ਆਗਰਾ: ਯੂਪੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਦੀ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ, ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਗੁੱਲਕਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁੱਲਕਾਂ (ਪਿਗੀ ਬੈਂਕਾਂ) ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫੀਸਾਂ ਲਈ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਗੁੱਲਕਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਨੀਅਰ ਕਲਾਸਾਂ ਨਹੀਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਕੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਇੰਟਰ-ਕਾਲਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੋਮਦੇਵ ਸਾਰਸਵਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਲਾਕਡਾਊਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਗਏ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ ਨੇ ਪਿਗੀ ਸਕੀਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ 'ਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਮਦਦ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਮਦਦ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਜਨਤਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ ਆਇਆ ਸੀ ਗੁੱਲਕ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ: ਆਗਰਾ ਦੇ ਖੰਡਾਰੀ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਆਰਕੇ ਕਾਲਜ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਹਿਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੋਮਦੇਵ ਸਾਰਸਵਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁੱਲਕ ਦੀ ਸਕੀਮ ਜੁਲਾਈ 2020 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਲਜ ਦੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ 32 ਪਿਗਲ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਰੇਕ ਗੁੱਲਕ ਨੂੰ 1 ਤੋਂ 32 ਤੱਕ ਦਾ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਸਟਾਫ਼ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੁੱਲਕ 'ਚ ਪੈਸੇ ਪਾਉਣ ਲੱਗਾ। ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁੱਲਕਾਂ 'ਚ ਰੱਖੇ ਪੈਸਿਆਂ 'ਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫੀਸਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।
ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਾਲਜ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। 32 ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਫੀਸ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਵੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੋਮਦੇਵ ਸਾਰਸਵਤ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਲੋੜਵੰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਲਕਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਨੰਬਰ ਇੱਕ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਵਲ ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਲੋੜਵੰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾ ਨਾਂ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਬਣਾਈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮਦਦ ਲੈਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਣ।
ਸਕੂਲ ਦੀ ਫੀਸ 300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ : ਸੋਮਦੇਵ ਸਾਰਸਵਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਕੂਲ ਦੀ ਫੀਸ 300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਹੈ। ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਾ ਆਪਣੀ ਫੀਸ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਲਕ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪੈਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਗੁੱਲਕ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁਪਏ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਈ ਮਾਪੇ ਫੀਸਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਪੇ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੀ ਫੀਸ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਪੈਸੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ: ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੇ ਗੁੱਲਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਾਲਜ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਦੇ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਕੂਲ ਦੇ 92 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਕਾਲਜ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਨੇ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਗੁੱਲਕ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੁੱਲਕ ਕਿਸੇ ਲੋੜਵੰਦ ਲਈ ਕੰਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੋਮਦੇਵ ਸਾਰਸਵਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਦਦ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਗਲੀ-ਮੁਹੱਲਿਆਂ, ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਾਲਕਾਂ, ਹੌਲਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਗੁੱਲਕ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਕ ਸਕੀਮ ਕਾਲਜ ਸਟਾਫ਼ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੁੱਲਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾਂ ਘਟਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਗੁੱਲਕ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਪਵੇ। ਵੈਸੇ, ਖੰਡੇਰੀ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ 18 ਗੁੱਲਕਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੋੜਵੰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਟੁੱਟ ਜਾਣਗੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੁਸ਼ੀਨਗਰ ਦਾ ਲਾੜਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਰੂਸੀ ਲਾੜੀ, ਚਾਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹ 'ਚ ਹੋਏ ਸ਼ਾਮਿਲ