ETV Bharat / bharat

ਚੀਨ ਦਾ ਮਿਲਟਰੀ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਵਿੱਖ

ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (ਪੀਐਲਏ) ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਰੇਡ ਨਾਲ ਕਮਿਉਨਿਸਟ ਰਾਜ ਦੇ 70 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਟੈਂਕ ਤਿਆਨਮੈਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਅਤੇ 15,000 ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਨਵੀਨਤਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਸੈਨਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਨ।

ਫ਼ੋਟੋ
author img

By

Published : Oct 10, 2019, 7:42 PM IST

ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (ਪੀਐਲਏ) ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਰੇਡ ਨਾਲ ਕਮਿਉਨਿਸਟ ਰਾਜ ਦੇ 70 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਟੈਂਕ ਤਿਆਨਮੈਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਅਤੇ 15,000 ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਨਵੀਨਤਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਸੈਨਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਨ।

ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋ ਨਵੇਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ - ਡੀ.ਐਫ.-41 ਅਤੇ ਡੀ.ਐਫ.-17 ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। 15,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਾਲਾ ਡੀ.ਐਫ.-41 ਮਚ 25 ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰਹੈੱਡਾਂ ਨਾਲ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੀ.ਐਫ.-17 ਇੱਕ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਗਲਾਈਡ ਵਾਹਨ ਹੈ ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਤੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਉੱਡਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਚਲਾਕੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਰਨਲ ਜੌਨ ਹਾਈਟਨ, ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਮਾਰਚ 2018 ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਸੀ ਕਿ, "ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਜਿਹੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ"।

ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਐਲ.ਏ ਦੇ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸੀ। ਗੋਂਗਜੀ -11 ਚੁਪੇ ਰਹਿਤ ਹਵਾਈ ਵਾਹਨ ਰਾਡਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡੀ.ਆਰ.-8 ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਉੱਚ-ਉਚਾਈ ਵਾਲਾ ਕਨਰੋਨਸਨ ਡ੍ਰੋਨ ਜੋ ਕਿ ਮੈਕ 4 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੀ.ਐਲ.ਏ ਨੇਵੀ ਨੇ ਐਚਐਸਯੂ-001 ਦੀ ਇੱਕ ਪਰੇਡ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਪਾਣੀ ਹੇਠਲਾ ਵਾਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. 2035 ਤੱਕ ਫੌਜੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਫੌਜੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਸ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਬਲਕਿ ਲੜਾਈ ਲੜਨ, ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਢਾਂਚਿਆਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਿਵਲ-ਮਿਲਟਰੀ ਏਕੀਕਰਣ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਨਿਰੰਤਰ ਤਰੱਕੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ।

ਨਵੰਬਰ, 2015 ਵਿੱਚ, ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਵੱਲੋਂ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪੀਐਲਏ ਆਪਣੀ ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ 300,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਕੁੱਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਸੱਤ ਸੈਨਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਚਾਰ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਜਨਰਲ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੇ 15 ਫੰਕਸ਼ਨਲ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਸੰਗੀਤਕ ਢਾਂਚਾਗਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿਲਟਰੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਕਾਰਜ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਪੇਸ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰਸਪੇਸ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।

ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦੀ ਘਾਟ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਵੱਲੇਂ 'ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਿਮਾਰੀ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਧੁਨਿਕ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਦੀ ਇਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪੀਐਲਏ ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਆਉਟਲਾਈਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਸਿਖਲਾਈ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੀਐਲਏ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਮਿਲਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੈਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਰਸਤਾ ਬਾਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਆਪਣੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਦਾ ਆਪਣੇ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, ਡਿਫੈਂਸ ਨਿਉਜ਼ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ 100 ਰੱਖਿਆ ਫਰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਚੀਨੀ ਫਰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ 2019 ਵਿੱਚ ਛੇ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੇ 15 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਟਿਉਟ ਆਫ ਸਟ੍ਰੈਜਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਨੂੰ, ਸਾਲ 2014 ਅਤੇ 2018 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਚੀਨ ਨੇ ਜਰਮਨੀ, ਭਾਰਤ, ਸਪੇਨ, ਤਾਈਵਾਨ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੀਆਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁੱਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ, ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਭਾਸੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਨਵੀਂ ਲੜਾਈ-ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਿਵਲ-ਮਿਲਟਰੀ ਏਕੀਕਰਣ (ਸੀ.ਐੱਮ.ਆਈ.) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਦੋਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਗਰਿਕ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਣਮਿਥੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਨਸੁਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਰਗੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਦਾਰੇ ਨਕਲੀ ਖੁਫੀਆ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੀਐਲਏ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਅੰਤਮ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਪਰ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਨਿਸ਼ਚਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਵੱਲੋਂ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਰਨਲ ਜੋਸਫ ਡਨਫੋਰਡ, ਜੌਇੰਟ ਚੀਫਸ ਆਫ ਸਟਾਫ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਦੇ ਕਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ ਕਿ "ਚੀਨ ਲਗਭਗ 2025 ਤੱਕ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ"। ਦੂਜੀ ਨਿਸ਼ਚਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ-ਚੀਨ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਪੱਖ ਚੁਣਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜੌਨ ਜੇ.ਮਿਅਰਸ਼ੇਈਮਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਦ ਟ੍ਰੈਜਡੀ ਆਫ਼ ਗ੍ਰੇਟ ਪਾਵਰ ਪੌਲੀਟਿਕਸ' ਵਿੱਚ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਵਾਧੇ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਹੈ: “ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਦਲੀਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਚੀਨ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਹ ਏਸ਼ੀਆ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ, ਚੀਨ ਨੂੰ ਖੇਤਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਾਵੇਗਾ। ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗੁਆਂਢੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਚੀਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਆਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਨਤੀਜਾ ਜੰਗ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਹਿਰਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।"

ਮਿਅਰਸ਼ੇਈਮਰ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਅਟੱਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਰੱਥ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ ਜੋ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਸੰਗਠਿਤ ਅਤੇ ਲੈਸ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ, ਫੌਜੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਹਰ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਾਇਪੈੱਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਅਕਸਰ ਮੌਜੂਦ ਗੰਭੀਰ ਘਾਟਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਘਾਟ। ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀਕਰਨ ਦੀ ਹੌਲੀ ਰਫਤਾਰ। ਮਿਲਟਰੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁੱਝ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਬਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ।


ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਡੀ ਐਸ ਹੁੱਡਾ

ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (ਪੀਐਲਏ) ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਰੇਡ ਨਾਲ ਕਮਿਉਨਿਸਟ ਰਾਜ ਦੇ 70 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਟੈਂਕ ਤਿਆਨਮੈਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਅਤੇ 15,000 ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਨਵੀਨਤਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਨਤ ਸੈਨਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਨ।

ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋ ਨਵੇਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ - ਡੀ.ਐਫ.-41 ਅਤੇ ਡੀ.ਐਫ.-17 ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। 15,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਾਲਾ ਡੀ.ਐਫ.-41 ਮਚ 25 ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰਹੈੱਡਾਂ ਨਾਲ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੀ.ਐਫ.-17 ਇੱਕ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਗਲਾਈਡ ਵਾਹਨ ਹੈ ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਤੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਉੱਡਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਚਲਾਕੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਰਨਲ ਜੌਨ ਹਾਈਟਨ, ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਮਾਰਚ 2018 ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਸੀ ਕਿ, "ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਜਿਹੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ"।

ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਐਲ.ਏ ਦੇ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸੀ। ਗੋਂਗਜੀ -11 ਚੁਪੇ ਰਹਿਤ ਹਵਾਈ ਵਾਹਨ ਰਾਡਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡੀ.ਆਰ.-8 ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਉੱਚ-ਉਚਾਈ ਵਾਲਾ ਕਨਰੋਨਸਨ ਡ੍ਰੋਨ ਜੋ ਕਿ ਮੈਕ 4 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੀ.ਐਲ.ਏ ਨੇਵੀ ਨੇ ਐਚਐਸਯੂ-001 ਦੀ ਇੱਕ ਪਰੇਡ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਪਾਣੀ ਹੇਠਲਾ ਵਾਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. 2035 ਤੱਕ ਫੌਜੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਫੌਜੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਸ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਬਲਕਿ ਲੜਾਈ ਲੜਨ, ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਢਾਂਚਿਆਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਿਵਲ-ਮਿਲਟਰੀ ਏਕੀਕਰਣ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਨਿਰੰਤਰ ਤਰੱਕੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ।

ਨਵੰਬਰ, 2015 ਵਿੱਚ, ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਵੱਲੋਂ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪੀਐਲਏ ਆਪਣੀ ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ 300,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਕੁੱਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਫ਼ਰਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਸੱਤ ਸੈਨਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਚਾਰ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਜਨਰਲ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੇ 15 ਫੰਕਸ਼ਨਲ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਸੰਗੀਤਕ ਢਾਂਚਾਗਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿਲਟਰੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਕਾਰਜ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਪੇਸ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰਸਪੇਸ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।

ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦੀ ਘਾਟ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਵੱਲੇਂ 'ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਿਮਾਰੀ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਧੁਨਿਕ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਦੀ ਇਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪੀਐਲਏ ਨੇ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਆਉਟਲਾਈਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਸਿਖਲਾਈ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੀਐਲਏ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਮਿਲਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੈਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਰਸਤਾ ਬਾਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਆਪਣੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਦਾ ਆਪਣੇ ਰੱਖਿਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, ਡਿਫੈਂਸ ਨਿਉਜ਼ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ 100 ਰੱਖਿਆ ਫਰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਚੀਨੀ ਫਰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ 2019 ਵਿੱਚ ਛੇ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੇ 15 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਟਿਉਟ ਆਫ ਸਟ੍ਰੈਜਿਕ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਨੂੰ, ਸਾਲ 2014 ਅਤੇ 2018 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਚੀਨ ਨੇ ਜਰਮਨੀ, ਭਾਰਤ, ਸਪੇਨ, ਤਾਈਵਾਨ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦੀਆਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁੱਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ, ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਭਾਸੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਨਵੀਂ ਲੜਾਈ-ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਪੀ.ਐਲ.ਏ. ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਿਵਲ-ਮਿਲਟਰੀ ਏਕੀਕਰਣ (ਸੀ.ਐੱਮ.ਆਈ.) ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਦੋਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਗਰਿਕ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਣਮਿਥੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਨਸੁਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਰਗੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਦਾਰੇ ਨਕਲੀ ਖੁਫੀਆ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੀਐਲਏ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੁਤਬੇ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਅੰਤਮ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਪਰ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਨਿਸ਼ਚਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਵੱਲੋਂ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਰਨਲ ਜੋਸਫ ਡਨਫੋਰਡ, ਜੌਇੰਟ ਚੀਫਸ ਆਫ ਸਟਾਫ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ ਦੇ ਕਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ ਕਿ "ਚੀਨ ਲਗਭਗ 2025 ਤੱਕ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ"। ਦੂਜੀ ਨਿਸ਼ਚਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨਾਇਟਡ ਸਟੇਟਸ-ਚੀਨ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਪੱਖ ਚੁਣਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜੌਨ ਜੇ.ਮਿਅਰਸ਼ੇਈਮਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਦ ਟ੍ਰੈਜਡੀ ਆਫ਼ ਗ੍ਰੇਟ ਪਾਵਰ ਪੌਲੀਟਿਕਸ' ਵਿੱਚ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਵਾਧੇ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਹੈ: “ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਦਲੀਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਚੀਨ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਹ ਏਸ਼ੀਆ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ, ਚੀਨ ਨੂੰ ਖੇਤਰੀ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਾਵੇਗਾ। ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗੁਆਂਢੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਚੀਨੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਆਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਨਤੀਜਾ ਜੰਗ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਹਿਰਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।"

ਮਿਅਰਸ਼ੇਈਮਰ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਅਟੱਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਰੱਥ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ ਜੋ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਸੰਗਠਿਤ ਅਤੇ ਲੈਸ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ, ਫੌਜੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਹਰ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਾਇਪੈੱਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਅਕਸਰ ਮੌਜੂਦ ਗੰਭੀਰ ਘਾਟਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਘਾਟ। ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀਕਰਨ ਦੀ ਹੌਲੀ ਰਫਤਾਰ। ਮਿਲਟਰੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ ਚੀਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁੱਝ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਬਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ।


ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਡੀ ਐਸ ਹੁੱਡਾ

Intro:Body:

navneet


Conclusion:
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.