ETV Bharat / bharat

ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥੇ ਚੜ੍ਹੇ 5 ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ 'ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ' ਦੀ ਯਾਤਰਾ

ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਬਨਸਿਰੀ ਤੋਂ ਅਗਵਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੰਜ ਅਰੁਣਾਚਲੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਬੀਥੂ-ਦਮਾਈ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਹਵਾਲੇ 12 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਆਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਚੀਨ ਦੇ 'ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ' ਨਾਮਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਪੜ੍ਹੋ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੰਜੀਬ ਕੁਮਾਰ ਬਰੂਆ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ।

author img

By

Published : Sep 17, 2020, 12:13 PM IST

ਤਸਵੀਰ
ਤਸਵੀਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (ਪੀ.ਐਲ.ਏ.) ਨੇ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਉਚਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਸੁਬਨਸਿਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਅਰੁਣਾਚਲੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ 12 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕਿਬੀਥੂ-ਦਮਾਨੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ-ਮਿਆਂਮਾਰ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਤਿਕੋਣੀ ਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ 1000 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਦਿੱਤਾ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀਐਲਏ ਵੱਲੋਂ ਇੰਨੀ ਦੂਰ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਵਾਹ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਹ ਦੀਮਾਪੁਰ ਅਧਾਰਿਤ 3 ਕੋਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 3 ਕੋਰ ਤੇ ਪੀਐਲਏ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਬਿੰਦੂ ਕਿਬੀਥੂ ਹੈ

ਦਾਮਾਈ ਚੀਨੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਪੀਐਲਏ ਦੀ ਪੋਸਟ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੋਸਟ ਅੰਜੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਬੀਥੂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਪੋਸਟਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਮਹਿਜ਼ 2.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 'ਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ, ਪਹਾੜੀਆਂ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰੇ ਭਰੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਚੀਨ ਦਾ 'ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਜਰਬਾ ਨੌਜਵਾਨ ਜੀਵਨ ਭਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਦਿਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ 14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਕਿਬੀਥੂ ਵਿੱਚ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਕੀਤੇ ਗਿਆ ਹੈ। ਫ਼ੌਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਾਹਸੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਚੁੱਪ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਈ ਸੀ।

ਇਹ ਘਟਨਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਫ਼ੌਜੀ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਪਰੀ, ਜੋ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਟੈਲੀਫੋਨਿਕ ਹੌਟਲਾਈਨ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ 52ਵੀਂ ਅਤੇ 53ਵੀਂ ਮਾਉਂਟੇਨ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦਾ ਅਧਾਰ, ਨਿੰਗਚੀ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਟੂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਅਤੇ ਪਿੱਕਅਪ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ।

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅੱਪਰ ਸਬਨਸਿਰੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਥਾਨਿਕ ਸੂਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਾਨਿਕ ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਦੀ ਅਸਲ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ ਵੱਲ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਖਿੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਸਤੂਰੀ ਨਾਂਅ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਯਾਰਸ ਗੁੰਬਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੇ ਇੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੈ। ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਉਥੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ ਸੀ।

ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿੰਦੂ 'ਸੇਰਾ 7' ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ 'ਅਣਜਾਣਪੁਣੇ' ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਗਏ ਸਨ।

ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਤਿੱਬਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਚੀਨ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਵ–ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (ਪੀ.ਐਲ.ਏ.) ਨੇ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਉਚਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਸੁਬਨਸਿਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਅਰੁਣਾਚਲੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ 12 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕਿਬੀਥੂ-ਦਮਾਨੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ-ਮਿਆਂਮਾਰ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਤਿਕੋਣੀ ਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ 1000 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੂਰਬੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਦਿੱਤਾ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀਐਲਏ ਵੱਲੋਂ ਇੰਨੀ ਦੂਰ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਵਾਹ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਹ ਦੀਮਾਪੁਰ ਅਧਾਰਿਤ 3 ਕੋਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 3 ਕੋਰ ਤੇ ਪੀਐਲਏ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਬਿੰਦੂ ਕਿਬੀਥੂ ਹੈ

ਦਾਮਾਈ ਚੀਨੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਪੀਐਲਏ ਦੀ ਪੋਸਟ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੋਸਟ ਅੰਜੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਬੀਥੂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਪੋਸਟਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਮਹਿਜ਼ 2.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੰਜਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 'ਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ, ਪਹਾੜੀਆਂ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰੇ ਭਰੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਚੀਨ ਦਾ 'ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਜਰਬਾ ਨੌਜਵਾਨ ਜੀਵਨ ਭਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਦਿਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ 14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਕਿਬੀਥੂ ਵਿੱਚ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਕੀਤੇ ਗਿਆ ਹੈ। ਫ਼ੌਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਾਹਸੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਚੁੱਪ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਈ ਸੀ।

ਇਹ ਘਟਨਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਫ਼ੌਜੀ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਪਰੀ, ਜੋ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਹੱਦੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਟੈਲੀਫੋਨਿਕ ਹੌਟਲਾਈਨ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ 52ਵੀਂ ਅਤੇ 53ਵੀਂ ਮਾਉਂਟੇਨ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦਾ ਅਧਾਰ, ਨਿੰਗਚੀ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਟੂਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਅਤੇ ਪਿੱਕਅਪ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ।

ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅੱਪਰ ਸਬਨਸਿਰੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਥਾਨਿਕ ਸੂਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਾਨਿਕ ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਦੀ ਅਸਲ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਮੈਕਮੋਹਨ ਲਾਈਨ ਵੱਲ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਖਿੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਸਤੂਰੀ ਨਾਂਅ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਯਾਰਸ ਗੁੰਬਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੇ ਇੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੈ। ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਉਥੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਗਏ ਸੀ।

ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿੰਦੂ 'ਸੇਰਾ 7' ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ 'ਅਣਜਾਣਪੁਣੇ' ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਗਏ ਸਨ।

ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਤਿੱਬਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਚੀਨ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਵ–ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਾਜ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.