ਹਰਿਦੁਆਰ: ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਮੰਚਾਂ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਆਗੂ ਵੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕੱਟੜਤਾ ਬਾਰੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਏਕਤਾ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਕਾਵੜ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹੀ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੰਵਰ ਯਾਤਰਾ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਪੰਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਭਾਵੇਂ ਸਾਵਣ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਵਾੜੀਆਂ ਨੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ। ਪਰ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਕਾਂਵੜਾਂ ਨਾਲ ਕਾਂਵੜੀਏ ਗੰਗਾ ਜਲ ਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਭਜਨਾਂ ਨਾਲ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ 14 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੰਵਰ ਮੇਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਨਵੜ ਦਾ ਇਹ ਮੇਲਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਏਕਤਾ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਕੰਵਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਹੁਨਰ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਾਂਵੜਾਂ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਵਰ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਲੋਕ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਦੇ ਹਨ, ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ : ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਂਵੜ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਵੜ ਯਾਤਰਾ ਚੱਲੇਗੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਫੀ ਰਾਹਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਕੰਵਰ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਵੜ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਕਾਂਵੜ : ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬੱਚਾ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਵਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਕੰਵਰ ਮੇਕਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਵੜ ਦੀ ਮੰਗ ਚੰਗੀ : ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਾਂਵੜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਅਸਰ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉਮੀਦਾਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਵੜ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਾਫੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।
ਮਹਿੰਗੀ ਹੋਈ ਲਾਗਤ : 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰਿਦੁਆਰ 'ਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਕਾਂਵੜ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ ਢਾਈ ਗੁਣਾਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਹੜਾ ਕਾਵੜ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ₹ 500 ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਸੀ। ਉਹ ਹੁਣ 1250 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਾਂਵੜ ਦੀ ਵਧੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੋ ਕੱਪੜਾ 2 ਰੁਪਏ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਹੁਣ 5 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਂਸ, ਖਿਡੌਣੇ ਅਤੇ ਹਾਰਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਢਾਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।
ਚਾਰ ਸੌ ਪਰਿਵਾਰ ਕਾਂਵੜ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ: ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਕਾਂਵੜ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹਰਿਦੁਆਰ 'ਚ ਜਵਾਲਾਪੁਰ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਕਰੀਬ 150 ਅਜਿਹੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਹਨ, ਜੋ ਕਾਂਵੜ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਤੱਕ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਕਵਾਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸ਼ਲਾਘਾ: ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਵੜ ਮੇਲੇ ਰਾਹੀਂ ਗੰਗਾ-ਜਮੁਨੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਰਾਹੀ ਹੈ। ਜਵਾਲਾਪੁਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰੰਜਨ ਪਾਲੀਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਕਾਂਵੜ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਕਾਂਵੜੀਆਂ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਬੜੀ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਰਿਦੁਆਰ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਏਕਤਾ ਦਾ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਵਿੰਦ ਨੇ 5 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 33 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕੀਤਾ ਦੌਰਾ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਗਏ ਯੂ.ਪੀ
