ਦੇਹਰਾਦੂਨ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ) : ਚੀਨ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣਾ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਚੀਨ ਨੇ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸਮੇਤ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਦਾਖ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਅਤੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਖੇਤਰ, ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਨਾਪਾਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਲਰਟ ਮੋਡ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਜ਼ੋਰ: ਭਾਰਤ ਨਾ ਸਿਰਫ ਚੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੌਕਸ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਰਹੱਦੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵਾਈਬ੍ਰੈਂਟ ਵਿਲੇਜ ਸਕੀਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ, ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ, ਚਮੋਲੀ, ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਵਰਗੇ ਇਲਾਕੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੀਤੀ ਮਾਨ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ 2 ਲਾਈਨ ਸੜਕ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਲਗਭਗ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੜਕ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਫੌਜ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇਗੀ।
ਚੀਨ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾਵੇਗਾ: ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ, ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਚਮੋਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਨਾ ਸਿਰਫ 404 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਏਗੀ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ 10 ਤੋਂ 12 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸੜਕ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਸੀਐਮ ਧਾਮੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੂਰੀ ਘਟਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਗਡਗਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ: ਫਿਲਹਾਲ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਦੇ ਰਸਤੇ ਚਮੋਲੀ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਮਾਨ ਸਰਹੱਦ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਵ ਸਾਲ 2012 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਇਹ ਸੜਕ ਵੀ ਸਿੰਗਲ ਲੇਨ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਵਰਗੀ ਸਮੱਗਰੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਆਲ ਵੇਦਰ ਰੋਡ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਇਸ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਚੌੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੁਮਾਉਂ ਲਈ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਜਵੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੇਂਦਰ ਇਸ 'ਤੇ ਜਲਦੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਕਾਫੀ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਦੋਵਾਂ ਬੋਰਡਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਮਾਸਟਰ ਪਲਾਨ : ਸੀ.ਐਮ ਧਾਮੀ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚਾਰਧਾਮ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ-ਨੇਪਾਲ ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ ਟਨਕਪੁਰ ਤੋਂ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਤੱਕ ਦੋ ਮਾਰਗੀ ਸੜਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਜੋਲਿੰਗਕਾਂਗ ਨੂੰ ਚਮੋਲੀ ਦੇ ਲੈਪਥਲ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਜੋੜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤਰ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ITBP ਕੋਲ ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰਸਤਾ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਸੁਰੰਗ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਸਰਹੱਦੀ ਚੌਕੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਣਨ ਨਾਲ 404 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਘਟ ਕੇ 40 ਤੋਂ 45 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੌਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਘੰਟੇ ਲੱਗਣਗੇ।
ਚਮੋਲੀ ਅਤੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੁਰੰਗ: ਇਹ ਸੁਰੰਗ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਦੇ ਜੋਲਿੰਗਕਾਂਗ, ਚਮੋਲੀ ਦੇ ਲੈਪਟਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇਸ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੀਬ 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚੈੱਕ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਲਾਭ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹ ਚੈੱਕ ਪੋਸਟਾਂ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮਿਰਠੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ITBP ਦੇ ਜਵਾਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ 'ਤੇ ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਨੂੰ 8.964 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਚੈੱਕ ਪੋਸਟ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਸੀ ਪਰ ਚੀਨ ਦੀ ਹਰਕਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਲਿਆ ਕੇ ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਗਈ। ਬੀਆਰਓ ਨੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਲਿਪੁਲੇਖ ਤੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਸੜਕ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬੀਆਰਓ ਨੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ-ਲਿਪੁਲੇਖ ਸੜਕ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਗੁੰਜੀ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਜੋਲਿੰਗਕਾਂਗ ਤੱਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ ਕਰਨਾਪ੍ਰਯਾਗ, ਜੋਸ਼ੀਮਠ, ਲੈਪਟਲ-ਬਾਰਾਹੋਤੀ ਤੱਕ 2 ਮਾਰਗੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਲਗਭਗ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਜਨਤਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਫੌਜ, ਹੁਣ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਚਮੋਲੀ ਜਾਂ ਚਮੋਲੀ ਤੋਂ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜਾਣ ਲਈ ਕਈ ਦਿਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
