ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਦੇਸ਼ 'ਚ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਅਜਿਹੀ ਵੱਡੀ ਖਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲੇਗੀ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਕੜਾ ਦਫਤਰ (National Statistical Office) ਨੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅੰਕੜੇ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਇਸ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 7.2 ਫੀਸਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 2021 ਵਿੱਚ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ 9.8 ਫੀਸਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਫੀਸਦ ਵਜੋਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੈਟਿਸਟੀਕਲ ਆਫਿਸ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਪੀਰੀਓਡਿਕ ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਸਰਵੇ (PLFS) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 15 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 9.8% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 7.2% ਅਤੇ 7.6% ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਖਬਰ ਹੈ।
ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ 6.6% ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 9.4% ਸੀ। ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਇਹ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 9.3% ਅਤੇ 11.6% ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਅਨੁਪਾਤ ਨੂੰ ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਫੀਸਦ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵਰਕਰ-ਜਨਸੰਖਿਆ ਅਨੁਪਾਤ (ਡਬਲਯੂ.ਪੀ.ਆਰ.) ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਡਬਲਯੂ.ਪੀ.ਆਰ. (ਵਰਕਰ ਜਨਸੰਖਿਆ ਅਨੁਪਾਤ) ਨੂੰ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਫੀਸਦ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ WPR ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ 44.5% ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 42.3% ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ 43.9% ਸੀ। ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ WPR 68.6% ਸੀ ਜਦਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 19.7% ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਅੰਕੜਾ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 66.6% ਅਤੇ 17.6% ਸੀ।
ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਰ, ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਫੀਸਦ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਜੁਲਾਈ ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 47.9% ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2021 ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿਚ ਇਹ ਸਿਰਫ 46.9% ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ 2022 ਵਿਚ ਇਹ 47.5% ਸੀ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਲਾਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜੇ ਇਸ ਗੱਲ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰ ਹੁਣ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸ਼ੋਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲਐਫਪੀਆਰ 73.4% ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ 21.7% ਸੀ, ਜਦਕਿ 2021 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 73.5% ਅਤੇ 19.9% ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਆਰਥਿਕ ਅੰਕੜੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਘਟ ਰਹੀ ਮਹਿਲਾ ਐਲਐਫਪੀਆਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਐਲਐਫਪੀਆਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ।
ਆਈਟੀ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਵਣਜ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੌਕਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਛਾਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਈਪੀਐਫਓ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ EPFO ਡੇਟਾ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਵੀ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਨਵੇਂ ਰਾਹ ਲੱਭ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਬੱਚੀ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ
