ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਭਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਫੋਟਾ, ਭਾਉ ਬੀਜ, ਭਾਈ ਬੀਜ, ਭਰਤ੍ਰੀ ਦਵਿਤੀਆ, ਯਮ ਦੁਤੀਆ, ਭਰਤ੍ਰੀ ਦਿੱਤਿਆ, ਭਾਈ ਤਿਹਾੜ ਅਤੇ ਭਾਈ ਟਿੱਕਾ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਾਣੋਂ ਕਦੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਿਲਕ
ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਈ ਦੂਜ ਦੀ ਤਰੀਕ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ 8:21 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ 3 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਤ 10:05 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਦੈ ਤਿਥੀ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅੱਜ 3 ਨਵੰਬਰ ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਦੂਜ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਦੁਪਹਿਰ 1:19 ਤੋਂ 3:22 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਦੂਜ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁੱਲ 2 ਘੰਟੇ 12 ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਦੂਜ ਦੇ ਦਿਨ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰੋਲੀ, ਅਕਸ਼ਤ ਅਰਥਾਤ ਪੂਰੇ ਚੌਲ, ਫੁੱਲ, ਸੁਪਾਰੀ, ਰਾਣ ਦੀ ਪੱਤੀ, ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਸਿੱਕਾ, ਸੁੱਕਾ ਨਾਰੀਅਲ, ਕਲਵਾ, ਫਲ, ਮਠਿਆਈਆਂ ਅਤੇ ਦੀਵਾ ਪੂਜਾ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ
ਭਾਈ ਦੂਜ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੈਣ ਅਤੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਥਾਲੀ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਰਾ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈ ਖਿਲਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਰੀਅਲ ਅਤੇ ਚੌਲ ਦਿਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ। ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦਾ ਪਿਆਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜਾਣੋਂ ਕੀ ਹੈ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਤੇ ਨਿਯਮ
ਭਾਈ ਦੂਜ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਓ। ਭਾਈ ਦਾ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਰਾਹੂ ਸਮੇਂ ਤਿਲਕ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਭਾਈ ਦੂਜ ਦੇ ਦਿਨ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਸਮੇਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਿਲਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਭਰਾ ਦਾ ਮੂੰਹ ਉੱਤਰ ਜਾਂ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭੈਣ ਦਾ ਮੂੰਹ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਚੌਂਕੀ 'ਤੇ ਹੀ ਬਿਠਾਓ, ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਜਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਤਿਲਕ ਨਾ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੇ ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਮੌਲੀ ਧਾਗਾ ਬੰਨ੍ਹੋ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਸ ਦਿਨ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਰਾ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਵੇ। ਇਸ ਦਿਨ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਝਗੜੇ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਭੈਣ ਭਰਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਭਾਈ ਦੂਜ
ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਦਿਨ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਰੀਅਲ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਰਾ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
