ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਵੀਨਤਮ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 11 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਸੂਬੇ 'ਚ ਕੁੱਲ 14,41,717 ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਕਿਹੜੇ ਮਾਮਲੇ ਹੋਏ ਦਰਜ?
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਘੁਟਾਲੇ, ਪਾਰਟ-ਟਾਈਮ ਨੌਕਰੀ ਘੁਟਾਲੇ, ਤਤਕਾਲ ਲੋਨ, ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ, ਡੇਟਿੰਗ ਘੁਟਾਲੇ, ਰਿਫੰਡ ਘੋਟਾਲੇ, ਜਾਅਲੀ ਗੇਮਿੰਗ ਐਪਸ, ਸਾਈਬਰ ਗੁਲਾਮੀ, ਸੈਕਸਟੋਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗਲਤ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਸਮੇਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸਾਈਬਰ ਘੁਟਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਘੁਟਾਲੇ 'ਚ 120.3 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਘੁਟਾਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 1,00,360 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 3,216 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ।
1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 11 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਕਿੰਨਾ ਹੋਇਆ ਨੁਕਸਾਨ?
ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ 11 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 19,888.42 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸਾਈਬਰ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਇੱਥੇ ਚੱਲ ਰਹੇ 43ਵੇਂ ਭਾਰਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਆਈ4ਸੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ: ਦੀਪਕ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਉਮਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਘੁਟਾਲੇ, ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ, ਡੇਟਿੰਗ ਘੁਟਾਲੇ ਅਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।"-ਆਈ4ਸੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ: ਦੀਪਕ ਕੁਮਾਰ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਚੇਤਾਵਨੀ
ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਡਿਜੀਟਲ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਘੁਟਾਲੇ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਰਾਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਲੋਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਇਹ ਕੰਮ
I4C ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਲੋਕ ਤੁਰੰਤ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ 1930 'ਤੇ ਕਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਧੋਖਾਧੜੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਾਡੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ cybercrime.com 'ਤੇ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ 6,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਫਰਜ਼ੀ ਨੰਬਰਾਂ ਅਤੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਲਾਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।"-ਡਾ: ਦੀਪਕ ਕੁਮਾਰ
ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ IITF ਦੇ I4C ਸਟਾਲ 'ਤੇ ਕੁਝ ਕਟਆਊਟ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮੈਗਾ ਸਿਨੇ ਸਟਾਰ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਦਾ ਕੱਟਆਉਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਹੈ ਸਾਈਬਰਦੋਸਤ, ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਸੇ ਬਚਨਾ ਅਤੇ ਕ੍ਰਾਈਮ ਮਾਸਟਰ ਗੋਗੋ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਟਆਊਟਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਲਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਟਆਊਟਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚੰਗਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।"-ਡਾ: ਦੀਪਕ ਕੁਮਾਰ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
