ਸਿੰਗਰੌਲੀ/ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: ਦੋਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਲਿਖਣ ਦਾ ਹੁਨਰ ਕਿਸੇ ਜਾਦੂਗਰ ਦੀ ਕਲਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿੰਗਰੌਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਬੁਢੇਲਾ ਵਿੱਚ 100 ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਕੀਬੋਰਡ (singrauli school students write with both hand) ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਕੰਮ ਸਾਧਾਰਨ ਬੱਚੇ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਬੱਚੇ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਲਗਾਤਾਰ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਇੰਨੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਹ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਪੰਜ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ (ਹਿੰਦੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਉਰਦੂ, ਸਪੈਨਿਸ਼, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ) ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਹੁਨਰ ਨੂੰ 'ਹੈਰੀ ਪੋਟਰ' ਜਾਦੂ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪਿੰਡ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਹੁਨਰ: ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਬੁਢੇਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਨੀਂਹ 8 ਜੁਲਾਈ, 1999 ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਵੀਰੰਗਦ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਰੱਖੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀਰਾਨਗੜ ਜਬਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਇਕ ਦਿਨ ਜਬਲਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।"
ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਇੰਨਾ ਪੱਕਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਫੌਜ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਖੋਜ ਕਰਨ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨਾਲੰਦਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਔਸਤਨ 32 ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਇਆ। ਇਸੇ ਸੋਚ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ।
ਬੱਚੇ 11 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ 24 ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਣ ਯੋਗ: ਵਿਰੰਗਦ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਆਪ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਬਹੁਤੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ। ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 11 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ 24 ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਰਫ਼ਤਾਰ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੌਰਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਵੀਰੰਗਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਐਲਐਲਬੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।
ਵਿਰੰਗਦ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ, 'ਇਹ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਧਿਆਨ, ਯੋਗਾ, ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਲਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਯੋਗਾ ਵੀ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖਣ ਨਾਲ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਦਿਮਾਗ਼ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਬੱਚੇ 45 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ 100 ਤੱਕ, ਰੋਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ, ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਗਿਣਤੀ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ 250 ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ 17 ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੱਕ ਲਿਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੱਥ ਦੋ ਦਾ ਟੇਬਲ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਹੱਥ ਤਿੰਨ ਦਾ ਟੇਬਲ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਪਹਿਲਾ ਹੱਥ ਚਾਰ ਦਾ ਟੇਬਲ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੱਥ ਪੰਜਾਂ ਦਾ ਟੇਬਲ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਤਰਕ: ਸਿੰਗਰੌਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਪਾਂਡੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਖੱਬਾ ਪਾਸਾ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਜਾ ਪਾਸਾ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਥਿਊਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲੋਕ ਸੱਜੇ ਜਾਂ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਾਸ-ਵਾਈਜ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੂਰੇ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Exclusive Interview: ਕੇਜਰੀਵਾਲ, ਗੜ੍ਹਵੀ ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਵਾਅਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਲਾਇਆ ਦਾਅ ਪੇਚ