਬੰਪੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਹੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਜਾਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੁਹਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰਮਾਣ : ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੁਹਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਤਿਹ-ਖੇਂਗ ਪਾ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਗੁਰੀਲਾ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਪੱਥਰਾਂ ਨੂੰ ਢਲਾਣ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਕੇ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ (ਐਸਟੀ) ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੇਤੇਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 'ਕਬਾਇਲੀ ਏਕਤਾ ਮਾਰਚ' ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਝੜਪਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 160 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।3 ਮਈ ਨੂੰ ਮੇਈਟੀ ਅਤੇ ਕੁਕੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਨਸਲੀ ਝੜਪਾਂ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
25 ਕੁਕੀ ਸਮੂਹ ਸਮਝੌਤੇ : ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਮੀਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ 2008 ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁਕੀ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਨੇ ਨਸਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਸਨ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 25 ਕੁਕੀ ਸਮੂਹ ਸਮਝੌਤੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਡਰ ਅਤੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਡਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਸੂਬਾਈ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਨੂੰ 'ਡਬਲ-ਲਾਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ' ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਝੜਪ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਚਨਚੇਤ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਹਥਿਆਰ ਗਾਇਬ ਸਨ।
