ETV Bharat / bharat

Sawan Somwar 2023: ਸਾਵਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ ਕੱਲ੍ਹ, ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ 3 ਗਲਤੀਆਂ - ਸਾਵਣ ਦੇ ਵਰਤ ਦੌਰਾਨ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ

ਸਾਵਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ 10 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਨਕਸ਼ਤਰਾ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

Sawan Somwar 2023
Sawan Somwar 2023
author img

By

Published : Jul 9, 2023, 1:26 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਾਵਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ, ਰੁਦਰਾਭਿਸ਼ੇਕ, ਵਰਤ, ਦਾਨ ਆਦਿ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਨਕਸ਼ਤਰਾ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੁਹੂਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ: ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 'ਤੇ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਅਤੇ ਦੁਗਧਾਭਿਸ਼ੇਕ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲਾ ਬੇਲਪੱਤਰ ਤ੍ਰਿਗੁਣੀ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ: ਇਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਚੰਦਨ ਦਾ ਲੇਪ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਫਲ, ਮਠਿਆਈ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ, ਫਿਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਚੜ੍ਹਾਓ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਨੂੰ ਨੀਲਕੰਠ ਮਹਾਦੇਵ ਕਿਉ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ?: ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਰਿੜਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਰਿੜਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਲੇ ਵਿਚ ਸਮਾ ਕੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਜ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮਹਾਦੇਵ ਦਾ ਗਲਾ ਨੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਨੀਲਕੰਠ ਮਹਾਦੇਵ’ ਨਾਂ ਮਿਲਿਆ। ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ:

  1. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਾਵਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵਰਤ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਫਲਾਂ 'ਚ ਨਮਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
  2. ਸਾਵਣ ਦੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਵਰਤ ਦੌਰਾਨ ਕੰਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ ਆਦਿ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਕੋਈ ਵੀ ਵਰਤ ਤਾਂ ਹੀ ਫਲਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਮਨ, ਕਰਮ ਅਤੇ ਬਚਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
  3. ਸ਼ਿਵ ਪੂਜਾ 'ਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਸਿੰਦੂਰ, ਹਲਦੀ, ਸ਼ੰਖ, ਨਾਰੀਅਲ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਰਜਿਤ ਹੈ।

ਸਾਵਣ ਦੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸੂਚੀ:

  • ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ: 10 ਜੁਲਾਈ
  • ਦੂਜਾ ਸੋਮਵਾਰ: 17 ਜੁਲਾਈ
  • ਤੀਜਾ ਸੋਮਵਾਰ: 24 ਜੁਲਾਈ
  • ਚੌਥਾ ਸੋਮਵਾਰ: 31 ਜੁਲਾਈ
  • ਪੰਜਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 7 ਅਗਸਤ
  • ਛੇਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 14 ਅਗਸਤ
  • ਸੱਤਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 21 ਅਗਸਤ
  • ਅੱਠਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 28 ਅਗਸਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਾਵਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ, ਰੁਦਰਾਭਿਸ਼ੇਕ, ਵਰਤ, ਦਾਨ ਆਦਿ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਨਕਸ਼ਤਰਾ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੁਹੂਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਵਰਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ: ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਪਵਿੱਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 'ਤੇ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਅਤੇ ਦੁਗਧਾਭਿਸ਼ੇਕ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲਾ ਬੇਲਪੱਤਰ ਤ੍ਰਿਗੁਣੀ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ: ਇਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਜਲਾਭਿਸ਼ੇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਚੰਦਨ ਦਾ ਲੇਪ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਫਲ, ਮਠਿਆਈ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ, ਫਿਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਚੜ੍ਹਾਓ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਨੂੰ ਨੀਲਕੰਠ ਮਹਾਦੇਵ ਕਿਉ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ?: ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਰਿੜਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਰਿੜਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਲੇ ਵਿਚ ਸਮਾ ਕੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਜ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮਹਾਦੇਵ ਦਾ ਗਲਾ ਨੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਨੀਲਕੰਠ ਮਹਾਦੇਵ’ ਨਾਂ ਮਿਲਿਆ। ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ:

  1. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਾਵਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵਰਤ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਫਲਾਂ 'ਚ ਨਮਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
  2. ਸਾਵਣ ਦੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਵਰਤ ਦੌਰਾਨ ਕੰਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ ਆਦਿ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਕੋਈ ਵੀ ਵਰਤ ਤਾਂ ਹੀ ਫਲਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਮਨ, ਕਰਮ ਅਤੇ ਬਚਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
  3. ਸ਼ਿਵ ਪੂਜਾ 'ਚ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਸਿੰਦੂਰ, ਹਲਦੀ, ਸ਼ੰਖ, ਨਾਰੀਅਲ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਰਜਿਤ ਹੈ।

ਸਾਵਣ ਦੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸੂਚੀ:

  • ਪਹਿਲਾ ਸੋਮਵਾਰ: 10 ਜੁਲਾਈ
  • ਦੂਜਾ ਸੋਮਵਾਰ: 17 ਜੁਲਾਈ
  • ਤੀਜਾ ਸੋਮਵਾਰ: 24 ਜੁਲਾਈ
  • ਚੌਥਾ ਸੋਮਵਾਰ: 31 ਜੁਲਾਈ
  • ਪੰਜਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 7 ਅਗਸਤ
  • ਛੇਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 14 ਅਗਸਤ
  • ਸੱਤਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 21 ਅਗਸਤ
  • ਅੱਠਵਾਂ ਸੋਮਵਾਰ: 28 ਅਗਸਤ
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.