ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਦੀ ਇਸ ਕੁੰਜੀ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 12 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਮੋਢੀ ਪ੍ਰੋ. ਐਸਆਰ ਰੰਗਨਾਥਨ (1892-1972) ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੰਗਨਾਥਨ ਦਾ ਜਨਮ 9 ਅਗਸਤ 1892 ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਿਆਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇੱਕ ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਗਣਿਤ ਸਿਖਾਉਣਾ ਸੀ। ਗਣਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਣਿਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਕੁਝ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ।
ਗਣਿਤ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕਰੀਅਰ
ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1921 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਮੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਮੰਗਲੌਰ, ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਅਤੇ ਮਦਰਾਸ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਣਿਤ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ। ਉਹ ਮਦਰਾਸ ਟੀਚਰਜ਼ ਗਿਲਡ ਦੇ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਰਹੇ।
ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 1924 ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਿਯੁਕਤੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੁਣੇ ਗਏ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਡਨ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨੌਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ।
ਰੰਗਨਾਥਨ ਵਾਪਸ ਆਏ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਜਿਵੇਂ -
- ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੂੰ ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ ਤੱਕ ਖੁੱਲਾ ਰੱਖਣਾ।
- ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਉਣ ਜਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣਾ।
- ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਉਪਭੋਗਤਾ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ।
ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ ਵਜੋਂ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਚੋਣਵੇਂ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ (ਪੀ.ਆਰ.ਐੱਸ., ਰਿਸਰਚ ਸਕਾਲਰਾਂ ਲਈ ਨਿਜੀ ਮਦਦ) ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਨਵੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੋਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਲੇਖ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੈਸਿਆਂ 'ਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਹੋਮ ਡਿਲਵਰੀ ਕਰਨਾ ਤੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਸਹੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।
ਜਨਰਲ ਥਿਊਰੀ
1931 ਤੱਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪੰਜ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਪੰਜ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਲੇਖਕ ਮਨੂ ਤੋਂ ਮਿਲਾ।
ਪੰਜ ਨਿਯਮ -
- ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਹਨ।
- ਹਰ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ
- ਹਰ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਪਾਠਕ
- ਪਾਠਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਚਾਏ
- ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਇੱਕ ਵਾਧਾ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ।
ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ ਵਜੋਂ ਰੰਗਨਾਥਨ ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਤਸੁਕਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅੰਦੋਲਨ
ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ। 1927 ਵਿੱਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਮਦਰਾਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੇ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਰੰਗਾਨਾਥਨ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 1928 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਉੱਘੇ ਵਕੀਲ ਕੇ.ਵੀ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਸਵਾਮੀ ਅਯਾਰ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕੁਝ ਉੱਘੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ ਮਦਰਾਸ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਮਾਲਾ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਦਿਹਾਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਬੈਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
ਜਨਤਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਕਾਨੂੰਨ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਜਨਤਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਬਿੱਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ। ਰੰਗਨਾਥਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ, ਮਦਰਾਸ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਕਟ 1948 ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਸਆਰ ਰੰਗਨਾਥਨ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਇੱਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ।
ਰੰਗਨਾਥਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਅੱਜ 20 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਕਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਰੰਗਨਾਥਨ 1944 ਤੋਂ 1953 ਤੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਸੂਰ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਹੁਣ ਕਰਨਾਟਕ ਸਟੇਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ) ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਟੀਚਰਜ਼ ਆਫ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸਾਇੰਸ (ਆਈ.ਏ.ਟੀ.ਐੱਲ.ਆਈ.ਐੱਸ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਹੈ।
ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਪ੍ਰੋ. ਐਸ ਆਰ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- ਰਾਓ ਸਾਹਬ (1935 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਅਧੀਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ)
- ਡਾਕਟਰੇਟ ਹੌਨਰਿਸ ਕੌਸਾ (ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦਿੱਲੀ, 1948)
- ਹੌਨਰੀ ਫੇਲੋ, ਵਰਜੀਨੀਆ ਬਿਬਿਲਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ, 1951
- ਹੌਨਰੀ ਮੈਂਬਰ, ਇੰਡੀਅਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਸਪੈਸ਼ਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਂਡ ਇਨਫੌਰਮੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ, 1956
- ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ (1957 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਤ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ)
- ਹੌਨਰੀ ਵਾਈਸ - ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਲੰਡਨ), 1957
- ਹੌਨਰੀ ਫੇਲੋ, ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਡੌਕੂਮੈਂਟੇਸ਼ਨ, 1957
- ਹੌਨਰੀ ਡੀ ਲਿੱਟ (ਪਿਟਸਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, 1964)
- ਹੌਨਰੀ ਫੇਲੋ, ਇੰਡੀਅਨ ਸਟੈਂਡਰਡ ਇੰਸਟੀਚਿਸ਼ਨ , 1967
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ (ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, 1965)
- ਮਾਗਰਿਟ ਮਾਨ ਹਵਾਲਾ (ਅਮਰੀਕੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ 1970, ਪਹਿਲੀ ਬਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ)
- ਗ੍ਰੈਂਡ ਨਾਇਟ ਆਫ ਪੀਸ, ਮਾਰਕ ਟਵੇਨ ਸੋਸਾਇਟੀ,ਯੁਐਸਏ, 1971
ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤੇ
- 1934: ਅਡਵਰਡ ਬੀ. ਰਾਸ ਸਟੂਡਿਅਨਸ਼ਿਪ, ਮਦਰਾਸ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਕਾਲਜ
- 1958: ਸ਼ਾਰਦਾ ਰੰਗਨਾਥਨ ਅਵਾਰਡ ਗਣਿਤ, ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਮੰਗਲੌਰ
- 1958: ਸ਼ਾਰਦਾ ਰੰਗਨਾਥਨ ਮੈਰਿਟ ਅਵਾਰਡ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਾਲਜ, ਸ੍ਰੀਪੇਰੁੰਬੁਦੂਰ, ਚੇਨਈ
- 1959: ਸ਼ਾਰਦਾ ਰੰਗਨਾਥਨ ਮੈਰਿਟ ਅਵਾਰਡ, ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਉਜੈਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਰੰਗਨਾਥਨ ਕੋਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਸ਼ਿਪ, ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਪਹਿਲੂ ਹੋ ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਿਖਣਾ ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ 1,500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੋਧ ਪੱਤਰ / ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
