ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸਥਾਰਵਾਦੀ ਏਜੰਡੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਭਾਈਵਾਲ ਭੂਟਾਨ ਨਾਲ ਨਵਾਂ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਜੂਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਹੂਲਤ (ਜੀਈਐਫ) ਦੀ 58ਵੀਂ ਵਰਚੁਅਲ (ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸ) ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਸਕਤੇਂਗ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ (ਐਸਡਬਲਯੂਐਸ) ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦਿਤ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਈ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਫੰਡਿਗ ਦਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਹੁਬੇਈ ਸੂਬੇ ਦੇ ਵੁਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਫੈਲੀ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਬੀਜਿੰਗ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਵਾਦੀ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਰਵੱਈਆ ਘਟਣ ਦੀ ਥਾਂ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡ੍ਰੈਗਨ ਪੂਰਬੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ, ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸਟ੍ਰੈਟ ਨਿਊਜ਼ ਗਲੋਬਲ ਮੁਤਾਬਕ ਜੀਈਐਫ ਕੌਂਸਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਫੰਡ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਚੀਨ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਵੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ। ਜੀਈਐਫ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਚੀਨੀ ਕੌਂਸਲ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: 'ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਾਹਤ ਫ਼ੰਡ ਲਈ ਮਿਲੇ ਫੰਡ ਵਾਪਸ ਮੋੜਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ'
ਪਰਿਸ਼ਦ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਲਈ ਚੀਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦਰਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੁਟਨੋਟ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ‘ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚੀਨੀ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਲਈ ਸਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਘੱਟ ਰਸਮੀ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੈਟ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫੁਟਨੋਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖਰੜੇ ਦੀ ਸਾਰ ਹੈ, "ਚੀਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਭੂਟਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫਿਰ ਜੀਈਐਫ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੂਟਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਸਕਤੇਂਗ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਸੈਂਚੂਰੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਹਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਜੀਈਐਫ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰੇ।
1984 ਤੋਂ ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸੀਮਾ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਥਿੰਪੂ ਅਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਦਰਮਿਆਨ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਤਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੈ (ਦੋ ਉੱਤਰੀ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ - ਇੱਕ ਜ਼ਕਰਲੰਗ ਅਤੇ ਪਾਸਮਲੰਗ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ - ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ). ਸਕਤੇਂਗ ਤਿੰਨ ਵਿਵਾਦਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
