ETV Bharat / bharat

ਗਿਆਨਵਾਪੀ 'ਚ ASI ਸਰਵੇ ਸ਼ੁਰੂ, ਕਾਨਪੁਰ IIT ਟੀਮ GPR ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਕਰੇਗੀ ਜਾਂਚ - Survey started in Gyanvapi

ਸਵੇਰੇ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਤੋਂ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਿਲਹਾਲ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਅਤੇ ਮੇਨ ਹਾਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਵਿੱਚ ਕਾਨਪੁਰ ਆਈਆਈਟੀ ਦੀ ਟੀਮ ਜੀਪੀਆਰ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ।

Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
author img

By

Published : Aug 9, 2023, 10:56 AM IST

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਏਐਸਆਈ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਅੱਜ ਸੱਤਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ। 24 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ 4 ਘੰਟੇ ਚੱਲੇ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 4 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਸਰਵੇਖਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 8.30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਫਿਲਹਾਲ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਅਤੇ ਮੇਨ ਹਾਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਜੀਪੀਆਰ ਯਾਨੀ ਗਰਾਊਂਡ ਪੈਨੇਟਰੇਟਿੰਗ ਰਾਡਾਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਕਾਨਪੁਰ ਤੋਂ ਵਾਰਾਣਸੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਾਨਪੁਰ ਆਈਆਈਟੀ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੁਪਿਆ ਸੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਰ ਕੋਈ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 50 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਕਾਨਪੁਰ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

3ਡੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ 3ਡੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿੱਤਰ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਢਾਂਚੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਮੰਦਰ ਵਰਗਾ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੰਧ ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਕੋਈ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਮੌਜੂਦ ਸ਼ਿਖਰ ਵਰਗੀ ਸ਼ਕਲ, ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
ਗਿਆਨਵਾਪੀ 'ਚ ASI ਸਰਵੇ

ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ: ਮੰਦਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਅਤੇ ਸੁਧੀਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਦੀਵਾਰ ਦਾ 3ਡੀ ਚਿੱਤਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਡੀਜੀਪੀਐਸ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੀ ਢਾਂਚਾ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਟੈਬਲੇਟ 'ਤੇ ਉਤਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸਲੀਅਤ ਕੀ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ: ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਟੀਮ ਨੇ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਕਾਰ ਦੇ ਪੱਥਰ, ਮਿੱਟੀ, ਸਲੇਕਡ ਚੂਨੇ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਧਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ 'ਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਘੰਟੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਢੰਗ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
ਗਿਆਨਵਾਪੀ 'ਚ ASI ਸਰਵੇ

ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਹੁਣ ਸਰਵੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 4 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪਣੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਛੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ 'ਚ ਹੋਵੇਗੀ ਜਾਂਚ : ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ 'ਚ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਿਲੇ ਮਲਬੇ ਅਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼, ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਡਾਟਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਕੈਂਪਸ ਦੀ ਲਾਈਨ ਡਰਾਇੰਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਫਾਰਮੈਟ ਅਤੇ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਕਿਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ। ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਜੀ.ਪੀ.ਆਰ ਸਰਵੇਖਣ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਅੰਦਰ ਛੁਪੀ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਪੰਜਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਆਖ਼ਰੀ ਛੇਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਏਐਸਆਈ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਅੱਜ ਸੱਤਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ। 24 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ 4 ਘੰਟੇ ਚੱਲੇ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 4 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਸਰਵੇਖਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 8.30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਫਿਲਹਾਲ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਅਤੇ ਮੇਨ ਹਾਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਜੀਪੀਆਰ ਯਾਨੀ ਗਰਾਊਂਡ ਪੈਨੇਟਰੇਟਿੰਗ ਰਾਡਾਰ ਨਾਂ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਕਾਨਪੁਰ ਤੋਂ ਵਾਰਾਣਸੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਾਨਪੁਰ ਆਈਆਈਟੀ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੁਪਿਆ ਸੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਰ ਕੋਈ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 50 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਕਾਨਪੁਰ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

3ਡੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ 3ਡੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿੱਤਰ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਢਾਂਚੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਮੰਦਰ ਵਰਗਾ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੰਧ ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਕੋਈ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਮੌਜੂਦ ਸ਼ਿਖਰ ਵਰਗੀ ਸ਼ਕਲ, ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
ਗਿਆਨਵਾਪੀ 'ਚ ASI ਸਰਵੇ

ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ: ਮੰਦਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਅਤੇ ਸੁਧੀਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਦੀਵਾਰ ਦਾ 3ਡੀ ਚਿੱਤਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਟੀਮ ਨੇ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਡੀਜੀਪੀਐਸ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੀ ਢਾਂਚਾ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਟੈਬਲੇਟ 'ਤੇ ਉਤਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸਲੀਅਤ ਕੀ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ: ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਟੀਮ ਨੇ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਕਾਰ ਦੇ ਪੱਥਰ, ਮਿੱਟੀ, ਸਲੇਕਡ ਚੂਨੇ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਧਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ 'ਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਘੰਟੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਢੰਗ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

Survey started in Gyanvapi Kanpur IIT
ਗਿਆਨਵਾਪੀ 'ਚ ASI ਸਰਵੇ

ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਹੁਣ ਸਰਵੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 4 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪਣੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਛੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ 'ਚ ਹੋਵੇਗੀ ਜਾਂਚ : ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ 'ਚ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਿਲੇ ਮਲਬੇ ਅਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼, ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਡਾਟਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਕੈਂਪਸ ਦੀ ਲਾਈਨ ਡਰਾਇੰਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਫਾਰਮੈਟ ਅਤੇ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਕਿਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ। ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਜੀ.ਪੀ.ਆਰ ਸਰਵੇਖਣ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਅੰਦਰ ਛੁਪੀ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਪੰਜਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਤੱਥਾਂ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਆਖ਼ਰੀ ਛੇਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.