ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ ਸਾਡੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ (indian poet) ਵਿੱਚ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ 75ਵਾਂ (Independence Day) ਸਾਲ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ।
ਰਾਮ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਿਸਮਿਲ (Ram Prasad Bismil) : ਰਾਮ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਿਸਮਿਲ ਦੀ ਸਰਫਰੋਸ਼ੀ ਕੀ ਤਮੰਨਾ (Desire for Revolution) ਭਾਰਤੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਰਾਮ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਿਸਮਿਲ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਲੜਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤੀਆਂ।
ਸ਼ਿਆਮਲਾਲ ਗੁਪਤਾ (Shyamlal Gupta) : 9 ਸਤੰਬਰ 1896 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਗੀਤ 'ਝੰਡਾ ਉਂਚਾ ਰਹੇ ਹਮਾਰਾ' ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਗੀਤ ਸਾਡੇ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਾਖਨਲਾਲ ਚਤੁਰਵੇਦੀ (Makhanlal Chaturvedi) : ਪੁਸ਼ਪਾ ਕੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਵਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 1889 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਕਵੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਉੱਤਮ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਰਿਵੰਸ਼ ਰਾਏ ਬੱਚਨ (Harivansh Rai Bachchan) : 27 ਨਵੰਬਰ 1907 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਬੱਚਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਾ ਗੀਤ (Songs on Freedom) ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉੱਜਵਲ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।
ਅਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ (Amrita Pritam) : ਪਿੰਜਰ (1950) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੇ ਵੰਡ ਦਾ ਔਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਜੁੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 'ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਰ' ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ 'ਬੇਇੱਜ਼ਤ' ਕਰਕੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ (Sarojini Naidu): ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸਮਰਥਕ ਸੀ। ਉਹ 'ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ' ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬੁਲਾਰੇ ਅਤੇ ਕਵੀ ਹੈ। ਨਾਇਡੂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਨੌਜਵਾਨ ਲੇਖਕ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ 'ਮਹੇਰ ਮੁਨੀਰ' ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਵਜ਼ੀਫ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਦੂਜੀ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣੀ ਗਈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਬਦਲੀ ਦੁਨੀਆ