ਮੁੰਬਈ: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। RBI ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਰੁਪਏ 'ਚ ਗਲੋਬਲ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਵਧਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤੀ ਮੁਦਰਾ 'ਚ ਆਮਦ-ਦਰਾਮਦ ਲਈ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਕ ਸਰਕੂਲਰ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਗਲੋਬਲ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਬਿਲ ਬਣਾਉਣ, ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਦਰਾਮਦ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ/ ਰੁਪਏ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ।” ਲਈ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕੂਲਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਪਾਰਕ ਸੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟਨਰ ਵਪਾਰਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਏਜੰਟ ਬੈਂਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੁਪੇ ਵੋਸਟ੍ਰੋ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਭਾਰਤੀ ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਕਰੇਤਾ ਜਾਂ ਸਪਲਾਇਰ ਤੋਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਚਲਾਨ ਜਾਂ ਬਿੱਲ ਦੇ ਬਦਲੇ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਏਜੰਟ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੋਸਟ੍ਰੋ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।"
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂਆਂ ਜਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਬੈਂਕ ਦੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਵੋਸਟ੍ਰੋ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ ਵਿੱਚੋਂ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਰੁਪਏ 'ਚ ਅਗਾਊਂ ਭੁਗਤਾਨ ਵੀ ਲੈ ਸਕਣਗੇ।
ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਸਮਝੋ: ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਭਾਈਵਾਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਦਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਰ 'ਤੇ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਪਾਰਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਰਕਮ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿੱਥੋਂ ਮਾਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਰਾਮਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਰਕਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। (ਏਜੰਸੀ ਇਨਪੁਟ)
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਿਆ 7 ਪੈਸੇ ਟੁੱਟਿਆ
