ETV Bharat / bharat

ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ 40 ਕਰੋੜ ਬੱਚੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ - study online

ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖੇਤਰ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਤੇ ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਹਨ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਡਿਜੀਟਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹਨ।

ਤਸਵੀਰ
ਤਸਵੀਰ
author img

By

Published : Sep 10, 2020, 7:32 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਡਿਜੀਟਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਖ਼ਤਰੇ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਦੇ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਲੌਰੀਏਟਜ਼ ਐਂਡ ਲੀਡਰਜ਼ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨ ਸਮਿਟ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਫੇਅਰ ਸ਼ੇਅਰ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨ- ਪ੍ਰੀਵੈਂਟਿੰਗ ਦਿ ਲਾਸ ਆਫ਼ ਏ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਟੂ ਕੋਵਿਡ -19 ਨਾਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀ -20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਰਾਹਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 8.02 ਹਜ਼ਾਰ ਅਰਬ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ 0.13 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜਾਂ 10.2 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੀ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਇਸ ਸਿਖ਼ਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੈਲਾਸ਼ ਸਤਿਆਰਥੀ ਚਿਲਡਰਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ਕੇਐਸਸੀਐਫ) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 1 ਅਰਬ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸੰਭਵ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 34.70 ਕਰੋੜ ਬੱਚੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਹਾਰ ਦੇ ਲਾਭ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹਨ। ਅਗਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ 10 ਲੱਖ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਅੱਠ ਕਰੋੜ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਸਤਿਆਰਥੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ, ਗ਼ਰੀਬੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਉਸ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਅਮੀਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਮਾਨ ਆਰਥਿਕ ਰੁਖ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਖਰਬਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ 'ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਯੋਗਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। '

ਸਤਿਆਥੀ ਲੋਰੀਏਟਸ ਅਤੇ ਲੀਡਰ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ।

ਕੇਐਸਸੀਐਫ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਟੀਫ਼ਨ ਲੋਫ਼ਵੇਨ, ਔਰਤ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ, ਯੂਨੀਸੈਫ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈਨਰੀਟਾ ਫੋਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਟੈਡਰੋਸ ਐਡਹਾਨੋਮ ਗਿਬਰਿਏਸੋਸ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਬਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਗੇਅ ਰਾਇਡਰ ਦੇ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਵੀ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਹੂਲਤ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਡਿਜੀਟਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਖ਼ਤਰੇ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਦੇ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਲੌਰੀਏਟਜ਼ ਐਂਡ ਲੀਡਰਜ਼ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨ ਸਮਿਟ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਫੇਅਰ ਸ਼ੇਅਰ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨ- ਪ੍ਰੀਵੈਂਟਿੰਗ ਦਿ ਲਾਸ ਆਫ਼ ਏ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਟੂ ਕੋਵਿਡ -19 ਨਾਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀ -20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਰਾਹਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 8.02 ਹਜ਼ਾਰ ਅਰਬ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ 0.13 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜਾਂ 10.2 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੀ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਇਸ ਸਿਖ਼ਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੈਲਾਸ਼ ਸਤਿਆਰਥੀ ਚਿਲਡਰਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ਕੇਐਸਸੀਐਫ) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 1 ਅਰਬ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸੰਭਵ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 34.70 ਕਰੋੜ ਬੱਚੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਹਾਰ ਦੇ ਲਾਭ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹਨ। ਅਗਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ 10 ਲੱਖ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਅੱਠ ਕਰੋੜ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਸਤਿਆਰਥੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ, ਗ਼ਰੀਬੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਉਸ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਅਮੀਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਮਾਨ ਆਰਥਿਕ ਰੁਖ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਖਰਬਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਪਛੜੇ ਵਰਗ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ 'ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਯੋਗਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। '

ਸਤਿਆਥੀ ਲੋਰੀਏਟਸ ਅਤੇ ਲੀਡਰ ਫਾਰ ਚਿਲਡਰਨਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ।

ਕੇਐਸਸੀਐਫ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਟੀਫ਼ਨ ਲੋਫ਼ਵੇਨ, ਔਰਤ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ, ਯੂਨੀਸੈਫ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈਨਰੀਟਾ ਫੋਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਟੈਡਰੋਸ ਐਡਹਾਨੋਮ ਗਿਬਰਿਏਸੋਸ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਬਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਗੇਅ ਰਾਇਡਰ ਦੇ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਵੀ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.