ETV Bharat / bharat

Longest day of Year : ਅੱਜ ਹੈ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ - ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ

ਅੱਜ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੈ। 22 ਜੂਨ ਤੋਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 21 ਜੂਨ ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਹੀ ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ...

Longest day of Year
Longest day of Year
author img

By

Published : Jun 21, 2023, 6:47 AM IST

ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ, ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਧਰਤੀ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦੀ ਘੁੰਮਦੀ ਗਤੀ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਰਜ ਵੀ ਧਰਤੀ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਰਜ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾ-ਗੋਲੇ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 21 ਜੂਨ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਰਧ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ੀ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕੱਟਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਦਿਨ 21 ਜੂਨ ਅਤੇ 21 ਦਸੰਬਰ ਹਨ। 21 ਜੂਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 22 ਜੂਨ ਤੋਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ 21 ਦਸੰਬਰ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ 21 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

21 ਜੂਨ ਅਤੇ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਦਾ ਸਬੰਧ: 2014 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਜਲਦੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ, ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਧਰਤੀ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦੀ ਘੁੰਮਦੀ ਗਤੀ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਰਜ ਵੀ ਧਰਤੀ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਰਜ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾ-ਗੋਲੇ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 21 ਜੂਨ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਰਧ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ੀ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕੱਟਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਦਿਨ 21 ਜੂਨ ਅਤੇ 21 ਦਸੰਬਰ ਹਨ। 21 ਜੂਨ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 22 ਜੂਨ ਤੋਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ 21 ਦਸੰਬਰ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਮਣ 21 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

21 ਜੂਨ ਅਤੇ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਦਾ ਸਬੰਧ: 2014 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਜਲਦੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.