ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ 'ਤੇ ਆਰਜ਼ੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਹੋਈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਝੜਪ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਰਹੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ 20 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ ਦੇ 35 ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਦੋ ਪਰਮਾਣੂ-ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਨੇ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।
ਕਿਆਸਰਾਈਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਅਚਾਨਕ ਹਮਲਾਵਰ ਰਵੱਈਆ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧ ਰਹੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। 1962 ਦੀ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਦੋਵੇਂ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਸਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਸਥਿਤੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਦੋਵੇਂ ਪਰਮਾਣੂ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਹਨ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਚੀਨ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਚਿਹਰਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੀਅਤਨਾਮ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਤਾਈਵਾਨ, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵੀ ਹਨ।
ਚੀਨ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਵਨ-ਬੈਲਟ-ਵਨ-ਰੋਡ (ਓਬੀਓਆਰ) ਅਤੇ ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰਾ (ਸੀਪੀਈਸੀ) ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਉੱਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਦਬਦਬਾ ਕਾਇਮ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਹ ਚੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ ਹੈ, ਚੀਨ ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ ਖਿਲਾਫ ਹਮਲਾ ਬੋਲਣਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸੀਮਾ ਚੀਨ ਤੈਅ ਕਰੇਗਾ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਧਾਰਾ 370 ਦੇ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪੀਓਕੇ) ਅਤੇ ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ 'ਤੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਆਪਣਾ ਰਵੱਈਆ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਵਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਚੀਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਗਲਵਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਇਸ ਦੀ ਅੰਤਮ ਸੂਚੀ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਮਾਰੇ ਜਾਣ, ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ, ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਲਾਪਤਾ ਹੋਣ ਜਾਂ ਚੀਨੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਖਬਰ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।
ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿਚ ਪੈਨਗੋਂਗ ਝੀਲ 'ਤੇ 4 ਤੋਂ 5 ਮਈ, 10 ਮਈ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਵਿਚ ਅਤੇ ਫਿਰ 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ਗਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀ ਆਈ। ਚੀਨੀ ਪੱਖ ਨੇ ਇਕਪਾਸੜ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਚੀਨ ਸਰਹੱਦੀ ਮਸਲੇ ਦਾ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੱਲ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇਹੀ ਨਹੀਂ, ਚੀਨ ਇਹ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਆਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਕੁਆਰਡ ਗਰੁੱਪਿੰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।
