ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਹਿੰਦੀ ਇੱਕ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਸੰਨ 1949 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਇਆ। ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਅਤੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ੈਲਾਉਣ ਲਈ, ਰਾਸ਼ਟਰਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ, ਵਰਧਾ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 1953 ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਕੌਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਗੂੰਗਾ ਹੈ - ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ
ਹਿੰਦੀ ਸਾਡੀ ਪਛਾਣ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਏਕਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਸਪੈਨਿਸ਼ ਅਤੇ ਮੈਂਡਰਿਨ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਜਭਾਸ਼ਾ ਸਨਮਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਹਰ ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇ ਉੱਨਤੀ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਹਿੰਦੀ ਇਕ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।
ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦੀਆਂ 22 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 1953 ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਾਕਾ ਕਾਲੇਲਕਰ, ਮੈਥੀਲੀਸ਼ਰਨ ਗੁਪਤਾ, ਹਜ਼ਾਰੀਪ੍ਰਸਾਦ ਦਿਵੇਦੀ, ਸੇਠ ਗੋਵਿੰਦਾਦਾਸ, ਵਿਓਹਾਰ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ।
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ, ਵਿਆਕਰਨ ਅਤੇ ਵੀਰਥੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਆਦਰਸ਼ ਰੂਪ ਦੇਣ ਤੇ ਲਿਖ਼ਤ ਵਿੱਚ ਮਾਨਕੀਕਰਨ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿਥਿਆ।
14 ਸਤੰਬਰ, 1949 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ ਇੱਕ ਵੋਟ ਨਾਲ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਤੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ੈਲਾਉਣ ਲਈ, ਰਾਸ਼ਟਰਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਮੇਟੀ, ਵਰਧਾ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 1953 ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਤੱਥ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪਾਇਨੀਅਰ ਵਿਓਹਾਰ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ 50ਵਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ?
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਤੇ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ।
ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਆਰਟੀਕਲ 351 ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਆਰਟੀਕਲ 351 ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣ ਸਕੇ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਦਮ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਇਆ। ਜਨਵਰੀ 1965 ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਦੰਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਧਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।
ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਤੱਥ: -
- ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਤਕਰੀਬਨ 250 ਮਿਲੀਅਨ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2011 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਭਗ 43.6 ਫ਼ੀਸਦੀ ਲੋਕ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
- ਹਿੰਦੀ ਸੱਤ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੈੱਬ ਯੂਆਰਐਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਇੰਡੋ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਸ਼ਾਖਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ।
- ਆਰਟੀਕਲ 343 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਦੇਵਨਾਗਰੀ, ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਭਾਰਤੀ ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੂਪ ਹੋਵੇਗਾ।
- ਹਿੰਦੀ ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਕੌਮੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ। ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
- ਆਕਸਫੋਰਡ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਯਾਰ, ਪੱਕਾ, ਜੁਗਾਦ, ਬਿੰਦੀ, ਸੂਰਿਆ ਨਮਸਕਾਰ, ਆਦਿ।
- ਹਿੰਦੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਧੁਨੀ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਉਲਟ, ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਹਰੇਕ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸੁਤੰਤਰ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- 1918 ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ, ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਕਿਹਾ।
- 1977 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਂਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ।
- 'ਨਮਸਤੇ' ਸ਼ਬਦ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ।
- ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੈੱਬ ਪੋਰਟਲ 2000 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਹਿੰਦੀ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਲਗਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
- ਗੂਗਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਟ ਉੱਤੇ ਹਿੰਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- ਹਿੰਦੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਹਿੰਦੀ ਕਵਿਤਾ ਉੱਘੇ ਕਵੀ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ।
- ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਤ ਫ੍ਰੈਂਚ ਲੇਖਕ ਗ੍ਰਾਸਿਮ ਡੀ ਤਾਸੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ: -
19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਹਰਿਆਣਵੀ, ਬ੍ਰਜ, ਅਵਧੀ, ਭੋਜਪੁਰੀ, ਬੁੰਦੇਲੀ, ਬਘੇਲੀ, ਕੰਨੌਜੀ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਆਦਿ।
ਹਿੰਦੀ ਉੱਤੇ ਅਪਵਾਦ
ਹਿੰਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 258 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਤ-ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋਏ ਟਰਕਾਅ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਤਕਰੀਬਨ 258 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਤ-ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਹੈ। ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਦਾਸ ਟੰਡਨ ਵਰਗੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਹਮਾਇਤੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਸੋਧਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਪਰ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੋਧ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ।
