ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (LAC) 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੱਲ੍ਹ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕੁਝ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਸੀਨਾ ਮਾਣ ਨਾਲ ਫੁੱਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ 'ਚ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਦੇ ਹੋਏ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਤਸਵੀਰਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਨੇੜੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- Gangotri NH Landslide: 5 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਗੰਗੋਤਰੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ, ਵੱਡੀ ਚੱਟਾਨ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਹਾਈਵੇਅ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢਕੇ ਪਹਾੜ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ 2020 'ਚ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ 'ਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿਚਾਲੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ 20 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਕੀ ਹੈ ? ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਐਲਓਸੀ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਘਾਟੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਗਲਵਾਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਗਲੇਸ਼ੀਅਨ ਹਿਮਾਲਿਅਨ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਵੱਗਦੀ ਹੈ। ਗਲਵਾਨ ਨਦੀ ਕਾਰਕੋਰਾਮ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਜਾ ਕੇ ਸਿੰਧੂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਸ਼ਿਕੋਕ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਤਾ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 1962 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਵਾਦੀ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਰਹੀ ਸੀ।ਇਸ ਥਾਂ ਦਾ ਨਾਂਅ ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਸ਼ਾਹ ਉਰਫ਼ ਗਲਵਾਨ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਮੂਲ ਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਡੋਗਰਾ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਡਰ ਅਤੇ ਦਮਨ ਕਾਰਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਭੱਜ ਕੇ ਬਾਲਤਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ।
ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਦੀ ਕੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਹੈ ? ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿਵਾਦਤ ਖੇਤਰ ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ - ਚੀਨ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਸਲੀ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੋਨਾਂ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਘਾਟੀ ਚੀਨ ਦੇ ਦੱਖਣ ਸ਼ਿਨਜਿਆੰਗ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੱਦਾਖ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਾਮਰਿਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਬੇਹੱਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਿਨਜਿਆੰਗ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
1962 ਦੀ ਜੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਗਾਲਵਨ ਨਦੀ ਦਾ ਇਹ ਖੇਤਰ ਜੰਗ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਘਾਟੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਓਂ ਪਹਾੜ ਰਣਨੀਤੀਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਫੌਜ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਜੂਨ ਦੀ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਪਮਾਨ ਸਿਫ਼ਰ ਡਿਗਰੀ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਲੱਦਾਖੀ ਵਿਅਕਤੀ ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਗਲਵਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਪਿਆ। ਇਹ ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਹੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸੜਕ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਹਰਕੱਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦਾਰਬੁਕ - ਸ਼ਯੋਕ - ਦੌਲਤ ਬੇਗ ਓਲਡੀ ਰੋਡ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਦੇਵੇਗੀ . ਇਹ ਰੋਡ ਕਾਰਾਕੋਰਮ ਕੋਲ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਤੈਨਾਤ ਜਵਾਨਾਂ ਤੱਕ ਸਪਲਿਆਈ ਪਹੁੰਚਾਣ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਅਹਿਮ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- National Security Day 2023: ਅੱਜ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿਵਸ, ਇਥੇ ਜਾਣੋ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਥੀਮ
