ETV Bharat / bharat

ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ 'ਚ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ASI ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਣ ਦੀ ਉਮੀਦ

author img

By

Published : Aug 6, 2023, 10:44 AM IST

ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਦਾ ਏਐਸਆਈ ਸਰਵੇਖਣ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਯਾਨੀ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਰਾਨਸੀ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕਈ ਸਬੂਤ ਮਿਲਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

Proceedings of ASI survey of Gyanvapi campus continue on the fourth day, today something new will come out
ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ 'ਚ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ASI ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਅੱਜ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕਈ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਵਕੀਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਵਕੀਲ ਨਾਲ ਹੋਈ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਬਾਤ : ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ ਔਰਤਾਂ, ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਵਕੀਲ ਵਿਸ਼ਨੂੰਸ਼ੰਕਰ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹਿਲਾ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਸੁਧੀਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਸਰਵੇਖਣ ਲਈ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਨਵੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਧਾਰ ਮਿਲੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ,ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਿਲੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਪਰ,ਅੱਜ ਉਸ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਮੁਫਤੀ ਸ਼ਾਹਰ ਬਾਤਿਨ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਗੇ।

ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ: ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਰਵੇ 'ਤੇ ਰੋਕ ਨਾ ਦੇਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਏ.ਐਸ.ਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹੇ। ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਵਜੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕੰਮ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਨੁਪਮ ਦਿਵੇਦੀ ਨੇ ਵੱਡਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਈ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਗਏ : ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੁਪਹਿਰ 12:30 ਤੋਂ 2:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਕੇ ਕਾਰਵਾਈ ਬੰਦ ਰਹੇਗੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵੀਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ, ਦੀਵਾਰ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨਤਾ, ਨੀਂਹ ਦੇ ਨਮੂਨੇ, ਕੰਧਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ, ਮਿੱਟੀ, ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨਤਾ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਣੇ, ਪੱਛਮੀ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਕੰਧ 'ਤੇ ਚਿੱਟਾ ਧੋਣਾ, ਇੱਟ ਵਿੱਚ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਚੂਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਈ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਗਏ ਹਨ।

ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ: ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ ਅੰਜੁਮਨ ਇੰਤੇਜ਼ਾਮੀਆ ਮਸਜਿਦ ਐਸਐਮ ਯਾਸੀਨ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਉਨ•ਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਤਵੰਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਾਨਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਸਰਵੇ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਅਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਫੈਲਾ ਕੇ ਮਾਹੌਲ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਤਿ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਹੈ।

ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: ਅਨੁਪਮ ਦਿਵੇਦੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਸੌਂਪ ਕੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਹਾਲ,ਬੇਸਮੈਂਟ,ਵੈਸਟ ਵਾਲ,ਆਉਟਰ ਵਾਲ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਪੀਆਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਭ ਕੁਝ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 3ਡੀ ਇਮੇਜਿੰਗ,ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਮੈਪਿੰਗ (ਫ੍ਰੇਮਿੰਗ-ਸਕੈਨਿੰਗ) ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਟੁਕੜੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਵੀ ਮਿਲੇ ਹਨ।

ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਸੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹਾਂ: ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਹਾਲ ਨਾਮਕ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮੈਪਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟੀਮ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਮੁਸਲਿਮ ਸਾਈਡ ਆਰੇਂਜਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਕੀਲ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹਾਂ। ਉਥੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸੂਚੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾ ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਸੈਂਪਲ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੱਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਟੀਮ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ।

ਅਸਦੁਦੀਨ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ : ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਸਦੁਦੀਨ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਜੇਕਰ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਤੈਅ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ 23 ਦਸੰਬਰ ਜਾਂ 6 ਦਸੰਬਰ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਮਾਮਲੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ। ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਐਮ ਯੋਗੀ ਨੇ 'ਬਿਲਡਿੰਗ ਬੁਲਾਉਣ' ਦਾ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਮੰਤਰੀ ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗੀ ਦੀ ਲਾਠੀ ਅਤੇ ਬੁਲਡੋਜ਼ਰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹਨ।

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਅੱਜ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕਈ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਵਕੀਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੈਂਪਸ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਵਕੀਲ ਨਾਲ ਹੋਈ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਬਾਤ : ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮੁਕੱਦਮੇਬਾਜ਼ ਔਰਤਾਂ, ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਵਕੀਲ ਵਿਸ਼ਨੂੰਸ਼ੰਕਰ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹਿਲਾ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਸੁਧੀਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਸਰਵੇਖਣ ਲਈ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਨਵੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਧਾਰ ਮਿਲੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ,ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਿਲੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਪਰ,ਅੱਜ ਉਸ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਮੁਫਤੀ ਸ਼ਾਹਰ ਬਾਤਿਨ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਗੇ।

ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ: ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਰਵੇ 'ਤੇ ਰੋਕ ਨਾ ਦੇਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਏ.ਐਸ.ਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹੇ। ਪਿਛਲੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਰਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਵਜੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕੰਮ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਨੁਪਮ ਦਿਵੇਦੀ ਨੇ ਵੱਡਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਈ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਗਏ : ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੁਪਹਿਰ 12:30 ਤੋਂ 2:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਕੇ ਕਾਰਵਾਈ ਬੰਦ ਰਹੇਗੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵੀਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ, ਦੀਵਾਰ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨਤਾ, ਨੀਂਹ ਦੇ ਨਮੂਨੇ, ਕੰਧਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ, ਮਿੱਟੀ, ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨਤਾ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਣੇ, ਪੱਛਮੀ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ, ਕੰਧ 'ਤੇ ਚਿੱਟਾ ਧੋਣਾ, ਇੱਟ ਵਿੱਚ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਚੂਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਈ ਸੈਂਪਲ ਲਏ ਗਏ ਹਨ।

ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ: ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ ਅੰਜੁਮਨ ਇੰਤੇਜ਼ਾਮੀਆ ਮਸਜਿਦ ਐਸਐਮ ਯਾਸੀਨ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਉਨ•ਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਤਵੰਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਾਨਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਸਰਵੇ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਅਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਫੈਲਾ ਕੇ ਮਾਹੌਲ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਤਿ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਹੈ।

ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: ਅਨੁਪਮ ਦਿਵੇਦੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਸੌਂਪ ਕੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਹਾਲ,ਬੇਸਮੈਂਟ,ਵੈਸਟ ਵਾਲ,ਆਉਟਰ ਵਾਲ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਪੀਆਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਭ ਕੁਝ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 3ਡੀ ਇਮੇਜਿੰਗ,ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਮੈਪਿੰਗ (ਫ੍ਰੇਮਿੰਗ-ਸਕੈਨਿੰਗ) ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਟੁਕੜੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਵੀ ਮਿਲੇ ਹਨ।

ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਸੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹਾਂ: ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਹਾਲ ਨਾਮਕ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮੈਪਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟੀਮ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਮੁਸਲਿਮ ਸਾਈਡ ਆਰੇਂਜਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਕੀਲ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹਾਂ। ਉਥੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸੂਚੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾ ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਸੈਂਪਲ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਕੱਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਟੀਮ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ।

ਅਸਦੁਦੀਨ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ : ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਸਦੁਦੀਨ ਓਵੈਸੀ ਨੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਜੇਕਰ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਤੈਅ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ 23 ਦਸੰਬਰ ਜਾਂ 6 ਦਸੰਬਰ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਮਾਮਲੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ। ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਐਮ ਯੋਗੀ ਨੇ 'ਬਿਲਡਿੰਗ ਬੁਲਾਉਣ' ਦਾ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਮੰਤਰੀ ਜੈਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗੀ ਦੀ ਲਾਠੀ ਅਤੇ ਬੁਲਡੋਜ਼ਰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹਨ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.