ETV Bharat / bharat

ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ: ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਿਲੇਗੀ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ - ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ

ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਇਹ ਦੇਵੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੁੰਦਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।

Fourth day of Navratri: Worshiping Mother Kushmanda brings blessings of salvation
Fourth day of Navratri: Worshiping Mother Kushmanda brings blessings of salvation
author img

By

Published : Apr 5, 2022, 10:39 AM IST

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਡੈਸਕ: ਨਵਰਾਤਰੀ 'ਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਕਤੀਦਾਤਰੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਆਦਿ ਸਵਰੂਪ ਅਤੇ ਆਦਿਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਇਹ ਦੇਵੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੁੰਦਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਰਾਜੋਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਬਾਹਾਂ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮੰਡਲ, ਤੀਰ, ਤੀਰ, ਕਮਲ ਦਾ ਫੁੱਲ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਲਸ਼, ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਗਦਾ ਫੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੈ। ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਸਾਤਵਿਕ ਬਲੀਦਾਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਈ। ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਰੰਗ ਨਾਲ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।

ਉਹ ਲਹੂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿਅ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵਤਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧੂਪ, ਸੁਗੰਧ, ਅਕਸ਼ਤ, ਲਾਲ ਫੁੱਲ, ਚਿੱਟਾ ਕੁੰਹੜਾ (ਪੇਠਾ ਜਾਂ ਧਨੀਆ), ਫਲ, ਸੁੱਕਾ ਮੇਵਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਹਲਵਾ ਅਤੇ ਦਹੀਂ ਚੜ੍ਹਾਓ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ, ਦੂਜੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ

ਮਾਂ ਮਾਲਪੂਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਲਪੂਆ ਭੇਂਟ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰ ‘ਓਮ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡ ਦੇਵਾਯੈ ਨਮਹ’ ਦਾ 108 ਵਾਰ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੋ।

Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਡੈਸਕ: ਨਵਰਾਤਰੀ 'ਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਕਤੀਦਾਤਰੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਆਦਿ ਸਵਰੂਪ ਅਤੇ ਆਦਿਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਇਹ ਦੇਵੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੁੰਦਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਪੰਡਿਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਰਾਜੋਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਬਾਹਾਂ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮੰਡਲ, ਤੀਰ, ਤੀਰ, ਕਮਲ ਦਾ ਫੁੱਲ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਲਸ਼, ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਗਦਾ ਫੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੈ। ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਸਾਤਵਿਕ ਬਲੀਦਾਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਈ। ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਰੰਗ ਨਾਲ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ।

ਉਹ ਲਹੂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿਅ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵਤਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਸਾਰੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧੂਪ, ਸੁਗੰਧ, ਅਕਸ਼ਤ, ਲਾਲ ਫੁੱਲ, ਚਿੱਟਾ ਕੁੰਹੜਾ (ਪੇਠਾ ਜਾਂ ਧਨੀਆ), ਫਲ, ਸੁੱਕਾ ਮੇਵਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਹਲਵਾ ਅਤੇ ਦਹੀਂ ਚੜ੍ਹਾਓ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਦਿਵਸ, ਦੂਜੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ

ਮਾਂ ਮਾਲਪੂਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਲਪੂਆ ਭੇਂਟ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰ ‘ਓਮ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡ ਦੇਵਾਯੈ ਨਮਹ’ ਦਾ 108 ਵਾਰ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਪੂਜਾ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੋ।

Disclaimer: ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ETV Bharat ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.