ਬੋਲਪੁਰ: ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਬੇਦਖ਼ਲੀ ਨੋਟਿਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ (Amartya Sen wrote to Visva Bharati)। ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬੇਦਖਲੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵਧਾ ਸਕਦੇ। ਉਸ ਨੇ ਕੁਝ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਲੀਲਾਂ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵਭਾਰਤੀ ਤੋਂ ਬੇਦਖਲੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨੋਟਿਸ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੀਜ਼ ਦੀ ਮਿਆਦ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ‘ਮੈਂ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਕੋਲ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਜੱਦੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਮਕਾਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਅਸੀਂ 1943 ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਧਾਰਕ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। 80 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਸਰੂਪ ਜਿਉਂ ਦਾ ਤਿਉਂ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਲੀਜ਼ ਦੀ ਮਿਆਦ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭੰਗ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਾਇਆ ਕਿ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਚੀ (ਸੇਨ ਦੇ ਘਰ) ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਅਮਨ-ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣਗੇ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਸੇਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ 13 ਡੈਸੀਮਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਹੜੱਪਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪੱਤਰ ਭੇਜੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਪਿਤਾ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਸੇਨ ਦੀ ਵਸੀਅਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਦੇ ਨਾਂ 1.38 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਬੋਲਪੁਰ ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਸੁਧਾਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੀ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਭਾਰਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਪੰਡਿਤ ਕਸ਼ਤਿਮੋਹਨ ਸੇਨ ਨੇ ਗੁਰੂਦੇਵ ਰਾਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਅਮਿਤਾ ਸੇਨ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਚੇਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੂੰ 'ਅਮਰਤਿਆ' ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੇਨ ਪਰਿਵਾਰ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਸੇਨ ਨੇ 1943 ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਚੀ ਹਾਊਸ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਲਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 2006 ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਨੂੰ 1.25 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ, ਜਿਸ ਘਰ 'ਚ ਕੁੱਲ 1.38 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸੇਨ ਕੋਲ 13 ਡੈਸੀਮਲ ਵਾਧੂ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ। ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਸਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉਸਦੇ ਮਰਹੂਮ ਪਿਤਾ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸੀ।
ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਥੋਂ ਉਸ ਨੇ ਖਦਸ਼ਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਦੇ ‘ਪ੍ਰਤੀਚੀ’ ਨੂੰ ਘਰ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਤੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀ ਘਰ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਗੀਤਕਾਂਤ ਮਜੂਮਦਾਰ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨਲ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਮਰਤਿਆ ਸੇਨ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਚੀ ਵਿੱਚ ਬੇਦਖਲੀ ਨੋਟਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਖੂਹ 'ਚ ਡਿੱਗਿਆ ਬੱਚਾ, ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਛਾਲ, ਚਾਰਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ
